Interpretacja indywidualna z dnia 2 lipca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.323.2025.4.DA
Ulga prorodzinna przysługuje podatnikom utrzymującym pełnoletnie niepełnosprawne dzieci pobierające rentę socjalną, pod warunkiem realizacji obowiązku alimentacyjnego, natomiast nie przysługuje preferencyjne opodatkowanie jako osoba samotnie wychowująca dziecko, jeśli podatnik pełni funkcję opiekuna prawnego niespokrewnionego małżonka.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
-nieprawidłowe w części możliwości złożenia korekty zeznań podatkowych za lata 2022-2023 i skorzystania z ulgi prorodzinnej jako osoba samotnie wychowująca dziecko;
-prawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani pismami złożonymi 28 maja 2025 r. i 16 czerwca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Zwraca się Pani z prośbą o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.
Z dniem 27 grudnia 2022 r. na mocy zaświadczenia Sądu Rejonowego została Pani ustanowiona opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionego całkowicie Pani pełnoletniego brata.
Pani brat jest niepełnosprawny, zaliczony do stopnia niepełnosprawności znacznego. Pani brat zamieszkuje wspólnie z Panią pod jednym adresem zamieszkania. Pani brat w związku ze śmiercią rodziców pobiera z ZUS rentę socjalną w zbiegu z rentą rodzinną, dodatkiem pielęgnacyjnym i dodatkiem dla sierot zupełnych.
Pani mąż zmarł 5 marca 2022 r.
Oświadcza Pani, że podlega Pani i Pani mąż nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. W stosunku do Pani i Pani męża nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o ryczałcie. Nie podlegali Państwo również opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym.
Oświadcza Pani, że od 3 marca 1984 r. pozostawała Pani w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej małżeńskiej.
W uzupełnieniu wniosku z 26 maja 2025 r. wskazano:
W latach 2022-2023 r., których dotyczy wniosek podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązku podatkowemu.
Pani brat, o którym mowa we wniosku − … urodził się … lipca 1967 r. w ...
W dniu 25 sierpnia 2022 r. Sąd Okręgowy w … postanowił na wniosek drugiego Pani brata − … ubezwłasnowolnić całkowicie Pani brata … z powodu deficytu intelektu − upośledzenia umiarkowanego (dolna granica) wraz z zaburzeniami zachowania.
W latach 2022-2023 Pani brat nie był zdolny do czynności cywilno-prawnych.
Pani brat zameldowany jest od 11 marca 2022 r. do 10 marca 2027 r. na pobyt czasowy pod adresem ul. …, …, czyli zamieszkuje razem z Panią, ale faktycznie Pani brat mieszka z Panią od kiedy zmarł Pani i Pani brata ojciec, tj. 10 grudnia 2021 r., a mama przebywała w domu seniora.
Nie ciąży na Pani obowiązek alimentacyjny wobec Pani brata z tego względu, że Pani brat otrzymuje rentę socjalną w zbiegu z rentą rodzinną po zmarłym ojcu.
Pierwsze orzeczenie o niepełnosprawności Pani brata jest z dnia 18 stycznia 1983 r., komisja lekarska do spraw inwalidztwa zaliczyła go do drugiej grupy inwalidztwa.
Drugie orzeczenie lekarza orzecznika ZUS jest z dnia 21 października 2019 r., z którego wynika, że Pani brat jest trwale niezdolny do samodzielnej egzystencji, wymaga stałej i długotrwałej pomocy, opieki, od dzieciństwa na trwałe.
Orzeczenie o niepełnosprawności datowane jest od dzieciństwa na trwałe.
Następne orzeczenie wydane jest od 17 marca 2023 r. do 30 kwietnia 2028 r. Niepełnosprawność istnieje od wczesnego dzieciństwa.
Wobec zbiegu uprawnień do renty socjalnej i renty rodzinnej, kwota renty socjalnej wynosi od 1 stycznia 2022 r. − 246,51 zł, od 1 marca 2022 r. − 263,76 zł.
Renta rodzinna od 10 grudnia 2021 r. wynosi 2 255 zł, od 1 marca 2022 r. – 2 413,12 zł.
Dodatek pielęgnacyjny od 1 stycznia 2022 r. −239,66 zł, od 1 marca 2022 r. − 256,44 zł.
