Uchylenie decyzji podatkowej i umorzenie postępowania wznowieniowego w sprawie podatku od nieruchomości za 2020 r. - Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 21 maja 2025 r., sygn. I SA/Wr 765/24
Wznowienie postępowania podatkowego może być dokonane wyłącznie w oparciu o konkretne nowe okoliczności bądź dowody, znane lub istniejące w dniu wydania decyzji ostatecznej, zgodne z art. 240 § 1 o.p. Brak wskazania takich przesłanek skutkuje uchyleniem postanowienia wznowieniowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Piotr Kieres (sprawozdawca),, Sędziowie: Sędzia WSA Dagmara Stankiewicz-Rajchman, Asesor WSA Iwona Solatycka, , po rozpoznaniu w Wydziale I na posiedzeniu niejawnym, w trybie uproszczonym w dniu 21 maja 2025 r. sprawy ze skargi: M. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu z dnia 30 lipca 2024 r. nr SKO 4121/166/2024 w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie podatku od nieruchomości za 2020 r.: I. uchyla zaskarżoną decyzję wraz z poprzedzającą ją decyzją Burmistrza D. z dnia 22 kwietnia 2024 r. nr FB-2.3120.2.12119.2022, II. umarza postępowanie w przedmiocie wznowienia, III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu na rzecz Strony skarżącej kwotę: 697,00 zł (sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowoadministracyjnego.
Uzasadnienie
Przedmiotem skargi M. G. (dalej jako: Podatnik, Strona, Skarżąca) jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu (dalej jako: SKO, Organ odwoławczy) z 30 lipca 2024 r. nr SKO 4121/166/2024, utrzymująca w mocy decyzję Burmistrza D. (dalej jako Burmistrz, Organ I instancji) z 22 kwietnia 2024 r. nr FB-2.3120.2.12119.2022, którą to decyzją Organ I instancji zmodyfikował - w trybie wznowienia postępowania (Rozdział 17 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.) – w skrócie jako o.p.), zobowiązanie Podatnika w podatku od nieruchomości za 2020 r., ustalone ostateczną decyzją Burmistrza z 7 stycznia 2020 r, nr FB-2.3120.2.1482.2020, w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości za 2020 r. ustalając ten podatek na kwotę 17.623,00 zł oraz umorzył postępowanie wznowieniowe, w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2020 r. z decyzji ostatecznej Burmistrza z 7 stycznia 2020 r. nr FB-2.3120.2.1483.2020. Decyzje ostateczne przyjęły zaś do wymiaru - odpowiednio, następujące dane:
1) Decyzja nr FB-2.1320.2. 1482.2020
Podatek od nieruchomości w wysokości 6.819,00 zł ustalony w oparciu o złożoną informację.
2) Decyzja nr FB-2.3120.2 1483.2020
Podatek od nieruchomości w wysokości 1.852,00 zł ustalony w oparciu o złożoną informację uwzględnia nieruchomość: [...] – [...] D. [...] nr geodezyjny [...] – pozostałe grunty, w tym działalności pożytku publicznego; podstawa – [...] m2; stawka [...] zł/m2; okres 01.01.-31.12.2020; podatek 1.851,97 zł.
Postanowieniem z 6 lipca 2022 r. nr FB-2.3120.2.12119.2022 Organ I instancji wznowił z urzędu, w oparciu o art. 216 § 1 oraz art. 243 § 1, art. 241 § 1 i art. 244 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.) postępowanie w ww. sprawach. W uzasadnieniu swojego postanowienia Organ I instancji wskazał, że 30 maja 2022 r. wpłynęły korekty informacji o nieruchomościach i obiektach budowanych dotyczące działek gruntu nr [...] i nr [...]. W celu ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości organ postanowił więc jak w postanowieniu. Pierwszą decyzją wydaną po wznowieniu postępowania – z 31 maja 2023 r. nr FB-2.12119.2022 – Organ I instancji:
– uchylił w całości własną decyzję ostateczną z 7 stycznia 2020 r. nr FB-2.3120.2. 1482.2020 w sprawie podatku od nieruchomości za 2020 r. w wysokości 6.672,00 zł i ustalił wysokość tego zobowiązania w wysokości 17.623,00 zł;
– odmówił uchylenia własnej decyzji ostatecznej z 7 stycznia 2020 r. nr FB-2.3120.2. 1483.2020 w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości za 2020 r., w wysokości: 1.852,00 zł.
W wyniku wniesionego odwołania SKO decyzją z 5 września 2023 r. nr SKO 4121/188/2023 uchyliło decyzję z dnia 31.05.2023 r. i przekazało sprawę Burmistrzowi do ponownego rozpatrzenia, z zaleceniem by Organ I instancji przeprowadził postępowanie wyjaśniające, co do opodatkowania budynku (willi) o powierzchni [...] m2 stawką przewidzianą dla budynków pozostałych, gdy w pierwotnej decyzji ostatecznej budynek ten został opodatkowany z uwzględnieniem stawki dla budynków mieszkalnych.
