Wyrok NSA z dnia 12 lipca 2024 r., sygn. II GSK 666/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Skoczylas Sędzia NSA Marcin Kamiński Sędzia del. WSA Izabella Janson (spr.) po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prokuratora Okręgowego w Krakowie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 listopada 2023 r. sygn. akt III SA/Kr 913/23 w sprawie ze skargi Prokuratora Okręgowego w Krakowie na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 24 marca 2023 r. nr SKO.NA/4130/169/2023 w przedmiocie stwierdzenia nieważności postanowienia opiniującego wniosek o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 14 listopada 2023r.,
sygn. akt III SA/Kr 913/23 na podstawie art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (obecnie Dz.U. z 2023r., poz. 1964 t.j., dalej: "p.p.s.a.") oddalił skargę Prokuratora Okręgowego w Krakowie (dalej też: "Prokurator") na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie (dalej też: "SKO") z 24 marca 2023r., nr SKO.NA/4130/169/2023 utrzymujące w mocy postanowienie z 14 lutego 2023r., nr SKO.NA/4130/176/2022 odmawiające stwierdzenia nieważności postanowienia Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w G. (dalej też: "Gminna Komisja", "Komisja") z [...] czerwca 2019r., nr [...], pozytywnie opiniującego wniosek D. N. działającej pod firmą [...] w M. w sprawie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5% alkoholu oraz piwa, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży.
Sąd I instancji orzekał w następujących okolicznościach sprawy:
Postanowieniem z [...] czerwca 2019r., Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w G., działając na podstawie art. 18 ust. 3a ustawy z 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. z 2023r., poz. 165; dalej: "ustawa o wychowaniu w trzeźwości", "u.w.t."), w związku z uchwałą Rady Gminy G. nr [...] z [...] września 2018r. w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak również w miejscu sprzedaży na terenie Gminy G. oraz w związku z uchwałą Rady Gminy G. nr [...] z [...] września 2018r. w sprawie zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie Gminy G. pozytywnie zaopiniowała wniosek D. N. działającej pod firmą [...] w M. w sprawie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5% alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży.
Prokurator Okręgowy w Krakowie wniósł sprzeciw od powyższego postanowienia, zarzucając że zostało ono wydane z rażącym naruszeniem art. 18 ust. 3a u.w.t. tj. na podstawie nieistniejących wówczas w obiegu prawnym uchwał Rady Gminy G. z [...] września 2018r. nr [...] i nr [...], których nieważność została stwierdzona prawomocnymi wyrokami WSA w Krakowie z 3 grudnia 2021r., sygn. akt III SA/Kr 841/21 oraz z 25 listopada 2021r., sygn. akt III SA/Kr 863/21.
Postanowieniem z 14 lutego 2023r. SKO odmówiło stwierdzenia nieważności postanowienia Komisji z [...] czerwca 2021r.
W uzasadnieniu Kolegium podkreśliło, że stwierdzenie nieważności aktu prawa miejscowego, na podstawie którego wydano decyzję administracyjną, nie jest podstawą stwierdzenia nieważności tej decyzji, lecz jest podstawą do jej wzruszenia. Zdaniem SKO w sprawie nie zaistniały więc przesłanki stwierdzenia nieważności postanowienia z art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 126 k.p.a. Natomiast wystąpiła przesłanka do wznowienia postępowania przez Komisję na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. i ewentualnie odpowiednio stosowanego w zw. z art. 147 § 2 p.p.s.a., art. 145a k.p.a.
Zaskarżonym postanowieniem SKO utrzymało w mocy własne postanowienie wydane w pierwszej instancji.
WSA w Krakowie, działając na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę Prokuratora na zaskarżone postanowienie SKO z 24 marca 2023r.
W ocenie WSA stwierdzenie przez Sąd administracyjny nieważności prawa miejscowego stanowiącego podstawę prawną wskazaną w rozstrzygnięciu administracyjnym nie stanowi automatycznie o konieczności następczego stwierdzenia nieważności tego rozstrzygnięcia. W konkretnej sprawie dotyczącej wzruszenia aktu prawnego niezbędne jest badanie czy rozstrzygnięcie to zostało wydane na podstawie istniejącej ówcześnie i nieusuniętej do dnia orzekania podstawie prawnej (w tej sprawie art. 18 ust. 3a u.w.t.) oraz pozostałych okoliczności uzasadniających lub nie, wzruszenie aktu prawnego, w szczególności zasady stabilności obrotu prawnego, zasady ochrony praw nabytych oraz zasady trwałości decyzji ostatecznych.
