Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 maja 2024 r., sygn. VII SA/Wa 804/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Artur Kuś Sędziowie sędzia WSA Waldemar Śledzik asesor WSA Nina Beczek (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 22 maja 2024 r. sprawy ze skargi M. R. na postanowienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 25 stycznia 2024 r. znak DOZ-OAiK.650.691.2023.BS w przedmiocie odmowy uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy oddala skargę.

Uzasadnienie

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego postanowieniem z 25 stycznia 2024 r. znak DOZ-OAiK.650.691.2023.BS utrzymał w mocy postanowienie D. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we W. z [...] czerwca 2023 r. nr [...] odmawiające uzgodnienia projektu architektoniczno-budowlanego dla inwestycji pn. budowa budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego wraz z infrastrukturą techniczną na działce nr [...], [...], obręb Ś. we W.

Zaskarżone postanowienie zostało wydane w następującym stanie sprawy.

W dniu 1 czerwca 2023 r. przedłożony został D. Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków wniosek o uzgodnienie zamierzenia budowlanego polegającego na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego z infrastrukturą techniczną na działce nr [...], [...], obręb: Ś. we W., w sposób wskazany w projekcie budowlanym sporządzonym przez mgr. inż. arch. K. M. wraz z zespołem w lutym 2023 r. w trybie art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682 z późn. zm.). Kompetencje organu konserwatorskiego wynikają z faktu, że inwestycja częściowo znajduje się na terenie historycznego układu urbanistycznego dawnej wsi Ś. we W., ujętego w gminnej ewidencji zabytków Gminy W. prowadzonej na podstawie zarządzenia nr [...] Prezydenta W. z [...] listopada 2014 r. Zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy Prawo budowlane, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego w stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, organ właściwy wydaje w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Organ podał, że w myśl art. 3 pkt 12 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, dawna wieś Ś., w granicach określonych w karcie adresowej, spełnia definicję zabytku rozumianego jako historyczny układ urbanistyczny, czyli przestrzenne założenie miejskie, zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych podziałów własnościowych i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci dróg. Ochronie konserwatorskiej podlega zasadnicze rozplanowanie przestrzenne i funkcjonalne dzielnicy wpisanej do ewidencji zabytków, historyczna parcelacja, sposób zagospodarowania i intensywność zabudowy działek oraz architektoniczny charakter budynków mieszkalnych. W ocenie organu konserwatorskiego, winien on rozpatrywać wpływ planowanej inwestycji na zachowanie wartości zabytkowych układu dawnej wsi Świniary i jej krajobrazu kulturowego. Ich ochrona ma na celu trwałe utrzymanie historycznego sposobu zagospodarowania i zabudowy współtworzącej kulturowy krajobraz. Oznacza to m.in. niedopuszczenie do eliminacji zabytkowych elementów, wprowadzenia zabudowy w ahistorycznej lokalizacji i o przypadkowej, nienawiązującej do historycznej architekturze. Nowe budynki powinny być projektowane tylko jako uzupełnienie istniejącego układu zabudowy i z uwzględnieniem zachowanej historycznej architektury. Organ podał, że historia Ś. sięga XIII wieku. W wyjątkowo wysokim stopniu zachowały one czytelny układ funkcjonalno-przestrzenny z siedzibą rodową otoczoną parkiem i z młynem w północnej części, z którą powiązana jest ulicówka odchodząca w stronę południową. Wieś, włączona w administracyjne granice W. dopiero w 1973 r., utrzymała wiejski charakter. Analiza stanu zachowania każe stwierdzić, że układ wsi niewiele zmienił się od XIX wieku. Nadal rozwój następuje przede wszystkim wzdłuż głównej drogi (ul. Z.). Po obu jej stronach wyznaczono wąskie, długie działki o jasno określonym sposobie zagospodarowania: frontowa część działki przeznaczona była na zabudowę mieszkaniową i gospodarczą, często w formie zagród. Zabudowa zabytkowej dawnej wsi Ś. charakteryzuje się budynkami o maksymalnie dwóch kondygnacjach, murowanych, z dachami dwu-spadowymi o symetrycznych połaciach. Zdecydowana większość historycznej zabytkowej architektury posiada przykrycie dachówką ceramiczną o odcieniu ceglastym. Organ podał, że w 2. połowie XX w. i XXI w. wprowadzono budynki o architekturze przypadkowej, nieodpowiadającej zastanemu obszarowi, jednak te nieuzasadnione przestrzennie realizacje nie wpłynęły drastycznie na krajobraz kulturowy Ś. Niemniej, w ocenie organu, dalsze ich powielanie może doprowadzić do sukcesywnego obniżania walorów zabytkowych Ś.