Kiedy i jak należy postawić środek trwały w stan likwidacji

Problem: W jednostce gospodarczej są składniki majątku, już niezdatne do użytku – np. urządzenia do złomowania, wycofane pojazdy. Osoby zajmujące się eksploatacją środków trwałych zgłosiły konieczność ich likwidacji. Jakie są zasady oraz jak prawidłowo przeprowadzić cały proces – od decyzji przez dokumentację po księgowania? Ponadto jednostka ma decyzję o rozbiórce budynku i jest ona bezpośrednio związana z planowaną budową placu manewrowego. Jak rozliczyć koszty tej rozbiórki?

Odpowiedź

Środek trwały, który przestał spełniać warunki użytkowe i nie przynosi już jednostce korzyści ekonomicznych, należy postawić w stan likwidacji. Wymaga to podjęcia udokumentowanej decyzji przez upoważnione osoby, fizycznej likwidacji oraz ujęcia w ewidencji pozabilansowej. Koszty likwidacji ujmuje się w pozostałych kosztach operacyjnych, a odzyskane składniki – w pozostałych przychodach.

Uzasadnienie

Postawienie środka trwałego w stan likwidacji – poprzez rozbiórkę, demontaż lub złomowanie – oznacza formalne wycofanie go z użytkowania i zaprzestanie ujmowania w księgach rachunkowych. To decyzja gospodarcza i księgowa – potwierdzenie, że składnik majątku nie spełnia już definicji środka trwałego ani aktywa.

Kiedy składnik majątku przestaje być środkiem trwałym

Zgodnie z ustawą o rachunkowości środkami trwałymi są rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki (art. 3 ust. 1 pkt 15). Zalicza się do nich:

a) nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Jeśli składnik majątku trwale przestaje być zdatny do użytku lub nie jest już potrzebny jednostce, należy go uznać za nienadający się do dalszego użytkowania i postawić w stan likwidacji. Taki składnik nie spełnia już definicji aktywa, ponieważ nie przynosi jednostce przyszłych korzyści ekonomicznych.