Zwolnienie z VAT dostawy działek w zamian za odszkodowanie na rzecz podmiotu publicznego - Interpretacja indywidualna z dnia 9 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.369.2025.2.ALN

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do zwolnienia z VAT dostawy działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Uzupełnili go Państwo pismem z 7 maja 2025 r.

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

(...) jest czynnym podatnikiem VAT i nie prowadzi działalności zwolnionej. (...) jest właścicielem kilku działek położonych w (...) w rejonie ul. (...). W lipcu 2022 roku Prezydent Miasta (...) zatwierdził geodezyjne podziały działek, które z mocy prawa przeszły na własność Gminy Miasta (...). Są to działki: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 w obrębie (...). Wydzielone działki (art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami) stanowią istniejącą drogę publiczną, oznaczoną w miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego jako drogi publiczne, dojazdowe. Zgodnie z art. 98 ust. 3 ww. ustawy za działki, które z mocy prawa przechodzą na własność Gminy Miasta (...), przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między współwłaścicielami a Prezydentem Miasta (...). Obecnie toczy się postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania poprzednim właścicielom działek w tym (...).

Wszystkie wydzielone działki - za wyjątkiem 1 - stanowią asfaltową nawierzchnię ul. (...) i są użytkowane jako droga, z której korzystają podmioty zlokalizowane przy tej drodze jak i mieszkańcy. Działka nr (...) do dzisiaj jest drogą gruntową, częściowo utwardzoną oznaczoną w MPZP jako drogi dojazdowe, łączącą ul. (...) z ul. (...).

(...) nabyła dz. 1 (przekształcona z dz. 10) w 2016 roku.

Na pytania postawione w wezwaniu o treści:

a)Kiedy nastąpiło nabycie działek, które są przedmiotem wniosku? Czy nabycie działek 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6, 3 nastąpiło wraz z drogą, a działki nr 1 z częściowo utwardzoną drogą? Czy była to czynność opodatkowana podatkiem VAT wg właściwej stawki, niekorzystająca ze zwolnienia z opodatkowania? Czy nabycie działek zostało udokumentowane fakturą? Jeśli tak, należy wskazać, czy na fakturze była wykazana kwota podatku VAT? Jeżeli nie, to dlaczego? Czy przy nabyciu przysługiwało Państwu prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z tytułu ich nabycia?

b)Czy działki 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6, 3 wraz z drogą, i działka nr 1 z częściowo utwardzoną drogą, od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia służyły wyłącznie działalności zwolnionej?

c)Kiedy decyzja zatwierdzająca podział działek, o których mowa we wniosku stała się ostateczna?

d)Czy postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania zostało zakończone? Jeśli tak, kiedy i z jakimi ustaleniami.

e)Czy droga gruntowa, częściowo utwardzona znajdująca się na działce nr 1, jest budowlą w myśl art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane?

f)Czy drogi, które jak Państwo podali stanowią asfaltową powierzchnię i znajdują się na działkach 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6, 3 są budowlami w myśl art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane?

g)Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budowli, na działkach o których mowa we wniosku, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Proszę udzielić odpowiedzi, dla każdej budowli odrębnie ze wskazaniem działki, na której się znajduje.

h)Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budowli lub ich części upłynął/upłynie okres krótszy niż 2 lata?

i)Czy i kiedy były ponoszone wydatki na ulepszenie budowli lub ich części, znajdujących się na wskazanych działkach oraz czy wydatki te były niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów? Jeśli tak, to proszę udzielić odpowiedzi, dla każdej budowli odrębnie ze wskazaniem działki, na której się znajduje:

·czy z tytułu wydatków na ulepszenie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;

·kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budowli – w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług – po ich ulepszeniu;

Udzielili Państwo odpowiedzi:

a)Wszystkie przedmiotowe działki stanowiły drogę.

Działki nr 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6 i 3 zostały nabyte 29.04.2011 roku. Działka 1 została nabyta 29.07.2016 roku. Nabycie przedmiotowych działek opodatkowane było podatkiem VAT, zostało udokumentowane fakturą, stawka podatku 23%. Przy nabyciu przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

b)Przedmiotowe działki tj.: 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6 i 3, 1 nabyte zostały na cele inwestycyjne, będą służyły działalności opodatkowanej.

c)Działka 1 oznaczona w MPZP symbolem 23.KDD – Drogi Publiczne Klasy Dojazdowej, przeszła na własność Gminy Miasta (...) z dniem 16.08.2022, kiedy decyzja stała się ostateczna. Decyzją z dnia 25.07.2022 nastąpił podział działki 5 na dz. 4, 6, oznaczone w MPZP symbolem 2.KDL – Drogi Publiczne Klasy Lokalnej natomiast działka 5 oznaczona symbolem - 23.KDD. Decyzją z dnia 25.07.2022 nastąpiło wydzielenie działek nr 7, 9, 8 oznaczonych w MPZP symbolem 2.KDG – Drogi Publiczne Klasy Lokalnej, posiadającej status drogi Gminnej, które przeszły z mocy prawa na własność Gminy Miasta (...). Działka 3 (decyzja z dnia 25.07.2025) wydzielona w MPZP jako droga publiczna klasy lokalnej o symbolu 2.KDL. Działka 2 zgodnie z decyzją z 27.09.2021 oznaczona w MPZP symbolem 2.KDL – Drogi Publiczne Klasy Lokalnej. 