Kolejną decyzją z 22 kwietnia 2024 r. nr FB-2.3120.2. 12119.2022 Burmistrz
– uchylił w całości własną decyzję ostateczną z 7 stycznia 2020 r. nr FB-2.3120.2. 1482.2020 w sprawie podatku od nieruchomości za 2020 r. w wysokości 6.672,00 zł i ustalił wysokość tego zobowiązania w wysokości 17.623,00 zł;
– umorzył postępowanie podatkowe- wznowienie postępowania podatkowego w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2020 r., zakończonego decyzją z dnia 07.01.2020 r., nr FB-2.3120.2.1483.2020 w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości za 2020 r. w wysokości 1.852,00 zł.
Organ I instancji w swym rozstrzygnięciu wskazał, że 24 czerwca 2021 r. w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez Starostę dokonano zmian w zakresie pomiaru rozbudowanego budynku i zmiany funkcji budynku na działkach [...] i [...]. Z ewidencji wynikało, że ww. działki zabudowane były budynkami "innymi niemieszkalnymi", a obecnie zabudowane są "budynkami innymi niemieszkalnymi" oraz "budynkiem przedszkola/budynkiem oświaty nauki i kultury oraz sportu". Strona budynki położone na wymienionych działkach zgłosiła do opodatkowania jako "budynki mieszkalne". W odpowiedzi na wezwanie Burmistrza o złożenie korekt informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych do Organu I instancji wpłynęły korekty obejmujące okres 01.01.-31.03.2017, w których wskazano do opodatkowania działki gruntu nr [...] i nr [...] obręb N. w D. Od dnia 01.04.2017 r. do dnia 31.12.2020 r. Podatnik deklarował do opodatkowania wspomniane działki, jako grunty pozostałe, a od dnia 01.01.2021 r. Strona wykazywała do opodatkowania wspomniane działki o powierzchni [...] m2 oraz budynek mieszkalny o pow. [...] m2. Organ I instancji wymieniając wszystkie przesłanki wznowienia postępowania wskazał na postanowienie o wznowieniu z urzędu wydane 6 lipca 2022 r. Następnie w uzasadnieniu swojej decyzji uznał za ustalone następujące okoliczności. Strona od dnia 04.09.2017 r. jest przedsiębiorcą prowadzącą działalność gospodarczą. Z przedstawionych przez Podatnika dokumentów (pismo z dnia 04.10.2022 r.) nie wynika, by działki związane były z działalnością gospodarczą, a więc kwesta opodatkowania gruntu jest bezsporna. Wskazano, że działka gruntu [...] o pow. [...] m2, zgodnie z ewidencją jest zabudowana innym budynkiem niemieszkalnym - o powierzchni [...] m2 (3 kondygnacje) oraz budynkiem oświaty, kultury i sportu - o powierzchni zabudowy [...] m2 (2 kondygnacje), wcześniej klasyfikowanym jako inny budynek niemieszkalny. Działka nr [...] zabudowana budynkiem oświaty nauki i kultury oraz sportu o pow. [...]m2 (2 kondygnacje) wcześniej skalsyfikowany jako inny budynek niemieszkalny. Zwrócono uwagę, że do opodatkowania zgłoszone zostały budynki położone na działce nr [...] jako "budynki mieszkalne". Kolejno w decyzji Burmistrz poczynił rozważania na temat art. 21 ust. 1 ustawy z 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 199 ze zm.), wskazując na wiążący charakter danych z ewidencji gruntów i budynków, co do: przeznaczenia, obszaru i granic działek gruntu, a także rodzaju zabudowy i powierzchni użytkowej położonych na tych gruntach budynków. Zdaniem Burmistrza dopóki dane te nie zostaną zmienione w odpowiedniej procedurze administracyjnej, dopóty wiążą organy podatkowe przy wymiarze podatku od nieruchomości. Zgodnie zaś z zapisami wspomnianej ewidencji wszystkie budynki położone na działkach gruntu nr [...] i [...] obręb N. w D., zgodnie z ewidencją prowadzoną przez Starostę miały w 2020 r. funkcje niemieszkalną. Organ I instancji wskazał, że w złożonych przez Stronę korektach powierzchnia użytkowa budynku z działki nr [...] to [...] m2, a budynku na działkach [...] i [...] to. [...] m2. Ustalił również, w oparciu o projekt budowlany, będący załącznikiem do decyzji nr 721/2016 z dnia 08.09.2016 r., że pow. użytkowa budynku na działkach n [...] i nr [...] wynosiła [...] m2. Kolejno Burmistrz powołując:
– decyzję Starosty D. nr 721/2016 z 8 września 2016 r., udzielającą pozwolenia na budowę – przebudowę i rozbudowę wraz ze zmianą sposobu użytkowania budynku, położonego na działkach gruntu nr [...] i [...] (przeniesioną decyzją nr 508/2017 z dnia 03.07.2017 nr BA.6740.1.135.2017 na Stronę),
– dziennik budowy nr [...] z 18 sierpnia 2017 r do pozwolenia na budowę (decyzja nr 721/2016 z dnia 08.09.2016)
wbrew stanowisku Strony o braku w 2020 r. dachu budynku położonego na działkach [...] i [...] uznał, że budynek ten posiadał dach, co najmniej od 30 października 2018 r. W dalszej kolejności Organ I instancji odnosząc się do budynku położonego na działce nr [...] (o pow. [...] m2) i informacji Strony, że w 2017 r. wybuchł w nim pożar, który zniszczył dach zwrócił uwagę, że Starosta D. decyzją z 29 sierpnia 2018 r. nr 864/2018 udzielił Stronie pozwolenia na odbudowę dachu i stropów po pożarze tego budynku, a z załącznika do tej decyzji – dziennika budowy nr [...] wynika, że dach został odbudowany 21.12.2018 r. Budynek przy ul. [...] podlegał opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości od 1 stycznia 2020 r. Podsumowując Burmistrz wskazał, że jedną z przesłanek wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną jest wyjście na jaw istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub dowodów istniejących w dniu wydania decyzji ostatecznej, nieznanych organowi, który wydał decyzję (art. 240 § 1 pkt 5 o.p.). Zdaniem Burmistrza wyszły na jaw takie okoliczności w postaci powierzchni użytkowej budynku oraz jego klasyfikacji – budynki na działce gruntu nr [...], co spowodowało wznowienie postępowania, w przedmiocie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2020 r., co spowodowało uchylenie decyzji ostatecznej z 7 stycznia 2020 r. nr FB-2.3120.2.1482.2020 i ustalenie zobowiązania podatkowego za 2020 r. w nowej wysokości. Odnosząc się z kolei do decyzji ostatecznej z dnia 07.01.2020 r. nr FB-2.3120.2.1483.2020 w sprawie wymiaru Stronie podatku od nieruchomości za 2020 r. (1.852,00 zł) z tytułu działki gruntu o powierzchni [...] m2 (grunty pozostałe) Burmistrz nie stwierdził istnienia przesłanek w art. 240 § 1 o.p., co skutkowało umorzeniem postępowania w sprawie.
Złożone odwołanie od decyzji Burmistrza nie zostało uwzględnione przez SKO, które utrzymało w mocy rozstrzygnięcia pierwszoinstancyjne. Organ odwoławczy stwierdził, że zasadnie Burmistrz uznał, że zaistniała podstawa prawna do wznowienia postępowania, o której mowa w art. 240 § 1 pkt 5 o.p. - w maju 2022 r. wyszły na jaw nowe istotne okoliczności faktyczne i dowody istniejące w dniu wydania decyzji ostatecznej, nieznane Organowi I instancji, a dotyczące powierzchni. użytkowej budynków i nie zaistniały przesłanki z art. 240 § 1 pkt 5 które uzasadniałyby wznowienie nr FB-2.3120.2.1483.2020. Zdaniem SKO spór dotyczy dwóch kwestii – momentu powstania obowiązku podatkowego względem budynków położonych przy ul. [...] i [...] w D. oraz co do zastosowania stawki przy opodatkowaniu budynku (willi) przy [...] w D. W swej decyzji Organ odwoławczy powoływał się na akt notarialny z dnia 26.11.2014 r. Rep [...], z którego wynikała okoliczność nabycia przez Stronę działki gruntu nr [...] o powierzchni [...] m2, zabudowanej dwoma budynkami. O istnieniu spornych budynków posadowionych na działkach nr [...] i nr [...] mają świadczyć m.in.:
– decyzja Burmistrza D. z dnia 10.06.2016 r. nr ZP-PA.6730.10.2016.AD o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budynku mieszkalno-gospodarczego przy ul. [...],
– decyzja Starosty D. z 3 lipca 508/2017 nr 508/2017 przenosząca na Stronę pozwolenie na budowę, udzielone decyzją z 8 września 2016 r. nr 721/2016, obejmujące przebudowę i rozbudowę wraz ze zmianą sposobu użytkowania budynku mieszkalno-gospodarczego położonej przy ul. [...] na działkach nr [...] i nr [...],
– projekty budowlane: z lipca 2016 r. – przebudowa, rozbudowa budynku przy ul. [...] (działki [...] i [...]) i 20 grudnia 2017 – odbudowa dachu i (działki [...] i [...]).