Renta socjalna od 1 marca 2023r. wynosi 406,62 zł, renta rodzinna – 2 770,26 zł, dodatek pielęgnacyjny − 294,39 zł, dodatek dla sierot zupełnych od 1 marca 2023 r. − 553,30 zł.
Pani brat uprawniony jest do pobierania świadczeń z ZUS.
Do śmierci Pani męża, tj. 5 marca 2022 r. pobierała Pani swoją emeryturę, a po śmierci męża przeszła Pani na rentę rodzinną po mężu. Od wypłaconego świadczenia odprowadzane są składki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Pani emerytura opodatkowana była podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W latach 2022-2023, których dotyczy wniosek, nie prowadziła Pani działalności gospodarczej.
W 2022 r. Pani mąż przebywał na emeryturze, od wypłaconego świadczenia odprowadzana była zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych. Pani mąż nie prowadził działalności gospodarczej.
W uzupełnieniu wniosku z 12 czerwca 2025 r. wskazano:
W związku ze śmiercią Pani ojca, zmuszona była Pani do złożenia wniosku do Sądu o ubezwłasnowolnienie brata. W tym czasie Pani mama przebywała w domu seniora i nie była w stanie opiekować się synem (Pani bratem). Pani jako najstarsza w rodzinie zgodziła się zostać opiekunem prawnym brata.
Pani brat od dzieciństwa jest osobą niepełnosprawną, nie ukończył żadnej szkoły, nie ma zawodu, nie potrafi czytać i pisać, dlatego nigdy nie był zdolny do czynności cywilno-prawnych.
Ubezwłasnowolnienie Pani brata oznacza, że nie jest on w stanie samodzielnie zarządzać swoim majątkiem i dokonywać czynności prawnych.
Przez cały 2022 r., 2023 r. i przyszłe lata ciążył i będzie ciążyć na Pani obowiązek alimentacyjny wobec Pani brata.
Na mocy prawomocnego postanowienia Sądu jest Pani opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionego całkowicie brata.
Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania. Pani brat zamieszkuje razem z Panią i jest pod Pani opieką i na Pani utrzymaniu. Przez cały 2022 r., 2023 r. i przyszłe lata chroniła Pani i będzie chronić praw brata, zabezpieczając jego dobra, sprawując nad nim opiekę.
Jest Pani zobowiązana do corocznego składania sprawozdania do Sądu Rodzinnego z wykonywania obowiązków materialnych i bytowych nad Pani bratem.
Pytanie
Czy składając korektę zeznań podatkowych PIT-37 za lata 2022-2023, może Pani odliczyć ulgę prorodzinną z tytułu opieki nad swoim ubezwłasnowolnionym całkowicie bratem i skorzystać z łącznego opodatkowania małżonków w sposób przewidziany dla wdów?
Pani stanowisko w sprawie
Wiadomo Pani, że będąc opiekunem prawnym zastępuje Pani rodziców w wychowaniu i opiece brata, osiąga Pani dochody opodatkowane wg skali podatkowej. Pani brat będąc osobą niepełnosprawną, bez względu na wiek, pobiera dodatek pielęgnacyjny i rentę socjalną, zamieszkuje razem z Panią, zatem uważa Pani, że spełnia warunki do skorzystania z odliczenia ulgi prorodzinnej.
Według Pani, gdyby rodzice Pani brata żyli, mieliby prawo do odliczenia kwoty ulgi. Uważa Pani, że jest w takiej samej sytuacji, dlatego Sąd ustalił Panią opiekunem prawnym i powierzył Pani opiekę nad bratem.
Podsumowując, Pani zdaniem, ma Pani prawo do złożenia korekty zeznań podatkowych PIT-37 za lata 2022-2023.
Ponadto wskazała Pani, że osobą samotnie wychowującą zgodnie z przepisami art. 6 ust. 4c jest opiekun prawny będący wdową i wychowujący pełnoletnie dziecko, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną.
Oświadcza Pani, że od marca 1984 r. pozostawała Pani w związku małżeńskim i we wspólnocie małżeńskiej. W przedmiotowym okresie podlegała Pani wraz z mężem nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. W stosunku do Pani i Pani męża nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o PIT, ustawy o ryczałcie. Nie podlegała Pani ani Pani mąż opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym.
Wobec tego, z odliczenia na dorosłe dzieci ulgi prorodzinnej mogą korzystać podatnicy (nie tylko rodzice) utrzymujący pełnoletnie dzieci w związku z wykonywaniem przez podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego.