d)Postępowanie administracyjne dotyczące ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania zostało zakończone tylko dla jednej działki o numerze 1. W dniu 12.12.2024 roku w zamian za odszkodowanie w wysokości 111.044,17 zł zawarta umowa określająca wysokość odszkodowania za nieruchomość gruntową przejętą z mocy prawa na rzecz Gminy Miasta (...). Odnośnie pozostałych działek sprawa jest w toku.

e)f) Wszystkie przejęte nieruchomości były i są obiektami liniowymi i są użytkowane, jako drogi.

Działki 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6, 3 stanowią pas drogowy drogi wewnętrznej i zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo Budowlane są obiektami liniowymi. Działka 1 również jest obiektem liniowym w postaci pasa drogowego oznaczonego w MPZP symbolem KDD (Teren Dróg Dojazdowych). Obiekty liniowe zgodnie z Ustawa Prawo Budowlane są budowlą.

g)h) Spółka nie posiada informacji o dacie wybudowania przedmiotowych dróg.

Od daty nabycia minęło więcej niż 2 lata, status przejętych działek nie uległ zmianie.

i)W 2021 roku Spółka partycypowała w kosztach remontu drogi (łatanie dziur). Poniesione wydatki nie przekroczyły 30% wartości początkowej tych obiektów, tym samym nie można mówić o ich ulepszeniu. Z tytułu wydatków na remont drogi Spółka skorzystała z prawa odliczenia podatku naliczonego.

Pytanie

1)(stan faktyczny)

Czy w przypadku odszkodowania za przejęcie działki nr 1 - będącej częściowo utwardzoną drogą - wypłaconego (...), można zastosować zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

2)(zdarzenie przyszłe)

Czy w przypadku otrzymania przez (...) odszkodowania za przejęcie działek nr: 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6, 3, stanowiących drogę, można zastosować zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1)W związku z zaistniałym stanem faktycznym (...) uważa, że przejęcie z mocy prawa działki 1 na rzecz podmiotu publicznego w zamian za otrzymane odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT, jednak korzysta z jego zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8.

2)W związku ze zdarzeniem przyszłym (...) uważa, że przejęcie z mocy prawa działek: 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 na rzecz podmiotu publicznego w zamian za odszkodowanie, będzie podlegało opodatkowaniu VAT, jednak będzie korzystało ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8.

W związku ze zdarzenie przyszłym (...) uważa, że dostawa działek na rzecz podmiotu publicznego w zamian za odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak korzysta z jego zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług.

Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 06.03.2025 roku znak: 0114-KDIP4-3.4012.777.2024.2.DS, dotycząca kwestii zwolnienia z VAT odszkodowania za przejęcie działek drogowych jak również interpretacja z dnia 07.08.2023 roku znak: 0113-KDIPT1-3.4012.328.2023.2.KAK, dotycząca zwolnienia z VAT odszkodowania wypłaconego za przejęcie nieruchomości pod inwestycję drogową.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Wszystkie przejęte nieruchomości są użytkowane jako drogi, stanowią pas drogowy i są obiektami liniowymi. (...) nie posiada informacji o dacie powstania tych odcinków dróg, z datą nabycia tj. lipiec 2016 stan nie uległ zmianie.

Dodatkowo zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Przepisy ustawy o podatku VAT nie definiują pojęcia budynku, budowli. Art. 3 pkt 1, 3, 3a ustawy - Prawo budowlane definiuje:

1) obiekt budowlany - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

2) budynek - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

3) budowla - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;

3a) obiekt liniowy - należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

W związku z powyższym, w odniesieniu do transakcji dostawy budowli spełnione zostały przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT, określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Jednocześnie dostawa gruntu, na którym znajduje się ww. budowla - stosownie do art. 29a ust. 8 ustawy - również korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W konsekwencji dostawa na rzecz podmiotu publicznego gruntu w zamian za odszkodowanie, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zasadne jest również wskazanie, że na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311):

Przepis art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Według art. 11i ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 11i ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza w szczególności, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Z powołanych przepisów wynika, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa do nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który np. wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Jeśli zatem wywłaszczenie lub przymusowa sprzedaż następuje za wynagrodzeniem, to w takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności w zamian za wynagrodzenie pełniące funkcję odszkodowania.

W tym miejscu należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem VAT. Są Państwo właścicielem kilku działek położonych w (...) w rejonie ul. (...). W lipcu 2022 roku Prezydent Miasta (...) zatwierdził geodezyjne podziały działek, które z mocy prawa przeszły na własność Gminy Miasta (...). Są to działki: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Wydzielone działki (art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami) stanowią istniejącą drogę publiczną, oznaczoną w miejscowym Planie Zagospodarowanie Przestrzennego jako drogi publiczne, dojazdowe.

