Odliczenie VAT od inwestycji finansowanych z Polskiego Ładu w JST

Jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) to podatnicy VAT, którzy ze względu na swoje funkcje, status organizacyjny i cele, jakie są im stawiane, niejednokrotnie znajdują się w szczególnej sytuacji fiskalnej. Są to podatnicy szczególnie narażeni na spory podatkowe zarówno w kwestii opodatkowania, jak i odliczenia VAT, a w przeszłości byli nawet rzeczywistymi „ofiarami” błędnych, powszechnie stosowanych interpretacji, jak to miało miejsce w przypadku fundamentalnego pytania: kto jest podatnikiem. Dzisiaj jednak, jak wiele na to wskazuje, mamy dość konsekwentną wykładnię podatkową, mającą zastosowanie w przypadku prowadzenia przez JST inwestycji współfinansowanych środkami z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. W niniejszym artykule wyjaśniamy kluczowe kwestie związane z ustaleniem prawa i odliczeniem VAT od inwestycji sfinansowanych ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład.

JST jako podatnik VAT

Pomimo że odliczanie podatku naliczonego to jedno z najważniejszych, o ile nie najważniejsze, praw każdego czynnego podatnika VAT, nie ma ono charakteru tylko podmiotowego i bezwzględnego. Nie jest to również uprawnienie automatyczne.

Oznacza to, że dla stosowania odliczenia podatku naliczonego nie wystarczy być zarejestrowanym czynnym podatnikiem. Owszem, posiadanie takiego statusu jest niezbędne dla uwzględnienia w składanej deklaracji i ewidencji podatku naliczonego, ale dodatkowo podatnik musi wykonywać czynności z prawem do odliczenia. Co więcej, to również sam podatnik musi zidentyfikować kwotę podatku naliczonego, opierając się na jego źródle, dysponować nim, a także uzasadnić, że spełnia warunki do rozliczenia podatku naliczonego.

W przypadku JST można zaryzykować stwierdzeniem, że w praktyce najczęściej źródłem podatku naliczonego są faktury wystawione przez innych podatników jako potwierdzenie wykonanych dostaw towarów czy zrealizowanych usług, względnie potwierdzający zaliczkowanie tego rodzaju świadczeń mających nastąpić w przyszłości.