Powołując się na dzienniki budowy oraz projekty budowlane, SKO uznało, że dach na budynku przy ul. [...] został wykonany częściowo już w kwietniu 2018 r., a na pozostałej części w październiku 2018 r. Ponadto z zapisu dziennika budowy z 21 grudnia 2019 r. wynika wprost, że kierownik budowy stwierdził zakończenie pokrycia dachowego stropu i dach nadaje się do użytkowania na budynku oznaczonym nr [...]. Z ewidencji wynika też, że budynki nie zostały sklasyfikowane jako mieszkalne – i te dane są wiążące w oparciu o art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Z poczynionych w sprawie ustaleń wynika również, że budynki Strony nie były związane z działalnością gospodarczą, co spowodowało zastosowanie stawki dla budynków pozostałych. Na decyzję Organu odwoławczego została złożona skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, w której zarzucono naruszenie przepisów:
– art. 124 o.p. tj. zasady zaufania oraz przekonywania m.in. przez powołanie się w uzasadnieniu decyzji na wyroki sądów administracyjnych, które zapadły w zupełnie innym stanie prawnym oraz odmiennym stanie faktycznym niż rozpatrywany,
– art. 210 § 1 pkt 6, w związku z art. 210 § 4 o.p. przez nie zawarcie, w zaskarżonej decyzji wyczerpującego uzasadnienia faktycznego i prawnego, wyjaśniającego podstawy do zastosowania art. 6 ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1785 ze zm.) – w skrócie u.p.o.l.,
– art. 210 § 5 o.p. przez brak wskazania przyczyn, w oparciu o które odmówiono wiarygodności dowodowi, w postaci aktu notarialnego Rep. [...] z dnia 26.11.2014 r., który wskazuje na okoliczność, że Skarżąca nabyła budynki mieszkalne,
– art. 6 ust. 1 u.p.o.l. przez błędną wykładnię i w konsekwencji nieuprawnione zastosowanie - tj. uznanie, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do spornych budynków powstał w momencie nieznajdującym odzwierciedlenia w przepisach u.p.o.l., a także niezastosowanie art. 6 ust. 2 u.p.o.l. mimo uzasadnionych podstaw do jego zastosowania
Mając na uwadze podniesione zarzuty, wniesiono o uchylenie decyzji organów obu instancji i zasądzenie od SKO na rzecz Skarżącej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko z wydanego przez siebie aktu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje.
Na podstawie art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2024, poz. 1267) sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Przepis art. 145 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 935 ze zm.) – w skrócie jako p.p.s.a., ogranicza podstawy prawne uwzględnienia skargi do stwierdzenia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego oraz innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd administracyjny w oparciu o art. 134 § 1 p.p.s.a. rozstrzyga w granicach sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a p.p.s.a., które to ograniczenie nie ma zastosowania w rozpatrywanym przypadku (odnosi bowiem się do skarg dotyczących wydanych interpretacji indywidualnych). Sprawa został rozpoznana w trybie uproszczonym, na posiedzeniu niejawnym zgodnie z art. 119 pkt 2 p.p.s.a., w składzie trzech sędziów (art. 120 p.p.s.a.), albowiem w terminie 14 dni od otrzymania odpowiedzi na skargę, w którym to piśmie został zawarty wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym Skarżąca nie zażądała przeprowadzenia rozprawy.
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż zaskarżoną decyzją SKO utrzymało w mocy decyzję Burmistrza, wydaną w trybie wznowieniowym. Instytucja wznowienia postępowania (obok stwierdzenia nieważności) daje możliwość ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy podatkowej, zakończonej ostateczną decyzją, wyłącznie jeżeli postępowanie, w którym została ona wydana, było dotknięte wadą określoną w poszczególnych jednostkach redakcyjnych art. 240 o.p. Przepis art. 240 § 1 o.p. wymienia trzynaście podstaw wznowienia postępowania. Wskazanie, co najmniej jednej z nich uzasadnia wydanie postanowienia o wznowieniu postępowania (art. 243 § 1 o.p.). Możliwość podważenia decyzji ostatecznej stanowi odstępstwo od zasady dwuinstancyjności postępowania oraz stabilności decyzji ostatecznych (art. 127 i 128 o.p.). Z powyższego założenia wynika, że tylko wyraźnie określone przyczyny, stanowiące o najdalej idących wadliwościach decyzji lub poprzedzającego ją postępowania, mogą prowadzić do wzruszenia decyzji ostatecznej w administracyjnym toku instancji (tak np. wyrok NSA z 18 grudnia 2018 r., sygn. akt II FSK 1028/17, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl - dalej: CBOSA). Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego postępowanie wznowieniowe, jako postępowanie nadzwyczajne nie może być wykorzystywane do pełnej merytorycznej kontroli decyzji wydanej w postępowaniu zwykłym (niezależnie, czy na podstawy wznowienia powołuje się podatnik, czy organ podatkowy), ponieważ nie jest to kontynuacja postępowania zwykłego. Toczy się ono tylko w zakresie oceny, czy zachodzą przesłanki wskazane w art. 240 o.p. (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 13 stycznia 2010 r., sygn. akt I FSK 1735/08, z 8 marca 2017r., sygn. akt II FSK 307/15, publ. w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych – w skrócie CBOSA).
