Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 4 grudnia 2024 r., sygn. II SA/Gl 1283/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grzegorz Dobrowolski, Sędziowie Sędzia WSA Wojciech Gapiński (spr.), Asesor WSA Agnieszka Kręcisz-Sarna, Protokolant Monika Rał, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2024 r. sprawy ze skargi Gminy Poręba na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 25 lipca 2024 r. nr NPII.4131.1.653.2024 w przedmiocie ustalenia szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w schronisku osób bezdomnych oraz w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi oddala skargę.

Uzasadnienie

Wojewoda Śląski (dalej – Wojewoda, organ nadzoru) zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 25 lipca 2024 r. nr NPII.4131.1.653.2024, działając na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 609 z późn. zm. – dalej u.s.g.), stwierdził nieważność w całości uchwały nr II/20/24 Rady Miasta Poręba z dnia 24 czerwca 2024 r. w sprawie ustalenia szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w schronisku osób bezdomnych oraz w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczym (dalej – uchwała), jako sprzecznej z art. 97 ust. 5 w związku ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 901 z późn. zm. – dalej u.p.s.).

W jego motywach organ nadzoru wskazał, że naruszono art. 97 ust. 5 u.p.s. poprzez określenie w § 3 uchwały wysokości odpłatności za pobyt w placówce jedynie formie jej górnej granicy. Tym samym pozostawiono możliwość swobodnego kształtowania wysokości odpłatności przez podmiot wydający decyzję administracyjną. Taki sposób uregulowania tej kwestii – zdaniem Wojewody – skutkuje tym, że np. osoba uzyskująca 101%, jak i osoba uzyskująca 200% dochodu w stosunku do ustawowego kryterium dochodowego, mogą ponosić odpłatność w tej samej wysokości, na przykład 10%. Taka dowolność – w opinii organu nadzoru – jest niedopuszczalna. Ponadto, według Wojewody, nie zasługuje na aprobatę uregulowanie § 3 uchwały, gdzie przewidziano, że w przedziale powyżej 300% stosunku procentowego dochodu osoby samotnie gospodarującej lub dochodu osoby w rodzinie do kryterium dochodowego wskaźnik odpłatności wynosi do 100% dochodu świadczeniobiorcy za pobyt w schronisku dla osób bezdomnych oraz za pobyt w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczym. Według Wojewody, takie rozwiązanie oznacza możliwość pozbawienia osoby bezdomnej środków do życia, co jest oczywiście sprzeczne z podstawowymi zasadami i celami opieki społecznej i jako takie niedopuszczalne. Zauważył, że nawet mieszkańcy domu pomocy społecznej uiszczają opłatę za pobyt w DPS w wysokości nie przekraczającej 70% ich miesięcznego dochodu (art. 61 ust. 2 pkt 1 u.p.s.).