Wobec tego, jeżeli utrzymywała Pani, utrzymuje i będzie utrzymywać całkowicie ubezwłasnowolnionego brata w związku z ciążącym na Pani obowiązkiem alimentacyjnym, przysługuje Pani możliwość skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku od osób fizycznych.
W Pani ocenie, ma Pani również prawo złożyć korekty zeznań jako osoba samotnie wychowująca, będąca wdową.
Art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest opiekun prawny będący wdową i wychowujący pełnoletnie dziecko, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną.
Oznacza to, że spełnia Pani warunki do skorzystania z ulgi prorodzinnej na niepełnosprawnego brata. Należy też pamiętać, że ulga na niepełnosprawne osoby przysługuje bez względu na wiek, co oznacza, że może dotyczyć osoby w podeszłym wieku, tak jak w przypadku Pani brata.
Podsumowując, wszystko przemawia za tym, że może Pani rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca (wdowa) niepełnosprawne ubezwłasnowolnione całkowicie dorosłe dziecko i skorzystać z ulgi prorodzinnej za 2022 r., 2023 r. i lata przyszłe.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Natomiast, jak stanowi art. 27f ust. 2 ww. ustawy:
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy:
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.
Art. 27f ust. 2b ww. ustawy stanowi, że:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
W myśl art. 27f ust. 2c ww. ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
1) na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2) wstąpiło w związek małżeński.
Jak stanowi art. 27f ust. 2d ww. ustawy:
Za podatnika pozostającego w związku małżeńskim, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a oraz ust. 10 i 11, nie uważa się:
1) osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;
2) osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
W myśl art. 27f ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nadanym ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw(Dz. U. z 2023 r. poz. 1059) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.:
Limity dochodów określone w ust. 2 pkt 1 nie dotyczą podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d.
W świetle art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.
W myśl art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
W myśl art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Stosownie natomiast do art. 26 ustawy Kodeks cywilny:
§ 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów -imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1) odpis aktu urodzenia dziecka;
2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Zgodnie z treścią art. 27f ust. 6 ww. ustawy:
Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Do osób, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3 ww. ustawy zalicza więc się dzieci:
·pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
·pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie.
Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
- w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Jak wynika z art. 27f ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.
Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu przepisu zmienionym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2022 r.:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r.:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Zgodnie z zacytowanymi wyżej przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje między innymi podatnikowi utrzymującemu pełnoletnie dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, w związku z wykonywaniem ciążącego na podatniku obowiązku alimentacyjnego.
Przy czym, powołany wyżej przepis art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na obowiązek przedstawienia przez podatnika dokumentów potwierdzających prawo do skorzystania z ulgi. Poza zaświadczeniami i oświadczeniami wymienia on też inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia. W przypadku pełnoletniego niepełnosprawnego dziecka należy posiadać dokumenty potwierdzające, że dziecko otrzymywało zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną, oraz że na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny wobec dziecka i był on wykonywany.
Jeżeli oboje rodzice utrzymują pełnoletnie dziecko, tzn. wypełniają swoje obowiązki alimentacyjne, wówczas decyzję o sposobie podziału przysługującej kwoty ustawodawca pozostawił rodzicom, zaznaczając, że kwota ulgi na dziecko dotyczy łącznie ich obojga i mogą oni odliczyć ją w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
Obowiązek alimentacyjny zdefiniowany został w art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.) jako:
Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo dostarczania tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.
Z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków, itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury, itp.
W myśl art. 129 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.
Art. 133 § 1 powołanego Kodeksu stanowi natomiast, że:
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
W myśl art. 133 § 2 ww. Kodeksu:
Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
Z kolei stosownie do art. 133 § 3 ww. Kodeksu:
Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
W orzecznictwie został utrwalony pogląd, że kwestia niedostatku osoby uprawnionej do alimentacji musi być oceniana w sposób zindywidualizowany, poprzez porównanie czy posiadane przez nią środki są wystarczające na pokrycie życiowych i zdrowotnych potrzeb niezbędnych w jej sytuacji.
Jak stanowi art. 135 § 1 ww. Kodeksu:
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Przy czym stosownie do treści art. 135 § 2 ww. Kodeksu:
Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
Zatem, do skorzystania z ulgi prorodzinnej na dorosłe niepełnosprawne dziecko, określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, konieczne jest zaistnienie jednocześnie dwóch warunków:
·musi mieć miejsce wykonywanie ciążącego obowiązku alimentacyjnego,
·musi mieć miejsce utrzymywanie.
