Komentarz do ustawy o pomocy społecznej – Art. 107

[Rodzinny wywiad środowiskowy] Przeprowadza się go u osób i rodzin korzystających lub ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej w celu ustalenia ich sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej. Wywiad przeprowadza się również w celu ustalenia sytuacji osób, z którymi organ pomocy społecznej zamierza zawrzeć umowę w związku z ponoszeniem przez nie wydatków na udzielenie pomocy osobie bliskiej. Wywiad środowiskowy powinien zatem poprzedzać zawarcie umowy z małżonkiem, zstępnymi i wstępnymi świadczeniobiorcy, ustalającej zakres ich wsparcia dla osoby bliskiej oraz wnoszenie opłaty za pobyt małżonka lub krewnego w domu pomocy społecznej (art. 103 u.p.s.). Służy także zbadaniu sytuacji osoby kierowanej do domu pomocy społecznej.

Rodzinny wywiad środowiskowy może być przeprowadzony na podstawie dyspozycji przepisów innych aktów prawnych, które zostały wskazane w art. 107 ust. 1a u.p.s. Katalog wymienionych aktów prawnych jest sukcesywnie rozbudowywany. Zasadą jest, że wywiad przeprowadza się jedynie na potrzeby pomocy społecznej, a w innych przypadkach – tylko wówczas, gdy ustawa wyraźnie to wskazuje. Z dniem 1 października 2024 r. w ust. 1a uchylono pkt 5, który wskazywał, że rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się również na podstawie art. 26 ustawy z 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 883) u osoby ubiegającej się o rodzinny kapitał opiekuńczy, o którym mowa w tej ustawie, lub osoby pobierającej ten kapitał w celu weryfikacji wątpliwości dotyczących sprawowania opieki nad dzieckiem.

Przepis ten zastąpiono pkt 6, który wskazuje, że wywiad środowiskowy przeprowadza się na podstawie art. 42 ustawy z 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (Dz.U. z 2024 r. poz. 858) u osoby ubiegającej się o świadczenie „aktywny rodzic” lub osoby pobierającej to świadczenie w celu weryfikacji wątpliwości dotyczących sprawowania opieki nad dzieckiem.