Komentarz do ustawy o pomocy społecznej – Art. 39
[Zasiłek celowy] Cechą charakterystyczną zasiłku celowego, w porównaniu do wcześniej omówionego zasiłku stałego i okresowego, jest dookreślenie jego przeznaczenia. Wprawdzie zasiłek celowy służy zaspokojeniu niezbędnej potrzeby bytowej, to jednak może być przyznany na pokrycie określonych kosztów.
Pojęcie „niezbędna potrzeba bytowa” oznacza potrzebę usprawiedliwioną ze względu na zachowanie życia, zdrowia i zwykłych stosunków ściśle związanych ze statusem: członka rodziny, osoby zarobkującej (pracownika, osoby wykonującej czynności zarobkowe), obywatela demokratycznego państwa prawnego. Bytowanie to zachowywanie życia w sposób pozwalający na prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, zachowanie równowagi w więziach rodzinnych, wywiązywanie się z funkcji osoby utrzymującej rodzinę. Niezbędna potrzeba bytowa to potrzeba uzasadniona tylko podstawowym katalogiem dóbr zasługujących na ochronę.1)
NSA (…) Przez niezbędną potrzebę bytową należy rozumieć potrzebę usprawiedliwioną ze względu na zachowanie życia, zdrowia, a także odgrywania ról społecznych, możliwości zarobkowania i pełnienia funkcji członka rodziny. Jest to potrzeba uzasadniona podstawowym katalogiem dóbr zasługujących na ochronę, z założenia konsumująca się jednorazowo, której zadość czyni zaspokojenie jej w minimalnym standardzie (…).
(Wyrok NSA z 28 października 2024 r.; sygn. akt I OSK 3020/23)
NSA (…) Ustawodawca posłużył się w art. 39 ust. 1 u.p.s. określeniem ocennym, jakim jest zwrot „niezbędna potrzeba”. Tego rodzaju technika legislacyjna skutkuje tym, że na podmiot stosujący przepis nałożony jest obowiązek oceny, w jakim stopniu uzasadnione jest zaspokojenie danej potrzeby. Stopień tego zaspokojenia zależny jest od rodzaju potrzeby. W przypadku leku niezbędny zakres zaspokojenia wyznaczany jest potrzebami terapeutycznymi i znaczeniem terapii dla życia i zdrowia osoby ubiegającej się o wsparcie (…).
