Czy można odliczyć VAT od zakupionego samochodu ciężarowego
PROBLEM
Zakupiłam samochód ciężarowy za kwotę netto 60 500 zł dnia 15.07.2024 r. Tego dnia byłam jeszcze podmiotowo zwolniona z VAT, ponieważ nie przekroczyłam progu 200 tys. zł. Dnia 1.10.2024 r. zarejestrowałam się do VAT, gdyż przekroczyłam próg 200 tys. zł. Samochód jest całkowicie wykorzystywany do działalności. Czy mogę odliczyć VAT od zakupionego samochodu?
RADA
Po zakończeniu 2024 r. (w ramach pliku JPK_VAT przesyłanego za styczeń 2025 r. poprzez wykazanie kwoty korekty w polu K_44 części ewidencyjnej i uwzględnienie tej kwoty w polu P_44 części deklaracyjnej) będzie Pani miała możliwość odliczenia części (wynoszącej zapewne ok. 25%, gdyż działalność opodatkowaną w przedstawionej sytuacji prowadzić Pani będzie przez 3 miesiące z 12 miesięcy roku 2024) z 1/5 kwoty podatku z faktury zakupu przedmiotowego samochodu (zakładając, że jest to samochód uprawniający do pełnych odliczeń, a nie tylko do odliczania VAT od dotyczących go wydatków w 50%), tj. części z 2 783 zł. Część ta odpowiadać będzie proporcji, którą obliczy Pani dla 2024 r. (tj. udziału sprzedaży opodatkowanej w sumie sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej).
Kolejnych odliczeń będzie Pani mogła dokonać po zakończeniu lat 2025-2028 (zakładając, że nadal samochód będzie przez Panią wykorzystywany do działalności opodatkowanej). Przy czym po zakończeniu tych lat będzie Pani mogła odliczać pełną 1/5 kwoty podatku z faktury zakupu przedmiotowego samochodu (nadal zakładając, że jest to samochód uprawniający do pełnych odliczeń, a nie tylko do odliczania VAT od dotyczących go wydatków w 50%), czyli 2 783 zł.
UZASADNIENIE
Prawo do odliczenia przysługuje przede wszystkim w zakresie, w jakim towary i usługi nabywane (importowane) przez podatników są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Prawo do odliczenia nie przysługuje natomiast w zakresie, w jakim towary i usługi nabywane (importowane) przez podatników są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT.
W przedstawionej sytuacji samochód ciężarowy został nabyty przez Panią w celu wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT, gdyż w momencie jego nabycia korzystała Pani z tzw. zwolnienia podmiotowego. W konsekwencji nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia VAT z faktury dokumentującej nabycie tego samochodu.
Jednak w określonych przepisami przypadkach podatnicy obowiązani są (chociaż w przypadku korekty na korzyść podatników mówić raczej należy o uprawnieniu) korygować odliczony podatek naliczony. Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi (art. 91 ust. 7 w związku z art. 91 ust. 1-6 ustawy o VAT).
Dotyczy to m.in. podatników, którzy korzystając dotychczas ze zwolnienia podmiotowego rezygnują lub tracą prawo do korzystania z tego zwolnienia (w związku z czym rejestrują się jako czynni podatnicy VAT). Przy czym zakres i sposób dokonania korekty w przypadkach takich zależy od rodzaju posiadanych przez podatnika składników majątku, gdyż z punktu widzenia jej dokonywania składniki majątku dzielą się na trzy grupy.
Do jednej z tych grup należą towary i usługi podlegające korekcie rozłożonej w czasie (tj. towary i usługi zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, których wartość początkowa przekracza 15 000 zł, oraz grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, których wartość początkowa przekracza 15 000 zł), dla których nie upłynął jeszcze okres korekty (okres ten co do zasady wynosi 5 lat; dłuższy, 10-letni okres korekty dotyczy nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów). W przypadkach takich korekta dokonywana jest co do zasady po zakończeniu każdego z pozostałych lat okresu korekty (art. 91 ust. 7a w zw. z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT).
art. 86 ust. 1, art. 91 ust. 7 w związku z art. 91 ust. 1-6, ust. 7a w zw. z art. 91 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm.).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy, specjalista w zakresie prawa podatkowego. Autor wielu praktycznych odpowiedzi na pytania z zakresu prawa podatkowego i licznych publikacji na ten temat