Tym samym WSA podzielił stanowisko organu o braku automatyzmu pomiędzy stwierdzeniem nieważności prawa miejscowego przez Sąd administracyjny w trybie art. 147 p.p.s.a., a koniecznością następczego stwierdzenia nieważności wydanych na tej podstawie rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych.
WSA wskazał, że w rozpatrywanej sprawie na podstawie pozytywnej opinii Komisji przedsiębiorca nabył prawo do uzyskania zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Gdyby zatem podzielić stanowisko Prokuratora o automatycznym wyeliminowywaniu wydanych w sprawie rozstrzygnięć w indywidualnej sprawie przedsiębiorcy, to konsekwencją byłoby wyeliminowanie z obrotu prawnego postanowienia o pozytywnej opinii o punkcie sprzedaży, następnie wyeliminowanie decyzji o zezwoleniu na sprzedaż alkoholu, co stwarzałoby ryzyko wszczęcia postępowania w sprawie sprzedaży alkoholu wbrew przepisom (art. 43 i nast. ustawy o wychowaniu w trzeźwości). W ocenie Sądu I instancji, w tym stanie faktycznym, Prokurator nie wskazał jakie to przesłanki stoją za koniecznością wzruszenia postanowienia o pozytywnej opinii Komisji w świetle zasady stałości decyzji administracyjnych i ochrony praw nabytych przedsiębiorcy, który wypełnił wszystkie warunki uzyskania zezwolenia na sprzedaż alkoholu.
Końcowo WSA stwierdził, że powołana przez Prokuratora uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 listopada 2012r., sygn. akt l OPS 2/12, w ogóle nie ma w tej sprawie zastosowania, ponieważ nie dotyczy sytuacji regulowanej przepisem szczególnym, tj. art. 147 § 2 p.p.s.a. W uchwale tej Naczelny Sąd Administracyjny w ogóle nie rozważał wpływu stwierdzenia nieważności aktu prawa miejscowego na wydane decyzje (postanowienia) administracyjne w sprawach indywidualnych.
W skardze kasacyjnej Prokurator zaskarżył powyższy wyrok w całości wnosząc o jego uchylenie w całości. Ponadto oświadczył, iż zrzeka się rozpoznania sprawy na rozprawie.
Zaskarżonemu wyrokowi, na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. zarzucił:
1. Naruszenie prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy poprzez niewłaściwą kontrolę legalności działalności administracji publicznej, a w konsekwencji błędną wykładnię prawa materialnego, a to 3 § 1 i § 2 pkt 2 w zw. z art. 147 § 1 p.p.s.a. i z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. oraz z art. 18 ust. 3a u.w.t. poprzez błędne przyjęcie, że pomimo stwierdzenia nieważności uchwał Rady Gminy G. w sprawie zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie gminy oraz w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych będących podstawą prawną postanowienia Komisji, to w momencie wydania przez Komisję zaskarżonego postanowienia, nadal obowiązywały powołane wyżej uchwały Rady Gminy gdyż dopiero później zostały one uznane za nieważne przez Sąd administracyjny, podczas gdy wobec konieczności zastosowania w tym przypadku fikcji prawnej - uchwały te, z uwagi na swą wadliwość, nigdy nie weszły do obiegu prawnego, co winno skutkować stwierdzeniem nieważności zaskarżonego postanowienia;
2. Naruszenie prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy poprzez niewłaściwą kontrolę legalności działalności administracji publicznej, a w konsekwencji błędną wykładnię prawa materialnego, a to art. 3 § 1 i § 2 pkt 2 w zw. z art. 147 § 2 p.p.s.a. poprzez błędne przyjęcie, że użyte w tym przepisie pojęcie wzruszenie należy interpretować wąsko jako: zmianę lub uchylenie, podczas gdy brak jest podstaw prawnych do wyłączenia z niego również stwierdzenia nieważności, oraz
3. Naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy poprzez niewłaściwą kontrolę legalności działalności administracji publicznej, a w konsekwencji błędne zastosowanie przepisów postępowania, a to art. 3 § 1 i § 2 pkt 2 w zw. z art. 151 p.p.s.a. i art. 147 § 2 p.p.s.a. tj. bezzasadne oddalenie skargi pomimo, że stosownie do treści art. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. należało w całości uchylić zaskarżone postanowienie wobec zaistnienia przesłanek uzasadniających stwierdzenie nieważności postanowienia Komisji.