Burmistrz jak i SKO w swoich decyzjach wskazują, że podstawą postępowania w trybie wznowieniowym była przesłanka z art. 240 § 1 pkt 5 o.p. Zgodnie z przepisem art. 240 § 1 pkt 5 o.p. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję. A zatem cytowany przepis może mieć zastosowanie, gdy spełnione zostaną łącznie wymienione przesłanki: po pierwsze, zostaną ujawnione nowe okoliczności faktyczne lub dowody istotne dla sprawy; po drugie - te okoliczności faktyczne lub dowody musiały istnieć w dniu wydania decyzji ostatecznej; po trzecie - te nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody nie były znane organowi, który wydał decyzję. Przy czym Sąd podkreśla, że te konkretne dowody i okoliczności muszą być zindywidualizowane i wskazane w przypadku wszczęcia postępowania w przedmiocie wznowienia postępowania z urzędu przez organ, już w postanowieniu o jego wszczęciu. Ponadto zauważyć należy, że w stanie faktycznym i prawnym objętym zaskarżoną decyzją (podatek od nieruchomości - przepisy u.p.o.l.) Burmistrz w oparciu o przepisy art. 21 § 3 i § 5 o.p. miał możliwość wydania decyzji akceptującej dane wynikające ze złożonej przez Podatnika informacji z zakresu podatku od nieruchomości, ale miał również możliwości weryfikacji tych danych w ramach czynności sprawdzających, bądź postępowania podatkowego, bądź kontroli podatkowej. W rozpatrywanej sprawie Burmistrz dokonał wyboru i skorzystał z pierwszej możliwości - wydał decyzje z wymiarem Stronie podatku od nieruchomości za 2020 r. (dwie), bazując na danych wynikających z informacji Podatnika. W konsekwencji Burmistrz swoimi decyzjami z 7 stycznia 2020 r. był związany od chwili ich doręczenia w oparciu o przepis art. 212 o.p., a po upływie terminu do wniesienia odwołania decyzje te mogły zostać wzruszone już tylko w ściśle określonych przypadkach, w tym w trybie wznowienia postępowania. W tym miejscu istotnym jest ponowne zwrócenie uwagi, na szczególny tryb jakim jest wznowienie postępowania i podniesienie - mając na uwadze funkcjonowanie w obrocie prawnym ostatecznej decyzji - że organ podatkowy nie może wykorzystywać tego trybu do ponownej, pełnej weryfikacji rozliczenia wynikającego z takiej decyzji ostatecznej. Tryb szczególny nie jest kontynuacją postępowania zwykłego i nie może służyć ponownemu rozpoznaniu sprawy w całości - niejako od początku. Analiza zaś przedstawionych Sądowi akt administracyjnych i sekwencja czynności oraz zakres postępowania w trybie wznowienia wskazuje właśnie na pełną kontrolę rozliczeń podatku od nieruchomości, które to rozliczenia sam Organ I instancji już raz ustalił ostatecznymi decyzjami. Znamienna jest w tym zakresie treść postanowienia Burmistrza z 6 lipca 2022 r. nr FB-2.3120.2.12119.2022, którym Organ I instancji wznowił z urzędu postępowanie w sprawach zakończonych dwiema decyzjami ostatecznymi (nr FB-2.3120.2.1482.2020 i nr FB-2.3120.2.1483.2020), które obejmowały różne przedmioty opodatkowania u.p.o.l. W przedmiotowym postanowieniu oprócz przepisów dotyczących strony formy wznowienia – art. 216 § 1 i art. 243 § 1; dopuszczalność wznowienia na wniosek lub z urzędu – art. 241 § 1 o.p. oraz właściwości organu do wznowienia postępowania – art. 244 § 1 o.p. nie wskazano jakiejkolwiek z przesłanek wznowienia z art. 240 § 1 o.p. W uzasadnieniu swojego postanowienie Organ I instancji podniósł jedynie wpływ 30 maja 2022 r. korekt informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych dotyczących działek nr [...] i [...] oraz cel wszczętego postępowania, w postaci ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości. Analizując treść wskazanego postanowienia należy stwierdzić po pierwsze, że zakres wszczętego wspomnianym postanowieniem postępowania został określony ogólnie jako zobowiązanie Strony w podatku od nieruchomości za 2020 r. – co jest niedopuszczalne, mając na uwadze wspomniany już charakter szczególny trybu postępowania jakim jest wznowienie. Z przedmiotowego postanowienia wynika, że w toku tak wznowionego postępowania Burmistrz zamierzał zweryfikować swoje stanowisko z wydanych przez siebie ostatecznych decyzji, co do poprawności wymiaru Skarżącej podatku od nieruchomości z uwagi na złożenie w dniu 30.05.2022 r. korekt informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych obowiązujących od I 2017 r., IV 2017 i I 2021 r. i dopiero po przeprowadzeniu takiego postępowania miał dopasować ewentualną podstawę wznowienia z wymienionych w art. 240 § 1 pkt 1-12 o.p. Znajduje to potwierdzenie nie tylko w treści przedmiotowego postanowienia z uwagi na jego ogólnikową treść i brak wskazania podstawy prawnej wznowienia postępowania, ale i wprost z treści decyzji Burmistrza, a szczególnie wyraźnie w części odnoszącej się do umorzenia postępowania, w przedmiocie wznowienia, w zakresie dotyczącym decyzji nr FB-2.3120.2.1483.2020:
"Decyzja z dnia 01.01.2020 r. FB-2.3120.2.1483.2020 w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości za 2020 rok w wysokości 1.852,00 zł obejmuje opodatkowaniem działkę gruntu o powierzchni [...] m2, jako przedmioty opodatkowania "grunty pozostałe". W niniejszej sprawie nie stwierdzono istnienia przesłanek określonych w art. 240 § 1 w/w ustawy Ordynacja podatkowa, wobec czego należało umorzyć postępowanie w sprawie." (str. 9 decyzji Burmistrza D. z 22 kwietnia 2024 r. nr FB-2.3120.2. 12119.2022). Wadliwym – sprzecznym z charakterem i celami postępowania regulowanego w Rozdziale 5 Ordynacji podatkowej jest inicjowanie postępowanie w przedmiocie wznowienia bez wskazania jakichkolwiek przesłanek z art. 240 § 1 o.p. i bez wskazywania na jakiekolwiek wady postępowania zakończonego ostateczną decyzją.
Odnosząc się do wskazanej w treści obu decyzji rzekomej podstawy wznowienia postępowań z urzędu, o której mowa w art. 240 § 1 pkt 5 o.p. – wyjście na jaw nowych faktów (lub dowodów), które istniały w dacie wydania pierwotnego orzeczenia prawomocnego, a nadto nie były organowi znane i miały istotny wpływ na wynik sprawy, to Sąd uznaje, że użyty w omawianym przepisie zwrot "wyjdą na jaw" oznacza, że istotny jest moment ujawnienia danego dowodu lub okoliczności, czyli udostępnienia ich organowi podatkowemu, a nie moment faktycznego zapoznania się z nimi przez pracowników organu podatkowego. Jak już wyżej wskazano, Burmistrz wydał dwie decyzje w zakresie wymiaru Skarżącej podatku od nieruchomości za 2020 r. obejmujące różne przedmioty opodatkowania Strony, które zyskały walor ostateczności. Następnie postanowieniem z 6 lipca 2022 r. zostało wszczęte postępowanie w zakresie podatku od nieruchomości Strony za 2020 r. bez wskazania na jakąkolwiek przesłankę wznowienia postępowania, ale ze wskazanym celem – ustalenia ogólnie prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2020 r. Stronie. Zdaniem Sądu takie ogólne zakreślenie granic postępowania to nic innego jak pełna weryfikacja złożonej przez Podatnika informacji w sprawie podatku od nieruchomości - tak jakby decyzje ostateczne obejmujące zobowiązania Skarżącej nie weszły do obrotu prawnego. W postępowaniu wszczętym w oparciu o postanowienie Burmistrza z 6 lipca 2022 r. nr FB-2.3120.2.12119.2022 weryfikowano wszystkie elementy konstrukcyjne podatku od nieruchomości jak: podmiot, przedmiot opodatkowania, w tym data nabycia, powierzchnia użytkowa oraz stawki opodatkowania, w tym ewentualny związek z działalnością gospodarczą. Zdaniem Sądu podjęte przez Burmistrza czynności w zakresie weryfikacji złożonej przez Podatnika informacji w sprawie podatku od nieruchomości powinny mieć miejsce przed wydaniem decyzji ostatecznych z 7 stycznia 2022 r., w sprawie ustalenia podatnikowi wysokości zobowiązań w podatku od nieruchomości za 2020 rok. Zdaniem składu orzekającego o przeprowadzeniu kompleksowego postępowania celem weryfikacji zobowiązania wynikającego z ostatecznych decyzji Organu I instancji, do czego jak wskazano powyżej nie może być wykorzystywany żaden z trybów szczególnych o których mowa w Rozdziale 17 (wznowienie postępowania), czy też Rozdziale 18 (stwierdzenie nieważności) nie tylko świadczy brak konkretyzacji przesłanki stanowiącej podstawę wznowienia. Jeśli taką przesłanką miał być art. 240 § 1 pkt 5 o.p. to w postanowieniu wszczynającym postępowanie wznowieniowe Organ I instancji winien dokonać konkretyzacji owych okoliczności/dowodów, o których mowa we wskazanej podstawie wznowienia (art. 240 § 1 pkt 5 o.p.), co jednak nie miało miejsca, a zamiast tego wyrażono jedynie wolę ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego. Ponadto odnosząc się do wskazanego przepisu art. 240 § 1 pkt 5 o.p. Sąd wskazuje, że w prowadzonym postępowaniu wznowieniowym i w wydanych w jego wyniku decyzjach organów obu instancji, ustalenia faktyczne zostały oparte nie o dowody i okoliczności, o których mowa w art. 240 § 1 pkt 5 o.p. lecz na dokumentach i okolicznościach, które Burmistrzowi były już znane w dacie wydania decyzji ostatecznych. W szczególności chodzi tu o:
– decyzję Starosty D. nr 721/2016 z 8 września 2016 r. nr BA.6740.1.150.2016 wraz ze stanowiącym załącznik do niej projektem budowlanym,
– decyzję Starosty D. nr 508/2017 nr BA.6740.1.363.2019 przenoszącą ww. decyzję na Stronę,
– decyzję Starosty D. nr 864/2018 z 29 sierpnia 2018 r.