Jak wynika z powyższych uregulowań prawnych, uprawnionymi do skorzystania z ulgi prorodzinnej określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku dzieci pełnoletnich, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, lub do ukończenia 25. roku życia, które uczą się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie, są podatnicy utrzymujący te dzieci, w związku z wykonywaniem przez nich, nawet przymusowo – zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym – ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego.
Jak wskazano powyżej, obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – art. 128 i następne.
Wobec powyższego, prawo do ulgi z tytułu utrzymywania dziecka pełnoletniego jest uzależnione od wykonywania przez rodzica ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.
Z wniosku wynika, że Pani wątpliwości budzi również kwestia możliwości skorzystania w latach 2022-2023 z ulgi prorodzinnej na pełnoletniego niepełnosprawnego i ubezwłasnowolnionego brata, którego z dniem 27 grudnia 2022 r. stała się opiekunem prawnym, jako osoba samotnie wychowująca dziecko, a w szczególności rozliczenia się za 2022 r. i skorzystania z ulgi prorodzinnej jako osoba samotnie wychowująca dziecko przy jednoczesnym rozliczeniu wspólnie z małżonkiem.
Odnosząc się do możliwości wspólnego opodatkowania dochodów małżonków należy wskazać, że co do zasady, w myśl art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.
Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy:
Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, pozostający w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
1)przez cały rok podatkowy albo
2)od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego - w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego
- mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot pomniejszających dochód; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Stosownie do treści art. 6 ust. 2a powołanej ustawy:
Wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Z kolei art. 6 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.
Zgodnie z art. 6a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który pozostawał w związku małżeńskim w roku podatkowym, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.
Przy czym, jak wynika z art. 6a ust. 2 ww. ustawy:
Do podatników, którzy złożyli wniosek, o którym mowa w ust. 1:
1)stosuje się sposób opodatkowania określony w art. 6 ust. 2;
2)stosuje się przepisy art. 6 ust. 3, 3a, 8 i 11-13;
3)(uchylony)
4)nie stosuje się przepisów art. 6 ust. 4c-4h.
Ustawodawca wprowadzając uprawnienie polegające na możliwości wspólnego rozliczenia się małżonków, wyraźnie określił warunki, jakie należy spełnić by móc z niego skorzystać. Uprawnienie to dotyczy m.in. podatnika, który pozostawał w związku małżeńskim w roku podatkowym, a jego małżonek zmarł w trakcie tego roku podatkowego. Dodatkowo zaznaczyć należy, że wybór tego sposobu opodatkowania dochodów jest przywilejem podatnika a nie obowiązkiem.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że 5 marca 2022 r. zmarł Pani mąż. W Pani małżeństwie panował ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. W związku ze śmiercią Pani ojca, zmuszona była Pani do złożenia wniosku do Sądu o ubezwłasnowolnienie swojego niepełnosprawnego, pełnoletniego brata. W tym czasie Pani mama przebywała w domu seniora i nie była w stanie opiekować się synem (Pani bratem). Z dniem 27 grudnia 2022 r., na mocy prawomocnego postanowienia Sądu została Pani (jako najstarsza w rodzinie) ustanowiona opiekunem prawnym całkowicie ubezwłasnowolnionego, pełnoletniego brata. Pani brat jest niepełnosprawny (od dzieciństwa trwale niezdolny do samodzielnej egzystencji, wymaga stałej i długotrwałej pomocy, opieki, nie ukończył żadnej szkoły, nie ma zawodu, nie potrafi czytać i pisać), zaliczony do stopnia niepełnosprawności znacznego. Pani brat zamieszkuje wspólnie z Panią i jest na Pani utrzymaniu. W latach 2022-2023 Pani brat nie był zdolny do czynności cywilno-prawnych. Przez cały 2022 r. i 2023 r. ciążył na Pani obowiązek alimentacyjny wobec Pani brata, tj. chroniła Pani praw brata, zabezpieczając jego dobra, sprawując nad nim opiekę. Pani brat w związku ze śmiercią rodziców pobiera rentę socjalną, rentę rodzinną, dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla sierot zupełnych.
Zatem Pani brat jest dzieckiem, o którym mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dzieckiem pełnoletnim, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało w latach 2022-2023 zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny i rentę socjalną.