W uzasadnieniu Prokurator przedstawił argumenty mające wskazywać na zasadność zarzutów postawionych w petitum skargi kasacyjnej. W szczególności w pełni podtrzymał dotychczasowe stanowisko wskazując, że stwierdzenie nieważności uchwały rodzi skutek ex tunc. Nieważność ex tunc oznacza nieważność czynności prawnej od momentu jej dokonania, wskutek czego nie wywołuje ona żadnych skutków, a te, które powstały, muszą zostać unieważnione. Nie można więc jednocześnie, w sposób logiczny i zasadny twierdzić, że w dacie wydania postanowienia Komisji, będąca jego podstawą prawną, unieważniona uchwała Rady Gminy pozostawała w obiegu prawnym.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a. Z tego względu Naczelny Sąd Administracyjny przy rozpoznaniu sprawy związany był granicami skargi kasacyjnej. Granice te są wyznaczone wskazanymi w niej podstawami, którymi - zgodnie z art. 174 p.p.s.a. - może być naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.) albo naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.). Związanie Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej polega na tym, że jest on władny badać naruszenie jedynie tych przepisów, które zostały wyraźnie wskazane przez stronę skarżącą i nie może we własnym zakresie konkretyzować zarzutów skargi kasacyjnej, uściślać ich ani w inny sposób korygować.
Skarga kasacyjna Prokuratora oparta została na obu podstawach kasacyjnych z art. 174 p.p.s.a. W takiej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny, co do zasady, w pierwszej kolejności rozpoznaje podniesione w tej skardze zarzuty procesowe, a dopiero w dalszej dokonuje oceny stosowania prawa materialnego. Zachowanie takiej kolejności rozpoznawania zarzutów kasacyjnych wynika z tego, że ocena prawidłowości stosowania przepisów materialnych jest możliwa tylko wówczas, gdy zostanie ustalone, że stan faktyczny sprawy jest niesporny albo że nie został skutecznie zakwestionowany w postępowaniu kasacyjnym.
Na wstępie zaznaczyć należy, że sprawy dotyczące analogicznego problemu prawnego były już przedmiotem rozpoznania przez Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyrokach: z 2 lipca 2024r., sygn. akt II GSK 2426/23, II GSK 598/24, co uzasadnia posługiwanie się w niezbędnym zakresie przedstawioną tam argumentacją.
Skarga kasacyjna Prokuratora jest niezasadna, dlatego nie mogła prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku. W ocenie NSA istnieją dwie podstawy uzasadniające takie stanowisko.
