Prawo matki do odliczenia ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości za lata 2021-2023 - Interpretacja indywidualna z dnia 8 maja 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.137.2025.2.ŁS

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – na wezwanie organu – pismem z 10 kwietnia 2025 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

21 czerwca 2021 r. otrzymała Pani wyrok rozwodowy, który uprawomocnił się 29 czerwca 2021 r. Wyrokiem rozwodowym Sąd powierzył władzę rodzicielską nad Pani córką A. A urodzoną 1 sierpnia 2008 r. i B. A urodzoną 22 grudnia 2015 r. obojgu rodzicom ustalając ich miejsce pobytu przy Pani jako matce. Jeszcze przed orzeczeniem rozwodu, czyli w październiku 2020 r. wyprowadziła się Pani z dwójką dzieci ze wspólnego domu zamieszkiwanego z byłym już Pani mężem i ta sytuacja trwa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. Mieszkacie Państwo osobno, pod różnymi adresami a dzieci mieszkają z Panią. Nie sprawujecie Państwo opieki naprzemiennej.

Kontakty dzieci z ojcem zostały ustalone przez Sąd: pierwszy i trzeci weekend każdego miesiąca (B. A i A. A), każdy wtorek i czwartek od 16 do 19 (B. A), każdy poniedziałek i czwartek od 16 do 19 (A. A), 3 tygodnie wakacji (B. A i A. A), ferie 1 tydzień (B. A i A. A).

Kontakty z A. A nigdy nie były i nadal nie są realizowane, A. A nie spotyka się z ojcem w żaden dzień tygodnia, nie spędza z nim weekendów, wakacji, ferii ani świąt. Ma z nim jedynie bardzo sporadyczny kontakt telefoniczny.

B. A spotyka się z ojcem w wyznaczone przez Sąd dni, jednak często zdarza się, że spotkania te są odwoływane przez niego i nie dochodzą do skutku np. przez jego liczne wyjazdy na granicę, odbywane służby, szkolenia itp. (ojciec jest (...)).

Jako matka zamieszkująca z dziećmi całkowicie przejęła Pani sprawowanie nad nimi władzy rodzicielskiej, poprzez wykonywanie obowiązków dzięki którym dzieci wychowywane są w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny.

To Pani jest osobą podejmującą decyzje dotyczącą zdrowia, rozwoju i wychowania dzieci. Zapewnia Pani im potrzeby edukacyjne, bytowe, zdrowotne, rozwojowe i emocjonalne. Umawia i zawozi Pani na wizyty lekarskie, zajęcia dodatkowe itp.

Ojciec zaś nie interesuje się sytuacją dzieci w tym zakresie. Nie uczestniczy w procesie podejmowania istotnych decyzji dotyczących sfery edukacji, zdrowia, religii itp. Nie chodzi na spotkania z nauczycielami córek. Nie uczestniczy w organizowanych przedstawieniach itp. Ogranicza się jedynie do kontaktów z córką B. A, nie wykraczając poza ramy wyznaczone przez Sąd, a często zmniejszając liczbę tych kontaktów jak również cedując w wyznaczonych terminach opiekę nad córką B. A na jej babcię lub innych członków rodziny.

Jako rodzice nie doszliście Państwo do porozumienia co do sposobu podziału ulgi prorodzinnej za 2021, 2022 i 2023 r.

W roku 2023 wystąpiła Pani do sądu z pozwem o zwiększenie alimentów. W związku z czym Sąd zobowiązał ojca dzieci do przedstawienia rozliczenia PIT-37 za lata 2021-2023.

Po przedstawieniu rozliczeń okazało się, że ojciec dzieci odliczył ulgę na dzieci w połowie wartości na każde dziecko. Jednocześnie, jako matka nie będąc świadoma sytuacji zrobiła Pani to samo odliczając ulgę w pełnej wysokości na każde dziecko.

Uzupełnienie stanu faktycznego

W latach 2021, 2022, 2023 podlegała Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W roku 2021 i 2022 była Pani zatrudniona na umowę o pracę i umowę zlecenia. Natomiast w roku 2023 tylko na umowę o pracę. W roku 2021, 2022 i 2023 uzyskiwała Pani dochody według skali podatkowej.

W latach 2021, 2022 i 2023 żadne z Pani dzieci na podstawie orzeczenia sądu nie zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W 2021 r., tj. zarówno do 29 czerwca 2021 r., jak i po 29 czerwca 2021 r., oraz w roku 2022 i 2023 miejsce zamieszkania dzieci nie było takie samo jak miejsce zamieszkania ojca. Dzieci w wyżej wymienionych okresach i do dnia dzisiejszego mieszkają i przebywają na stałe z Panią pod adresem takim samym jak Pani, ale innym niż ich ojca.