Pani jako opiekun prawny pełnoletniego niepełnosprawnego i ubezwłasnowolnionego brata sprawuje nad nim pieczę stosownie do art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc się do Pani wątpliwości wyjaśnić należy, że w przypadku rodziców, którym przysługuje ulga tylko na jedno dziecko istnieje ograniczenie zastosowania tej ulgi, polegające na wprowadzeniu przez ustawodawcę limitu dochodów – stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z literalnego brzmienia art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. ustawy wynika, że odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł.
Wyjątek od powyższej zasady od dnia 1 stycznia 2023 r. ustanawia art. 27f ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, limit dochodów wskazanych w art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy, nie dotyczy podatnika i jego małżonka w sytuacji, gdy wykonywali oni władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d ww. ustawy. Co istotne, z tego przepisu nie wynika, by warunkiem jego zastosowania było dysponowanie orzeczeniem dziecka przez cały rok podatkowy.
Przepisy te stosuje się odpowiednio do podatnika utrzymującego dziecko pełnoletnie, które otrzymuje zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, bądź które nie ukończyło 25. roku życia i uczy się lub studiuje oraz nie uzyskuje dochodu (przychodu) przekraczającego określony limit.
Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do którego odsyła art. 27f ust. 2e omawianej ustawy:
Warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1)orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2)decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3)orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Zatem, odnosząc się do kwestii uznania Panią za osobę samotnie wychowującą dziecko w stosunku do ubezwłasnowolnionego brata, należy wskazać:
W myśl przepisów art. 8 § 1, ustawy Kodeks cywilny:
Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
W myśl art. 10 § 1 ww. ustawy:
Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
Natomiast w myśl art. 11
Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.
Zgodnie z art. 12 ustawy Kodeks cywilny:
Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
Należy wskazać, że zgodnie z art. 13 § 1 Kodeksu cywilnego:
Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
W myśl art. 13 § 2 ww. ustawy
Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.
Kwestia opiekuna prawnego dziecka, określona została w przepisach ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Zgodnie z art. 94 § 3 ww. ustawy:
Jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani, ustanawia się dla dziecka opiekę.
W myśl art. 145 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Opiekę ustanawia się dla małoletniego w wypadkach przewidzianych w tytule II Kodeksu.
Natomiast § 2 cytowanego artykułu stanowi, że:
Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód.
Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego.
Zgodnie z art. 175 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Do opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie stosuje się odpowiednio przepisy o opiece nad małoletnim z zachowaniem przepisów poniższych.
Zgodnie z art. 176 ww. ustawy:
Jeżeli wzgląd na dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem ubezwłasnowolnionego całkowicie powinien być ustanowiony przede wszystkim jego małżonek, a w braku tegoż – jego ojciec lub matka.
W konsekwencji, aby mogła Pani być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w zacytowanych przepisach.
Należy wskazać, że za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego (…). Definicja osoby samotnie wychowującej dziecko jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej. W przepisie dotyczącym preferencyjnego rozliczenia się jako osoba samotna definicja ta odwołuje się tylko do funkcji rodzica i opiekuna prawnego.
W opisie sprawy wskazała Pani, że 5 marca 2022 r. zmarł Pani mąż. W Pani małżeństwie panował ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. 10 grudnia 2021 r. zmarł Pani ojciec, a Pani matka przebywała w domu seniora i nie mogła opiekować się synem (Pani niepełnosprawnym bratem). W dniu 25 sierpnia 2022 r. Sąd postanowił ubezwłasnowolnić całkowicie Pani niepełnosprawnego brata z powodu deficytu intelektu − upośledzenia umiarkowanego (dolna granica) wraz z zaburzeniami zachowania. Z dniem 27 grudnia 2022 r., na mocy prawomocnego postanowienia Sądu została Pani (jako najstarsza w rodzinie) ustanowiona opiekunem prawnym całkowicie ubezwłasnowolnionego, pełnoletniego brata. Pani brat jest niepełnosprawny(od dzieciństwa trwale niezdolny do samodzielnej egzystencji, wymaga stałej i długotrwałej pomocy, opieki, nie ukończył żadnej szkoły, nie ma zawodu, nie potrafi czytać i pisać), zaliczony do stopnia niepełnosprawności znacznego. Pani brat zamieszkuje wspólnie z Panią i jest na Pani utrzymaniu. W latach 2022-2023 Pani brat nie był zdolny do czynności cywilno-prawnych i zamieszkiwał z Panią.
