Budżet obywatelski – trudne przypadki
Budżet obywatelski jest już stałym elementem budżetów gmin. Sądy rozstrzygnęły wiele sporów wojewodów z gminami o zapisy uchwał – a zwłaszcza o wymagania, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego. Najwięcej błędów dotyczyło ograniczania zakresu pojęcia „mieszkaniec” przez nieznane przepisom wymogi dodatkowe.
Budżet obywatelski jest szczególną formą konsultacji społecznych, w ramach których mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu gminy. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej gminy, a rada gminy w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach tego budżetu (art. 5a ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym; dalej: u.s.g.).
Budżet obywatelski jako forma konsultacji
Przepis art. 5a u.s.g. ma dwustopniową konstrukcję. Najpierw ustawodawca ustanowił podstawę prawną dla przeprowadzania przez gminę konsultacji z mieszkańcami.
Art. 5a. 1. W wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy.
2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy, z zastrzeżeniem ust. 7.
Następnie te ogólne zasady uszczegółowił dla budżetu obywatelskiego.
3. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski.
4. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu gminy. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej gminy. Rada gminy w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
5. W gminach będących miastami na prawach powiatu utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe, z tym że wysokość budżetu obywatelskiego wynosi co najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.
POTRZEBUJESZ POMOCY?