Pierwsza wynika ze stwierdzenia, że skarga kasacyjna jest formalnie wadliwa. Wprawdzie wadliwość ta nie dawała podstawy odrzucenia tej skargi, jednak w sposób znaczący wpływa na zakres weryfikacji zaskarżonego wyroku. Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że skarga kasacyjna to sformalizowany środek prawny, którym strona skarżąca wyznacza granice sprawy rozpoznawanej przez NSA. Wyznaczenie tych granic wiąże NSA, a ich modyfikacja może mieć miejsce tylko na zasadach określonych w uchwale NSA z 26 października 2009r. (sygn. akt I OPS 10/09, ONSAiWSA 2010, nr 1, poz. 1). Naczelny Sąd Administracyjny nie może zatem prowadzić postępowania w zakresie ani w kierunku, które nie zostały wyznaczone zarzutami kasacyjnymi. Zgodnie z art. 176 p.p.s.a. prawidłowe określenie podstaw kasacyjnych oznacza obowiązek wnoszącego skargę kasacyjną powołania konkretnych przepisów prawa, którym zdaniem autora skargi kasacyjnej uchybił Sąd I instancji w zaskarżonym orzeczeniu oraz uzasadnienia ich naruszenia. Naruszenie prawa materialnego może nastąpić przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Błędna wykładnia to mylne zrozumienie treści przepisu. Sformułowanie zarzutu błędnej wykładni przepisu prawa materialnego zawsze powinno łączyć się z wykazaniem na czym polegało wadliwe odczytanie przez Sąd I instancji znaczenia treści przepisu, a następnie konieczne jest podanie właściwego, zdaniem skarżącego, rozumienia naruszonego przepisu. Z kolei uzasadnienie skargi kasacyjnej ma za zadanie wykazanie trafności (słuszności) zarzutów postawionych w ramach podniesionych podstaw kasacyjnych, co oznacza, że musi zawierać argumenty mające na celu "usprawiedliwienie" przytoczonych podstaw kasacyjnych.
W rozpoznawanej sprawie skarga kasacyjna tych warunków nie spełnia.
We wszystkich trzech zarzutach skargi kasacyjnej (pkt 1, 2 i 3 petitum skargi kasacyjnej) zarzucono naruszenie przepisów art. 3 § 1 i § 2 pkt 2 p.p.s.a. Skarżący kasacyjnie nie wyjaśnił jednak na czym jego zdaniem miałoby polegać ich naruszenie. Artykuł 176 § 1 pkt 2 p.p.s.a. stanowi, że skarga kasacyjna ma zawierać zarzuty i ich uzasadnienie. Ten wymóg formalny konstytuuje skargę kasacyjną. Już w treści samego zarzutu – niezależnie od obowiązku wyjaśnienia zajętego stanowiska w uzasadnieniu skargi kasacyjnej – konieczne jest wskazanie, na czym polegało naruszenie konkretnego przepisu, oraz przedstawienie prawidłowej – w ocenie autora skargi kasacyjnej – wersji wykładni lub zastosowania danego przepisu, a także określenie wpływu zarzucanego naruszenia na treść rozstrzygnięcia. Wymogów tych nie spełnia wywiedziona skarga kasacyjna.
Stosownie do art. 3 § 1 p.p.s.a. Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Sąd może zatem naruszyć art. 3 § 1 p.p.s.a. wykraczając poza wyznaczoną nim właściwość rzeczową bądź odmawiając merytorycznego rozpoznania sprawy leżącej w jego właściwości. Nie może zaś mu uchybić dokonując tej kontroli, nawet gdy jej wynik nie odpowiada prawu. W niniejszej sprawie Sąd I instancji dokonał oceny zaskarżonego postanowienia i zastosował środek przewidziany w ustawie, tzn. wydał wyrok. Skarżący kasacyjnie nie wyjaśnił, na czym polega zarzucana błędna wykładnia tego przepisu. Tak sformułowany zarzut naruszenia art. 3 § 1 p.p.s.a. nie może zatem być uwzględniony.
Zdaniem NSA nie jest też zasadny zarzut naruszenia art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a. poprzez jego błędną wykładnię. Także tego zarzutu skarżący kasacyjnie nie sprecyzował i nie uzasadnił. Przepis ten wskazuje zakres kognicji sądów administracyjnych, wymieniając w pkt 2 niektóre rodzaje postanowień, które mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego (postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty). Postanowienie o odmowie stwierdzenia nieważności niewątpliwie mieści się we wskazanym przez art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a. zakresie kognicji. Także zatem sformułowany w tak ogólny sposób zarzut naruszenia art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a. nie może zostać przez NSA uwzględniony.
