Brak prawa do preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko z uwagi na wychowywanie drugiego dziecka z partnerem - Interpretacja indywidualna z dnia 11 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.235.2025.2.MD

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2024 r. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 maja 2025 r. (wpływ).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Na podstawie wyroku rozwodowego z 17 marca 2014 r. jest Pani osobą rozwiedzioną. Z byłym mężem ma Pani jedno małoletnie dziecko, syna A. A. Zgodnie z treścią orzeczenia:

-władza rodzicielska ojca została ograniczona do współdecydowania wyłącznie w istotnych sprawach dotyczących dziecka (nauka, zdrowie, wyjazdy zagraniczne),

-miejscem zamieszkania dziecka zostało wskazane miejsce zamieszkania matki (czyli Pani).

Były mąż nie uczestniczy w życiu codziennym dziecka, nie realizuje w pełni ustalonych kontaktów, nie łoży na jego utrzymanie oraz nie podejmuje żadnych aktywności wychowawczych.

W chwili obecnej pozostaje Pani w nieformalnym związku z partnerem, z którym posiada Pani drugie dziecko. Partner ten nie jest ojcem biologicznym Pani pierwszego syna, nie jest również jego opiekunem prawnym i nie wychowuje go – nie ingeruje w żaden sposób w proces decyzyjny ani wychowawczy związany z pierwszym dzieckiem, nie uczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących jego rozwoju, edukacji, wartości, ani nie łoży na jego utrzymanie. Wychowanie Pani pierwszego syna, A. A, realizuje Pani w sposób samodzielny.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

W 2024 r. podlegała Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W 2024 r. uzyskała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (z tytułu umowy o pracę, z umowy zlecenia oraz działalności gospodarczej)

W 2024 r. Pani stan cywilny to: rozwiedziona.

Pani syn A. A urodził się 2 lutego 2009 r., natomiast drugie dziecko z nieformalnego związku z Pani partnerem B. A– syn C. A – urodził się 14 września 2023 r.

Nie została orzeczona przez Sąd opieka naprzemienna nad synem A. A. W 2024 r. samotnie wychowywała Pani i sprawowała opiekę nad małoletnim synem A. A.

Świadczenie wychowawcze (tzw. 800+) na syna A. A nie zostało ustalone zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy, ponieważ nie została orzeczona opieka naprzemienna. Świadczenie to zostało przyznane wyłącznie Pani, jako osobie sprawującej samodzielną opiekę nad dzieckiem.

W 2024 r. Pani drugie dziecko – syn C. A był wychowywany zarówno przez Panią, jak i przez jego ojca – B. A, tj. oboje troszczyli się Państwo o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

W 2024 r. nie była Pani matką dla innego dziecka, oprócz wymienionych we wniosku A. A i C. A.

W 2024 r. nie miały zastosowania w stosunku do Pani ani Pani dzieci przepisy:

·art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym ma Pani prawo do preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osoby samotnie wychowującej dziecko, zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w rozliczeniu za 2024 rok?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że w świetle przedstawionego stanu faktycznego przysługuje Pani prawo do preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko, ponieważ:

-były mąż nie uczestniczy w procesie wychowawczym Pani syna A. A, a jego władza rodzicielska została ograniczona wyrokiem sądu,

-obecny partner nie jest ani ojcem biologicznym, ani opiekunem prawnym A. A, i nie bierze udziału w jego wychowywaniu,

-wychowanie A. A realizuje Pani w sposób całkowicie samodzielny, bez udziału jakiejkolwiek innej osoby,

-sytuacja ta nie mieści się w katalogu wyłączeń przewidzianych w art. 6 ust. 4f ustawy o PIT, który dotyczy przypadków wspólnego wychowywania dziecka z drugim rodzicem lub opiekunem prawnym.

Pod pojęciem „samotnie wychowującego dziecko” należy rozumieć rzeczywistą, samodzielną opiekę i podejmowanie decyzji wychowawczych – co zostało potwierdzone w orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym w:

-wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 11 grudnia 2020 r., sygn. I OSK 1877/20, w którym sąd uznał, że rodzic wychowujący samotnie dziecko z poprzedniego związku może korzystać z preferencyjnego rozliczenia nawet wtedy, gdy pozostaje w nowym związku i wychowuje z nowym partnerem inne dziecko, o ile biologiczny ojciec pierwszego dziecka nie uczestniczy w jego wychowywaniu;

-wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 maja 2011 r., sygn. II FSK 30/10, w którym wskazano, że wychowywanie dziecka to nie tylko kwestia prawnej odpowiedzialności, ale także rzeczywistego kształtowania jego osobowości, samodzielności, rozwijania predyspozycji intelektualnych czy kształtowania światopoglądu.

W Pani ocenie, w świetle tych przesłanek i interpretacji, spełnia Pani warunki przewidziane w art. 6 ust. 4c ustawy o PIT i ma prawo do zastosowania preferencyjnej formy opodatkowania dochodu jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4e cytowanej ustawy stanowi, że:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Na podstawie art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z cytowanych przepisów wynika, że możliwość zastosowania preferencyjnego opodatkowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie w nich wskazanych. Przy czym przepisy te należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej. W konsekwencji, aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

W dodanym art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zastrzegł, że ww. preferencyjne opodatkowanie nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Zatem osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje co najmniej jedno dziecko, nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za 2024 r.

Mając na uwadze zacytowane uregulowania prawne i przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że nie ma Pani prawa do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, zgodnie z art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wychowywanie przez Panią syna A. A, którego ojciec – Pani były mąż nie uczestniczy w życiu codziennym dziecka, nie realizuje w pełni ustalonych kontaktów, nie łoży na jego utrzymanie oraz nie podejmuje żadnych aktywności wychowawczych, brak zawarcia związku małżeńskiego z obecnym partnerem, który nie jest ojcem biologicznym Pani syna A. A, nie jest również jego opiekunem prawnym i nie ingeruje w jego proces wychowawczy, nie jest wystarczające do skorzystania z omawianej preferencji. Jak bowiem wynika z art. 6 ust. 4f powołanej ustawy, preferencyjne opodatkowanie dochodów nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko.

W związku z tym, że w 2024 r., jak Pani wskazała, Pani drugie dziecko – syn C. A był wychowywany zarówno przez Panią, jak i przez jego ojca, to wystąpiła przesłanka zawarta w art. 6 ust. 4f cytowanej ustawy, uniemożliwiająca skorzystanie z tej preferencji.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu zaś do przywołanych przez Panią wyroków wskazać należy, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.