Charakter prawny dodatkowych świadczeń covidowych dla personelu medycznego - Wyrok SN z dnia 12 maja 2025 r., sygn. I PSKP 4/25
Polecenie Ministra Zdrowia dotyczące dodatkowych świadczeń pieniężnych dla personelu medycznego w okresie pandemii COVID-19 nie stanowi źródła prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., a przewidziane nim świadczenie nie ma charakteru składnika wynagrodzenia ze stosunku pracy, lecz stanowi sui generis świadczenie publiczne finansowane ze środków publicznych. Pracodawca zobowiązany umową z NFZ do wypłaty takiego świadczenia nie może modyfikować jego wysokości w oparciu o przepisy prawa pracy ani zakładowe porozumienia, a osoba uprawniona może domagać się jego wypłaty na podstawie art. 393 § 1 k.c. jako beneficjent umowy na rzecz osoby trzeciej.
Teza AI
Istota problemu
Główny problem prawny dotyczył charakteru prawnego dodatkowego świadczenia pieniężnego wprowadzonego Poleceniem Ministra Zdrowia z 4 września 2020 r. dla osób wykonujących zawód medyczny mających bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Kluczowe było rozstrzygnięcie, czy:
- Polecenie Ministra Zdrowia stanowi źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p.
- Dodatkowe świadczenie ("dodatek covidowy") ma charakter składnika wynagrodzenia ze stosunku pracy
- Pracodawca może modyfikować wysokość tego świadczenia w oparciu o przepisy prawa pracy (art. 78 § 1 k.p.) i zakładowe porozumienia ze związkami zawodowymi
- Umowa między NFZ a szpitalem stanowi umowę na rzecz osoby trzeciej w rozumieniu art. 393 k.c.
Rozstrzygnięcie
Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że:
- Polecenie Ministra Zdrowia nie jest źródłem prawa pracy - Sąd uznał, że Polecenie nie spełnia kryteriów autonomicznego źródła prawa pracy z art. 9 § 1 k.p., gdyż:
- Jest aktem wewnętrznym nakładającym zobowiązanie na NFZ, a nie na pracodawców
- Nie zostało utworzone z udziałem stron stosunku pracy
- Nie kształtuje treści stosunku pracy między pracodawcą a pracownikiem
- Dodatek covidowy nie jest świadczeniem ze stosunku pracy - Sąd stwierdził, że jest to sui generis świadczenie publiczne dla osób wykonujących zawód medyczny, finansowane ze środków publicznych, bez względu na formę ich współpracy ze świadczeniodawcą.