które jak wskazano, w ich rozdzielnikach zostały doręczone Burmistrzowi przed 7 stycznia 2020 r. Z kolei również powołana decyzja Starosty D. nr 432/2020 z 25 maja 2020 r. zmieniająca ww. decyzję nr 508/2017 została wydana już po dacie wydania decyzji ostatecznych. Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdza, że wskazane przez Burmistrza w decyzji z 22 kwietnia 2024 r. nr FB-2.3120.2.12119.2022 okoliczności i dowody (dotyczące powierzchni użytkowej, czy istnienia dachu budynku) nie mogą stanowić podstawy do prowadzenia postępowania w oparciu o przesłankę z art. 240 § 1 pkt 5 o.p., albowiem, albo były znane Burmistrzowi w dacie wydania decyzji ostatecznych z 7 stycznia 2020 r., albo powstały już po tej dacie. Tym samym decyzja mająca być efektem postępowania o wąskim wyspecjalizowanym zakresie (wznowienie) za konkretny okres (2020 r.) została oparta o pełne postępowanie dowodowe, celem weryfikacji zobowiązań Strony, ustalonych dwoma decyzjami ostatecznymi, bez zaistnienia przesłanki wznowienia postępowania. Tym samym dodatkowo konstrukcja uzasadnienia rozstrzygnięcia Organu I instancji jest wadliwa, w zakresie wskazania faktów/dowodów, które nie mają racji bytu w postępowaniu wznowieniowym wymiaru zobowiązania za 2020 r., co sprzeczne jest zarówno z zasadą zaufania do organów podatkowych z art. 121 § 1 o.p. oraz z zasadą prawdy obiektywnej z art. 122 o.p., zgodnie z którą w toku postępowania (w tym postępowania w przedmiocie wznowienia) organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. W odniesieniu do tej ostatniej z przytoczonych zasad należy ją w postępowaniu wznowieniowym stosować wąsko – do wskazanych w postanowieniu z art. 243 § 1 o.p. konkretnych okoliczności/dowodów istniejących w dacie wydania decyzji ostatecznej, a nie znanych Burmistrzowi. Tymczasem w kontrolowanej przez Sąd sprawie – nie dość że nie ograniczono się do jakichkolwiek podstaw wznowienia, to jeszcze powołano okoliczności/dowody albo istniejące już w dacie wydania decyzji ostatecznych albo już po ich wydaniu (dotyczą ustaleń w zakresie powierzchni użytkowej budynku na działkach [...] i [...] oraz istnienia dachu). Tym samym z akt nie wynika przesłanka podstawy wznowienia z art. 240 § 1 pkt 5 o.p., w postaci braku wiedzy Burmistrza o podnoszonych przez Organ I instancji okolicznościach w dacie wydawania decyzji ostatecznych z 7 stycznia 2020 r.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd stwierdza, że naruszony został art. 243 § 1 i § 2, art. 245 § 1 pkt 1 o.p., w związku z art. 240 § 1 pkt 5 o.p. poprzez bezpodstawne wszczęcie, przeprowadzenie postępowania wznowieniowego względem obu zobowiązań z dwóch decyzji ostatecznych, wydanych 7 stycznia 2020 r. i w konsekwencji uchylenie decyzji ostatecznej Burmistrza z 7 stycznia 2020 r. o nr RF.FB-2.3120.2.1482/2020. Ponadto nieskorzystanie przez pracownika organu z dowodu/informacji, błędna ich analiza/lub jej brak i nie uwzględnienie okoliczności z nich wynikających, jak również błędne wywiedzenie okoliczności nie mogą obciążać strony postępowania – adresata decyzji ostatecznej. Natomiast SKO wadliwości powyższych nie dostrzegając naruszając ww. przepisy błędnie zastosowało art. 233 § 1 pkt 1 o.p., przez utrzymanie w mocy decyzji Burmistrza oraz art. 233 § 1 pkt 2 lit. a) o.p. przez nie zastosowanie, w postaci nie uchylenia decyzji Organu I instancji i nie umorzenia postępowania administracyjnego (wznowieniowego) w sprawie. Ponadto zawarcie w uzasadnieniu decyzji Organu odwoławczego stwierdzenia, że Burmistrz rzekomo zidentyfikował podstawę wznowienia z urzędu, w postaci przesłanki z art. 240 § 1 pkt 5 o.p.:
"W związku z powyższym Burmistrz D. – postanowieniem z dnia 6 lipca 2022 r. nr FB-2.3120.2.12117.2022 – powołując się na przepis art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej wznowił z urzędu postępowania podatkowe w sprawie wymiaru Pani M. G. podatku od nieruchomości na 2020 rok, zakończonej decyzjami z dnia 9 stycznia 2019 r. o numerach: FB-2.3120.2.1482.2020 i FB-2.3120.2.1483.2020."