W latach 2021, 2022 i 2023 posiadała Pani władzę rodzicielską względem Pani dzieci, ograniczoną wyrokiem rozwodowym poprzez zobowiązanie do podjęcia (...).

W latach 2021, 2022 i 2023 ojciec dzieci posiadał władzę rodzicielską względem dzieci, ograniczoną wyrokiem rozwodowym poprzez zobowiązanie do podjęcia (...).

Nad Pani małoletnimi dziećmi nie została orzeczona przez Sąd opieka naprzemienna.

W latach 2021, 2022 i 2023 i obecnie samotnie wychowuje Pani dzieci i sprawuje nad nimi opiekę. Nie ma między Panią i Pani byłym mężem współpracy w żadnym aspekcie wychowawczym.

W odpowiedzi na pytanie z wezwania:

Czy w latach 2021, 2022 i 2023 w stosunku do Pani dzieci miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń?

b)z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

wyjaśniła Pani, że powyższe przepisy nie miały zastosowania w stosunku do Pani dzieci.

Pytanie

Czy przysługiwało Pani prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej za rok 2021, 2022 i 2023 w pełnej wysokości?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, jako matka sprawująca faktyczną władzę rodzicielską nad dziećmi, miała Pani prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej za rok 2021, 2022 i 2023 w pełnej wysokości tj. 100% kwoty zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

·w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

·w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Na mocy art. 27f ust. 2 ww. ustawy:

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2)dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3)trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)166,67 zł na trzecie dziecko,

c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2)dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3)trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)166,67 zł na trzecie dziecko,

c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

W myśl art. 27f ust. 2a ww. ustawy:

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.

Stosownie do art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Zgodnie z art. 27f ust. 2c ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2)wstąpiło w związek małżeński.

Stosownie do art. 27f ust. 2d omawianej ustawy:

Za podatnika pozostającego w związku małżeńskim, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a oraz ust. 10 i 11, nie uważa się:

1)osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;

2)osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Na mocy art. 27f ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.:

Limity dochodów określone w ust. 2 pkt 1 nie dotyczą podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d.

Z art. 27f ust. 3 ww. ustawy wynika, że:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Stosownie do art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zgodnie zaś art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Z kolei art. 26 ww. Kodeksu wskazuje, że:

§ 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1)odpis aktu urodzenia dziecka;

2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Przy czym zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy:

·w brzmieniu do 31 grudnia 2021 r.:

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

·w brzmieniu od 1 stycznia 2022 r.:

Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Na mocy art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 8 omawianej ustawy – w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wyjaśnić przy tym należy, że na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.), dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.

Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. – stanowi, że:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z literalnego brzmienia art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie/małoletnie dziecko/dzieci jest wykonywanie w stosunku do tego/tych dziecka/dzieci władzy rodzicielskiej.

Wobec tego, zasadnym jest odniesienie się do ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Z art. 92 ww. ustawy wynika, że:

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Zgodnie z art. 93 ww. ustawy:

§ 1. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

§ 2. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 i art. 109-111 stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W myśl zaś art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

§ 2. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Na podstawie zaś art. 107 ww. Kodeksu:

§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

§ 3. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Z kolei art. 109 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że:

§ 1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.

§ 2. Sąd opiekuńczy może w szczególności:

1)zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;

2)określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;

3)poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;

4)skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;

5)zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.

§ 3. Sąd opiekuńczy może także powierzyć zarząd majątkiem małoletniego ustanowionemu w tym celu kuratorowi.

§ 4. W przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 5, a także w razie zastosowania innych środków określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, sąd opiekuńczy zawiadamia o wydaniu orzeczenia właściwą jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, która udziela rodzinie małoletniego odpowiedniej pomocy i składa sądowi opiekuńczemu, w terminach określonych przez ten sąd, sprawozdania dotyczące sytuacji rodziny i udzielanej pomocy, w tym prowadzonej pracy z rodziną, a także współpracuje z kuratorem sądowym.

Jak wynika z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ulga na małoletnie dzieci przysługuje rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską.

Samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne realizowanie, czyli wykonywanie obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka, czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwotę obliczoną zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rodzice mogą odliczyć od podatku:

a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,

b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:

-zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub

-gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

W przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Wobec tego odliczenie w pełnej wysokości kwoty ulgi na dziecko przysługuje rodzicowi, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania, w przypadku gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską względem tego dziecka, nie orzeczono jednak pieczy naprzemiennej i nie ustalą proporcji w jakiej każde z nich odlicza kwotę przysługującej ulgi prorodzinnej na dziecko (brak porozumienia).

