Dropshipping w księgach rachunkowych: sprzedaż czy pośrednictwo

Model sprzedaży internetowej oparty na realizacji zamówień przez dostawców zewnętrznych rodzi wiele wątpliwości. To, czy jednostka działa na własny rachunek, czy jedynie przekazuje zamówienie, wpływa na sposób rozliczeń w VAT i podatku dochodowym oraz na ujęcie w rachunkowości. Kluczowe znaczenie ma rzeczywista rola podmiotu w transakcji – od niej zależy, czy przychodem będzie cała należność od klienta, czy jedynie prowizja, i to, jak zdarzenie zaewidencjonować.

Coraz więcej jednostek poszukuje nowych rozwiązań organizacyjnych w sprzedaży i sposobach dotarcia do klienta. Jednym z popularnych modeli, szczególnie w handlu internetowym, staje się tzw. dropshipping – czyli model logistyczny polegający na przeniesieniu procesu wysyłki towaru bezpośrednio na dostawcę. W systemie dropshippingu nabywca składa zamówienie za pośrednictwem sklepu internetowego, akceptując cenę oferowaną przez sprzedawcę. Po dokonaniu płatności przez klienta, właściciel sklepu zamawia towar u dostawcy – producenta lub hurtowni – po ustalonej, niższej cenie. Następnie dostawca przesyła towar bezpośrednio do klienta, czyli bez fizycznego udziału sklepu w procesie dostawy.

W praktyce oznacza to, że właściciel sklepu internetowego sprzedaje towar we własnym imieniu i na własny rachunek. To on wystawia fakturę klientowi i rozpoznaje przychód ze sprzedaży. Z kolei dostawca realizuje jedynie fizyczną dostawę towaru – nie występuje w roli sprzedawcy w relacji z klientem końcowym. Taki model pozwala zredukować koszty związane z magazynowaniem towarów po stronie sprzedawcy. Obowiązek organizacji dostawy – a często również jej koszty – przesunięty zostaje na producenta lub hurtownię. Z punktu widzenia klasyfikacji działalności gospodarczej dropshipping można traktować jako formę pośrednictwa handlowego, realizowanego z wykorzystaniem nowoczesnego kanału dystrybucji, jakim jest internet.

Ujęcie w rachunkowości

Dla prawidłowego ujęcia sprzedaży w księgach rachunkowych w modelu dropshippingu kluczowe znaczenie ma sposób zakwalifikowania tej transakcji – zarówno pod względem prawnym, jak i ekonomicznym. Należy przypomnieć, że podstawowym warunkiem ustalenia i ujęcia przychodów ze sprzedaży dóbr w księgach rachunkowych jest analiza treści zawartej umowy oraz ekonomicznego charakteru samej transakcji. Krajowy Standard Rachunkowości nr 15 „Przychody ze sprzedaży wyrobów, półproduktów, towarów i materiałów” jednoznacznie wskazuje, że aby prawidłowo określić moment powstania przychodu oraz jego wysokość, nie wystarczy opierać się wyłącznie na zapisach umownych – należy uwzględnić także wszystkie fakty i okoliczności towarzyszące zawartej transakcji.