Pozostałe zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty materialne (pkt 1 i 2 petitum) i ich uzasadnienie koncentrują się na kwestii błędnego według skarżącego kasacyjnie przyjęcia przez Sąd w ślad za organem, że w tej sprawie nie zaistniała przesłanka z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., pomimo stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy z [...] września 2018r. i błędnego przyjęcia, że użyte w art. 147 § 2 p.p.s.a. pojęcie "wzruszenie" należy interpretować wąsko, tj. jako zmianę lub uchylenie. Zdaniem skarżącego kasacyjnie stwierdzenie nieważności uchwały wywołało skutek ex tunc, powinno zatem skutkować stwierdzeniem nieważności wydanego na podstawie tej uchwały postanowienia ze względu na fikcję prawną, że uchwała, której nieważność stwierdzono, nigdy nie weszła do obrotu prawnego. Użyte zaś w art. 147 § 2 p.p.s.a. pojęcie "wzruszenie", zdaniem skarżącego, obejmuje również stwierdzenie nieważności.
Zdaniem NSA również w tym przypadku mamy do czynienia z wadliwością formalną, bo nie wskazano w tych zarzutach prawidłowo przepisów naruszonych przez Sąd I instancji w postaci tzw. normy odniesienia, wyprowadzanej z przepisów nakazujących, zakazujących lub dozwalających, wyznaczających zakres, kryteria i zasady kontroli sprawowanej przez sądu administracyjne (np. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a)-c) bądź art. 151 p.p.s.a.; por. uzasadnienie uchwały pełnego składu NSA z 26 października 2009r., sygn. akt I OPS 10/09, ONSAiWSA 2010/1/1, cz. III.2, s. 21-23; cz. III.4, s. 38-39). Przepisy te powinny być powołane łącznie z tzw. normą dopełnienia, stanowią one bowiem dla NSA wzorce kontroli wyroku Sądu I instancji.
Wadliwość konstrukcyjna tych zarzutów spowodowała zatem ograniczenie zakresu ich rozpoznania przez NSA jedynie do granic wyznaczonych treścią zrekonstruowaną samodzielnie przez NSA na podstawie ich uzasadnienia (por. cyt. powyżej uchwałę pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 października 2009r., sygn. akt I OPS 10/09).
Po przeanalizowaniu uzasadnienia skargi kasacyjnej, NSA samodzielnie zidentyfikował te zarzuty, uznając, że ich istota oparta jest na założeniu, że zaskarżony wyrok jest wadliwy, bowiem Sąd I instancji dokonał błędnej wykładni prawa materialnego i w ten sposób przeprowadził wadliwą kontrolę działań administracji publicznej, co doprowadziło do wadliwego oddalenia skargi. Wadliwość ta sprowadzała się do przyjęcia, że stwierdzenie nieważności uchwały Rady Gminy w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, będącej jedną z podstaw prawnych postanowienia opiniującego wniosek o zezwolenie na sprzedaż tych napojów, prowadzi do "wzruszalności" takiego aktu, a nie jego "nieważności" jako wydanego bez podstawy prawnej.
Zdaniem NSA zarzut ten jest merytorycznie nietrafny.
W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na to, co podkreślił na wstępie także Sąd I instancji, że nie jest prawidłowy pogląd skarżącego kasacyjnie, że z powodu stwierdzenia nieważności uchwał, do których odwoływało się sporne postanowienie Gminnej Komisji Rozwiazywania Problemów Alkoholowych, "nie istniała" (bo "nigdy nie weszła do obiegu prawnego" z powodu stwierdzenia ich nieważności z mocą ex tunc) podstawa prawna do wydania tego postanowienia. Trafnie wskazał Sąd I instancji, że norma kompetencyjna do wydania postanowienia wynika z ustawy (art. 18 ust. 3a u.w.t.p.a.) i ta norma nie zmieniła się (nie została wyeliminowana) na skutek stwierdzenia nieważności uchwał, do których odwoływał się organ w treści tego postanowienia, tj. uchwał Rady Gminy z [...] września 2018r. Argumentacja skarżącego kasacyjnie dotycząca "nieistnienia podstawy prawnej" do wydania postanowienia jest zatem niezasadna.