Zatem, z przedstawionego opisu sprawy wynika, że nie wychowuje Pani dziecka, ale sprawuje opiekę nad osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną – swoim bratem.
Z cytowanego powyżej art. 155 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że do zadań opiekuna należy sprawowanie pieczy nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką. Oznacza to, że zadaniem opiekuna jest zapewnienie ubezwłasnowolnionemu środków utrzymania, zarząd majątkiem ubezwłasnowolnionego, zapewnienie mu właściwej opieki lekarskiej lub pielęgniarskiej, zadbanie aby nie zagrażał sobie i innym. Istotnym obowiązkiem opiekuna jest reprezentowanie osoby pozostającej pod jego opieką przy dokonywaniu czynności prawnych.
Z cytowanego powyżej art. 175 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że do opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie stosuje się odpowiednio przepisy o opiece nad małoletnim. Nie oznacza to jednak, że wskazanie to należy rozszerzać również na przepisy podatkowe i umożliwić opiekunowi prawnemu – innej osoby niż swoje dziecko – na roczne rozliczenie podatku w sposób określony w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. oraz art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. Zatem, z możliwości tej mogą skorzystać osoby samotnie wychowujące dzieci, a nie każda osoba samotna, która sprawuje opiekę prawną nad ubezwłasnowolnionym członkiem rodziny.
Podsumowując, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości preferencyjnego rozliczenia dochodów podatnika opiekującego się swoim ubezwłasnowolnionym pełnoletnim bratem, gdyż fakt, że pełni Pani rolę jego opiekuna prawnego, nie oznacza, że samotnie wychowuje Pani brata, a jedynie sprawuje nad nim opiekę.
W związku z powyższym, skoro nie przysługiwało Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów za lata 2022 – 2023 w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko w stosunku do ubezwłasnowolnionego brata, to nie można Pani uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko.
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że skoro w latach 2022-2023 ciążył na Pani obowiązek alimentacyjny w stosunku do pobierającego zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny i rentę socjalną Pani pełnoletniego niepełnosprawnego i ubezwłasnowolnionego brata i rzeczywiście Pani go wykonywała i utrzymywała brata, to w zeznaniach podatkowych za 2022 r. i 2023 r. przysługuje Pani prawo do odliczenia wynikającej z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulgi prorodzinnej na pełnoletniego niepełnosprawnego i ubezwłasnowolnionego brata pobierającego zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny i rentę socjalną.
W Pani sytuacji limit dochodów – stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – ma zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2022 r., bowiem nie była Pani osobą samotnie wychowującą dziecko. Natomiast w rozliczeniu za 2023 r. limit dochodów – w związku z art. 27f ust. 2e ww. ustawy – nie ma zastosowania.
W związku z powyższym, jest Pani uprawniona do skorzystania w latach 2022-2023 z ulgi – wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – na pełnoletniego niepełnosprawnego i ubezwłasnowolnionego brata pobierającego zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny i rentę socjalną, przy czym, jeżeli w 2022 r. dochody Pani i Pani zmarłego męża nie przekroczyły kwoty 112 000 zł. Natomiast,wspólnie ze zmarłym mężem może się Pani rozliczyć jedynie za 2022 r. stosownie do art. 6a ww. ustawy.
Przechodząc z kolei do kwestii możliwości złożenia korekt zeznań podatkowych za wnioskowane lata podatkowe wskazać należy, że zgodnie bowiem z art. 81 § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.):
§ 1. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.
§ 2. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.
W myśl art. 3 pkt 5 ww. ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.
Natomiast stosownie do art. 81 § 3 ww. ustawy:
Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.
Korekta deklaracji może dotyczyć każdej jej pozycji, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.
Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).
Wobec powyższego, w świetle przepisów obowiązującego prawa, nie można zgodzić się z Panią, że ma Pani prawo do złożenia korekty zeznań podatkowych za lata 2022-2023 i rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca (wdowa) niepełnosprawne ubezwłasnowolnione całkowicie dorosłe dziecko i skorzystać z ulgi prorodzinnej, bowiem ze względu na to, że nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za lata 2022-2023, nie może Pani złożyć korekty deklaracji za ww. okres i skorzystać z ulgi prorodzinnej jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Końcowo należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście przedstawionego pytania i własnego stanowiska, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.
Pytanie przedstawione przez Panią we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, tutejszy Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Pani zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
POTRZEBUJESZ POMOCY?