Wyrok NSA z dnia 20 września 2024 r., sygn. I OSK 826/24

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Piotr Niczyporuk Sędziowie: Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) Protokolant: Starszy asystent sędziego Artur Dral po rozpoznaniu w dniu 20 września 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 lutego 2024 r., sygn. akt II SA/Po 421/23 w sprawie ze skargi Gminy K. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] kwietnia 2023 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobieganiu bezdomności zwierząt 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. zasądza od Gminy K. na rzecz Wojewody [...] kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 7 lutego 2024 r., II SA/Po 421/23 w sprawie ze skargi Gminy K. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] kwietnia 2023 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobieganiu bezdomności zwierząt: uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze (pkt I.), rozstrzygnął o kosztach postępowania (pkt II).

Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:

Wojewoda Wielkopolski w dniu [...] kwietnia 2023 r. wydał rozstrzygnięcie nadzorcze [...] w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy K. z dnia [...] marca 2023 r. nr [...] w sprawie przyjęcia Programu opieki nad bezdomnymi zwierzętami oraz zapobieganiu bezdomności zwierząt na terenie Gminy K. na rok 2023. W dniu [...] marca 2023 r. Rada Gminy K. podjęła uchwałę nr [...] w sprawie przyjęcia ww. Programu, w którym w §12 ust 1 uchwały wskazano, iż koszty realizacji zadań określonych w tym Programie ponosi Gmina K., a wydatki na poszczególne zadania przedstawiają się następująco: 1) utrzymywanie zwierząt w schronisku, odławianie zwierząt i transport do schroniska: 75.000 zł; 2) kastracja lub sterylizacja adoptowanych zwierząt bezdomnych przez mieszkańców gminy K.: 4.000 zł; 3) zbieranie i utylizacja zwłok bezpańskich zwierząt; 8.000 zł; 4) całodobowa opieka weterynaryjna: 6 500 zł; 5) zakup karmy dla kotów: 2.000 zł; 6) zapewnienie miejsca dla zwierząt gospodarskich: 3.500 zł; 7) edukacja mieszkańców: 1.000 zł. Wojewoda Wielkopolski w dniu [...] kwietnia 2023 r. wydał rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważności ww. uchwały, wskazując, że zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U.2022.572 ze zm.), dalej jako "u.o.z", rada gminy wypełniając obowiązek zapobiegania bezdomności zwierząt i zapewnienia opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywania, określa corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. W art. 11a ust. 2 u.o.z. zawarty został katalog zagadnień, które rada gminy podejmując uchwałę w ww. przedmiocie, powinna szczegółowo określić w programie, tym w szczególności: 1) zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt; 2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie; 3) odławianie bezdomnych zwierząt; 4) obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt; 5) poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt; 6) usypianie ślepych miotów; 7) wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich; 8) zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt. Program może także obejmować plan znakowania zwierząt w gminie (art. 11a ust. 3 u.o.z.) oraz plan sterylizacji lub kastracji zwierząt w gminie, przy pełnym poszanowaniu praw właścicieli zwierząt lub innych osób, pod których opieką zwierzęta pozostają (art. 11a ust. 3a u.o.z.). Ponadto program winien zawierać wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych przez gminę na jego realizację oraz sposób wydatkowania tych środków (art. 11a ust. 5 u.o.z.). Dalej organ wskazał, iż skuteczna realizacja zadań wskazanych w art. 11a u.o.z wymaga uregulowania przez uprawniony organ wszystkich kwestii uznanych przez ustawodawcę za istotne, przy czym uregulowanie to powinno być dokonane w sposób kompleksowy, a zarazem precyzyjnie i konkretnie. Odnosząc powyższe do badanej uchwały organ stwierdził, że Rada Gminy K. nie uregulowała w sposób prawidłowy wszystkich zagadnień wymaganych przez ustawodawcę. Regulacje zawarte w § 12 uchwały nie są wystarczające dla wypełnienia obowiązku uchwałodawczego rady gminy wynikającego z art. 11a ust. 5 u.o.z. Zdaniem organu nadzoru Rada Gminy K. nie dokonała wystarczającego podziału środków na poszczególne zadania, bowiem nie wskazała jaka konkretna kwotą przeznaczona będzie na każde z poszczególnych ustawowych zadań i czy w konsekwencji każde z tych zadań będzie finansowane, a nie pozostanie jedynie fikcją. Za niewystarczające organ uznał wskazywanie łącznych kwot na więcej niż jedno zadanie, tak jak uczyniono to w § 12 ust. 1 pkt 1 Programu. Ponadto uchwała nie wskazała informacji o środkach przeznaczonych na: opiekę nad wolno żyjącymi kotami, poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt oraz usypianie ślepych miotów. Organ uznał zatem, iż badany Program został wydany z istotnym naruszeniem art. 11a ust. 5 u.o.z. przez pominięcie w jego treści wskazania wysokości środków przeznaczonych na realizację wszystkich wyszczególnionych celów Programu, a także sposobu ich wydatkowania. Tym samym sposób sformułowania przepisów Programu nie wyczerpuje zakresu przedmiotowego wskazanego w art. 11a ust. 5 u.o.z., pozostając z tym przepisem w istotnej sprzeczności, mającej wpływ na ważność całej uchwały.