W ocenie NSA nie jest także zasadne stanowisko skarżącego kasacyjnie co do wadliwości przyjętej przez Sąd wykładni art. 147 § 2 p.p.s.a. Z wywodu Sądu Wojewódzkiego wynika trafny wniosek, że stwierdzenie nieważności aktu prawa miejscowego nie pociąga za sobą w sposób bezpośredni (automatyczny) nieważności decyzji lub postanowienia wydanych na podstawie tego aktu, lecz wymaga uruchomienia odpowiedniego trybu wzruszenia tego rodzaju rozstrzygnięć administracyjnych. Wniosek ten znajduje zresztą potwierdzenie w treści art. 147 § 2 p.p.s.a. Przepis ten przewiduje, że rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, wydane na podstawie uchwał lub aktów, o których mowa w § 1 (czyli uchwał lub aktów, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a.), podlegają wzruszeniu w trybie określonym w postępowaniu administracyjnym albo w postępowaniu szczególnym.
Na tle powyższych uwag wystarczy jedynie przypomnieć, że art. 147 § 2 p.p.s.a. jest przepisem o charakterze lex specialis (por. m.in. wyrok NSA z 7 marca 2019r., sygn. akt II OSK 989/17 i cytowane tam orzecznictwo) względem art. 145 § 1 p.p.s.a. Przepis ten reguluje w sposób odrębny – na zasadzie szerokiego odesłania do przepisów normujących postępowania administracyjne ogólne lub szczególne – skutki, jakie wywołuje stwierdzenie nieważności albo stwierdzenie, że uchwały lub akty wydane zostały z naruszeniem prawa, dla dalszego obowiązywania rozstrzygnięć administracyjnych wydanych na podstawie tego rodzaju aktów lub uchwał. Użyte w tym przepisie sformułowanie "wzruszenie" nie zostało normatywnie zdefiniowane, co przemawia za technicznoprawnym znaczeniem użycia powyższego terminu, bez bezpośredniego nawiązania do uznanych koncepcji doktrynalnych z zakresu teorii prawa administracyjnego, w tym koncepcji wadliwości aktów administracyjnych, jak również bez wyraźnego odesłania do określonego trybu weryfikacji orzeczeń administracyjnych w nadzwyczajnych postępowaniach administracyjnych. Nie można zatem zgodzić się ze skarżącym kasacyjnie organem, że ustawodawca opowiedział się w analizowanym przepisie za ściśle określonym rozumieniem pojęcia wzruszania rozstrzygnięć administracyjnych wydanych na podstawie wadliwych aktów lub uchwał, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a., w tym za takim rozumieniem, które preferuje sankcję stwierdzenia nieważności decyzji lub postanowienia. W skardze kasacyjnej nie przedstawiono ponadto przekonujących i poważnych argumentów doktrynalnych lub wykładniczych na rzecz stawianej tezy, co skutkuje zakończeniem procesu kontrolnego w tym zakresie przez Naczelny Sąd Administracyjny. .
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny - pozostając związany zakresem podniesionych w rozpoznawanej skardze kasacyjnej zarzutów i ich uzasadnienia - uznał, że nie jest zasadny ani zarzut dotyczący wadliwości wykładni przez Sąd I instancji terminu "wzruszenie" przewidzianego w art. 147 § 2 p.p.s.a., ani też w konsekwencji zarzut braku podstaw do przyjęcia, że w przedmiotowej sprawie zachodzi podstawa do stwierdzenia nieważności postanowienia z powodu stwierdzenia nieważności uchwał, do których zaskarżone postanowienie się odnosiło. Wobec powyższego pozbawiony podstaw jest także zarzut naruszenia art. 18 ust. 3a u.w.t.
W konsekwencji Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie może zostać uwzględniona. Wobec niezasadności omówionych powyżej zarzutów kasacyjnych, nie doszło bowiem również do zarzucanego w punkcie 3 petitum skargi kasacyjnej naruszenia przez Sąd tzw. przepisów wynikowych, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) oraz art. 151 p.p.s.a.
NSA nie odnosi się natomiast do wątków, do których nawiązuje uzasadnienie skargi kasacyjnej "z ostrożności procesowej", związanych z możliwością stosowania analogii z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP, a także możliwości zastosowania art. 154 lub art. 155 k.p.a., gdyż wobec braku sformułowania w tym zakresie zarzutów kasacyjnych zagadnienia te wykraczają poza dopuszczalny zakres rozpoznania w niniejszej sprawie.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach i orzekł o jej oddaleniu, działając na podstawie art. 184 p.p.s.a.
POTRZEBUJESZ POMOCY?