Co istotne, ww. przepis wskazuje jedynie na podział przysługującej rodzicom ulgi prorodzinnej i nie pozbawia on samego prawa do odliczenia. Prawo do ulgi – przy spełnieniu pozostałych przesłanek – przysługuje zatem na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego podatnik wykonywał władzę rodzicielską.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Ocena skutków podatkowych Pani sytuacji

Z analizy przedstawionego przez Panią opisu zdarzenia wynika, że w latach 2021-2023 podlegała Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskiwała dochody opodatkowane według skali podatkowej. 21 czerwca 2021 r. otrzymała Pani wyrok rozwodowy, który uprawomocnił się 29 czerwca 2021 r. Wyrokiem rozwodowym Sąd powierzył władzę rodzicielską nad Pani córką A. A urodzoną 1 sierpnia 2008 r. i B. A urodzoną 22 grudnia 2015 r. obojgu rodzicom ustalając ich miejsce pobytu przy Pani jako matce. Jeszcze przed orzeczeniem rozwodu, czyli w październiku 2020 r. wyprowadziła się Pani z dwójką dzieci ze wspólnego domu zamieszkiwanego z byłym już Pani mężem i ta sytuacja trwa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. Mieszkacie Państwo osobno, pod różnymi adresami a dzieci mieszkają z Panią. Zarówno do 29 czerwca 2021 r., jak i po 29 czerwca 2021 r., oraz w roku 2022 i 2023 miejsce zamieszkania dzieci nie było takie samo jak miejsce zamieszkania ojca. Dzieci w wyżej wymienionych okresach i do dnia dzisiejszego mieszkają i przebywają na stałe z Panią pod adresem takim samym jak Pani, ale innym niż ich ojca. Żadne z Pani dzieci w latach 2021-2023 na podstawie orzeczenia sądu nie zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych. Kontakty dzieci z ojcem zostały ustalone przez Sąd. Kontakty z A. A nigdy nie były i nadal nie są realizowane, A. A nie spotyka się z ojcem w żaden dzień tygodnia, nie spędza z nim weekendów, wakacji, ferii ani świąt. Ma z nim jedynie bardzo sporadyczny kontakt telefoniczny. B. A spotyka się z ojcem w wyznaczone przez Sąd dni, jednak często zdarza się, że spotkania te są odwoływane przez niego i nie dochodzą do skutku np. przez jego liczne wyjazdy na granicę, odbywane służby, szkolenia itp. (ojciec jest (...)). W latach 2021-2023 posiadała Pani władzę rodzicielską względem Pani dzieci, ograniczoną wyrokiem rozwodowym poprzez zobowiązanie do (...). W latach 2021-2023 ojciec dzieci posiadał władzę rodzicielską względem dzieci, ograniczoną wyrokiem rozwodowym poprzez zobowiązanie do (...). Nad Pani małoletnimi dziećmi nie została orzeczona przez Sąd opieka naprzemienna. W latach 2021-2023 i obecnie samotnie wychowuje Pani dzieci i sprawuje nad nimi opiekę. Nie ma między Panią i Pani byłym mężem współpracy w żadnym aspekcie wychowawczym. Jako matka zamieszkująca z dziećmi całkowicie przejęła Pani sprawowanie nad nimi władzy rodzicielskiej, poprzez wykonywanie obowiązków dzięki którym dzieci wychowywane są w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny. To Pani jest osobą podejmującą decyzje dotyczącą zdrowia, rozwoju i wychowania dzieci. Zapewnia Pani im potrzeby edukacyjne, bytowe, zdrowotne, rozwojowe i emocjonalne. Umawia i zawozi Pani na wizyty lekarskie, zajęcia dodatkowe itp. Ojciec zaś nie interesuje się sytuacją dzieci w tym zakresie. Nie uczestniczy On w procesie podejmowania istotnych decyzji dotyczących sfery edukacji, zdrowia, religii itp. Nie chodzi na spotkania z nauczycielami córek. Nie uczestniczy w organizowanych przedstawieniach itp. Ogranicza się jedynie do kontaktów z córką B. A, nie wykraczając poza ramy wyznaczone przez Sąd, a często zmniejszając liczbę tych kontaktów jak również cedując w wyznaczonych terminach opiekę nad córką B. A na jej babcię lub innych członków rodziny. W stosunku do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy, o których mowa w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, a także ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym i ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Jako rodzice nie doszliście Państwo do porozumienia co do sposobu podziału ulgi prorodzinnej za 2021, 2022 i 2023 r.

W konsekwencji, na tle przedstawionego opisu sprawy oraz zacytowanych wyżej przepisów prawa stwierdzam, że przysługuje Pani prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej za lata 2021-2023 w pełnej wysokości, na zasadach określonych w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego Pani stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawyz dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.