(str. 3 zaskarżonej decyzji SKO)
nie odpowiada treści powołanego przez SKO aktu. Przedmiotowe postanowienie nie wskazuje jakiejkolwiek z przesłanek z art. 240 § 1 o.p., nie powołuje w podstawie prawnej w ogóle art. 240 o.p., ograniczając się jedynie do wskazania na art. 216 § 1, art. 243 § 1, art. 244 § 1 o.p. Zdaniem Sądu zacytowany wyżej fragment jako nieodpowiadający zawartości akt administracyjnych narusza art. 210 § 1 pkt 6, § 4, w związku z art. 240 § 1 5 o.p. poprzez błędne zastosowanie, polegające na wskazaniu, jako udowodnionego faktu wszczęcia przez Burmistrza postępowania wznowieniowego, w oparciu o przesłankę z art. 240 §1 pkt 5 o.p., gdy fakt ten nie miał miejsca w rzeczywistości, co ma istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem uruchomienie trybu nadzwyczajnego postępowania dopuszczalne jest wyłącznie w oparciu o konkretne przesłanki, enumeratywnie wymienione w art. 240 § 1 pkt 5 o.p. Ponadto zawarcie w zaskarżonej decyzji zacytowanego - fałszywego twierdzenia, narusza również inne przepisy postepowania mające wpływ na wynik sprawy:
– zasadę zaufania do organów z art. 121 § 1 o.p., skoro Organ odwoławczy nie dostrzega wadliwego wszczęcia postępowania wznowieniowego, które winno być prowadzone w wąskim zakresie i jedynie celem weryfikacji jednoznacznie zidentyfikowanych w postanowieniu o wznowieniu postępowania przesłanek z art. 240 § 1 o.p., a postępowanie wobec Strony nie toczyło się celem weryfikacji jakiejkolwiek z podstaw wznowienia lecz w pełnym zakresie,
– zasadę legalizmu z art. 120 o.p. poprzez akceptację dla uruchomienia przez Burmistrza szczególnego trybu postępowania – wznowienia, bez identyfikacji jakiejkolwiek z jego wyłącznych i koniecznych podstaw, o których mowa w art. 240 § 1 o.p.,
– zasady swobodnej oceny dowodów z art. 191 o.p., albowiem ocena postanowienia Burmistrza z 6 lipca 2022 r. nr FB-2.3120.2.12117.2022 przedstawiona w zaskarżonej decyzji, a odzwierciedlona w wyżej zacytowanym fragmencie jest wprost sprzeczna z jednoznaczną treścią postanowienia, nie ma waloru obiektywnej - lecz nastawionej na obronę decyzji wydanej w pierwszej instancji - oceny.
Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c), w związku z art. 135 p.p.s.a. obowiązany był uchylić rozstrzygnięcia organów obu instancji. Podkreślić należy, że najdalej idącą wadą było samo uruchomienie trybu wznowienia postępowania przez Burmistrza - nie w przewidzianym przez prawo celu, w postaci zweryfikowania dotknięcia decyzji ostatecznych (z dnia 07.01.2020 r.)/poprzedzającego ich postępowania, jedną z wad, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 240 § 1 o.p. (w szczególności z pkt 5 tego przepisu) lecz w celu pełnego rozpoznania całościowo spraw zakończonych ostatecznymi decyzjami Burmistrza. W konsekwencji Sąd uznaje, że analiza zarzutów skargi, czy też postępowania wznowieniowego - poza zakresem już wskazanym w niniejszym wyroku - była zbędna. W rezultacie stwierdzenia braku podstaw do uruchomienia trybu wznowienia postępowania i wydania jednego postanowienie o wznowieniu postępowań, zakończonych dwoma decyzjami, Sąd w oparciu o przepis art. 145 § 3 p.p.s.a. umorzył postępowanie administracyjne (wznowieniowe). O kosztach postępowania sądowoadministracyjnego Sąd orzekł w oparciu o przepisy art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a., uwzględniając zwrot wpisu od skargi, wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika oraz opłatę od pełnomocnictwa.
POTRZEBUJESZ POMOCY?