Wskazali Państwo, że decyzje zatwierdzające podział działek, o których mowa we wniosku stały się ostateczne i: działka 1 przeszła na własność Gminy Miasta (...) 16.08.2022; decyzją z 25.07.2022 r. nastąpił podział działki 5 na działki 4, 6 i 5; decyzją z 25.07.2022 r. nastąpiło wydzielenie działek nr 7, 9, 8; działka 3 - przeszła na własność Gminy Miasta (...) decyzją z 25.07.2025; działka 2 przeszła na własność Gminy Miasta (...) decyzją z 27.09.2021.

Zgodnie z art. 98 ust. 3 ww. ustawy za działki, które z mocy prawa przechodzą na własność Gminy Miasta (...), przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między współwłaścicielami a Prezydentem Miasta (...). Postępowanie administracyjne dotyczące ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania zostało zakończone tylko dla jednej działki o numerze 1. Odnośnie pozostałych działek sprawa jest w toku.

Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą określenia, czy przeniesienie własności działki nr 1 (będącej drogą częściowo utwardzoną) oraz działek nr 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 (stanowiących drogę) w zamian za odszkodowanie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy (pytanie nr 1 i 2 we wniosku).

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że przeniesienie prawa własności ww. działek na rzecz Gminy Miejskiej (…) w zamian za odszkodowanie, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a Państwo dla tej czynności będą działać w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W tym przypadku, odszkodowanie pełnić będzie funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Jednakże, zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Stosownie do art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania.

Ponadto, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich miało miejsce pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Jak wynika z powyższego, prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Tak więc, aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Należy również zaznaczyć, że jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, 10 lub pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Z powołanego przepisu wynika, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

·towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

·przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego ze wskazanych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli i ich części prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy:

W myśl art. 43 ust. 11 ustawy:

Tak więc, ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części, spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Ponadto, zauważyć należy, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W tym miejscu należy wskazać na przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.), zwanej dalej „ustawą Prawo budowlane”.

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Według art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

W świetle art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane:

Z okoliczności sprawy wynika, że w lipcu 2022 roku Prezydent Miasta (...) zatwierdził geodezyjne podziały działek, które z mocy prawa przeszły na własność Gminy Miasta (...). Są to działki: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.

Wydzielone działki stanowią istniejącą drogę publiczną, oznaczoną w miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego jako drogi publiczne, dojazdowe. Wszystkie wydzielone działki - za wyjątkiem 1 - stanowią asfaltową nawierzchnię ul. (...) i są użytkowane jako droga. Działka 1 - jak wskazali Państwo w opisie sprawy - również jest obiektem liniowym w postaci pasa drogowego oznaczonego w MPZP symbolem KDD (Teren Dróg Dojazdowych) - obiekty liniowe zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane są budowlą.

Wszystkie przejęte nieruchomości były i są obiektami liniowymi i są użytkowane, jako drogi. Działki 2, 7, 9, 8, 4, 5, 6, 3 stanowią pas drogowy drogi wewnętrznej i zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo Budowlane są obiektami liniowymi. Działka 1 również jest obiektem liniowym w postaci pasa drogowego oznaczonego w MPZP symbolem KDD (Teren Dróg Dojazdowych). Obiekty liniowe zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane są budowlą.

Nie posiadają Państwo informacji o dacie wybudowania dróg. Od daty nabycia minęło więcej niż 2 lata, status przejętych działek nie uległ zmianie. W 2021 roku partycypowali Państwo w kosztach remontu drogi. Poniesione wydatki nie przekroczyły 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z uwagi na tak przedstawiony opis sprawy, jednocześnie mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że dostawa obiektów liniowych (dróg) znajdujących się na działkach nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 nie będzie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowaną dostawą ww. obiektów upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto wskazali Państwo, że nie ponosili wydatków na ulepszenie ww. obiektów liniowych znajdujących się na przedmiotowych działkach, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiłyby co najmniej 30% ich wartości początkowej. W związku z powyższym, zostaną spełnione warunki uprawniające do zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. dostawy, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – dostawa gruntów 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, na których znajdują się ww. obiekty liniowe, również jest/będzie zwolniona od podatku VAT.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że skoro dostawa obiektów liniowych (dróg) znajdujących się na działkach nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, korzysta/będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to analiza zwolnienia tej dostawy wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy jest bezzasadna.

Przeniesienie własności obiektów liniowych stanowiących drogi znajdujących się na działkach o nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, w zamian za odszkodowanie, stanowi/będzie stanowić dostawę towarów, która korzysta/korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8 ustawy.

Państwa stanowisko jest prawidłowe

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

·stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz

·zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wskazanie w opisie sprawy dla działki nr 3 daty decyzji jako 25.07.2025 r. uznałem za oczywistą pomyłkę.

Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Za element opisu sprawy przyjęto, że:

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.