Interpretacja indywidualna z dnia 17 lipca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.476.2025.2.MK
Kwoty wypłacone pracownikowi w wyniku przywrócenia do pracy w ugodzie sądowej, jako wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie stanowią odszkodowania i nie podlegają zwolnieniu podatkowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
18 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 8 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego. Uzupełnił go Pan pismem z 20 maja 2025 r. (wpływ 28 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca był pracownikiem na umowę o pracę zatrudnionym w … na stanowisku … w komórce organizacyjnej …. Następnie został zwolniony z pracy. Wniósł sprawę do sądu i w trakcie tego postępowania zawarł ugodę sądową … marca 2024 r. Rozprawa toczyła się pod sygnaturą … . Zgodnie z zawartą ugodą sądową został przywrócony na poprzednie stanowisko pracy z miesięcznym wynagrodzeniem brutto … zł. Strony ustaliły w ugodzie, że pracownik stawi się … marca 2024 r. w … w komórce organizacyjnej …, celem podjęcia dalszych obowiązków pracowniczych. Strony w punkcie piątym uzgodniły, że … przekaże pracownikowi na rachunek bankowy kwotę … zł. W kwocie tej znajduje się wynagrodzenie powoda w wysokości … zł brutto razy ilość miesięcy pozostawania bez pracy oraz odszkodowanie za czas pozostawania powoda bez pracy. Świadczenie to zostało wypłacone oraz została pobrana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że stosunek pracy Wnioskodawcy wygasł w dniu … stycznia 2023 r. wskutek wydanego … 2022 r. przez … oświadczenia o odmowie zgody na Jego dalsze zatrudnienie, z uwagi na spełnienie przesłanek, o których mowa w …. Oświadczenie zostało wręczone Wnioskodawcy w dniu … października 2022 r. i powodowało wygaśnięcie stosunku pracy w terminie 3 miesięcy od dnia jego doręczenia.
Wygaszenie stosunku pracy naruszało m.in. art. 63 Kodeksu pracy, bo w swej istocie miało charakter rozwiązania stosunku pracy osoby objętej podwójną ochroną – … w okresie ochronnym.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „Co było przedmiotem pozwu złożonego do sądu, tj. czy wniósł Pan o zasądzenie odszkodowania, czy o przywrócenie do pracy i wypłacenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy?”, Wnioskodawca wskazał: przywrócenie do pracy w … na dotychczasowych warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy, zwrot kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego.
Podstawą prawną pozwu, który Wnioskodawca złożył do sądu, były naruszenia norm Konstytucji, przepisów prawa pracy, ustawy …, ustawy o … . W szczególności, w pozwie podniesiono, że wygaszenie stosunku pracy było niezgodne z prawem z uwagi na:
-oświadczenie w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia stosunku pracy zostało złożone przez podmiot do tego nieuprawniony - …, co skutkuje wadliwością podmiotową tego wypowiedzenia,
-naruszenie art. 2, art. 24, art. 30, art. 32, art. 60, art. 153 Konstytucji RP,
-treść oświadczenia o odmowie wydania zgody na dalsze zatrudnienie była sprzeczna z brzmieniem … jak również celem i intencją tej ustawy,
-zastosowano instytucję wygaszania stosunku pracy niezgodnie z art. 63 Kodeksu pracy, a „wygaśnięcie” stosunku pracy miało charakter pozorny, bo w istocie swej stanowiło rozwiązanie stosunku pracy (na poparcie tej tezy przytoczono orzecznictwo TK i SN),
-pracodawca naruszył art. 39 Kodeksu pracy (pracownik w okresie ochronnym),
-pracodawca naruszył … ustawy,
-wygaszenie stosunku pracy naruszało art. 8 Kodeksu pracy (zasady współżycia społecznego).
…
Ugoda zawierała zapis, że pracodawca uznaje za niebyłe oświadczenie o odmowie wyrażenia zgody na dalsze zatrudnienie powoda w … oraz cofa oświadczenie o stwierdzeniu wygaśnięcia stosunku pracy, a także przywraca pracownika na poprzednie stanowisko pracy z wynagrodzeniem obliczonym według mnożnika kwoty bazowej wyższym o 0,1 od mnożnika sprzed wygaszenia stosunku pracy. Pracodawca wypłacił pracownikowi wynagrodzenie w wysokości … zł, obliczonej jako iloczyn wynagrodzenia pracownika w wysokości … zł miesięcznie do czasu pozostawania pracownika bez pracy.
W ugodzie nie wskazano explicite, że wypowiedzenie umowy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy dotyczących rozwiązywania umów o pracę.
W ugodzie nie ma wskazania na źródła prawa, na podstawie którego wypłacono odszkodowanie.
Uzgodnione odszkodowanie nie jest równowartością utraconego wynagrodzenia. Wypłacona kwota nie zawiera nagród, trzynastej pensji, dodatków zadaniowych, które Wnioskodawca otrzymywałby kontynuując zatrudnienie.
Szkody rzeczywiste, jakie Wnioskodawca poniósł z powodu rozwiązania stosunku pracy, były znacznie większe od wypłaconej na podstawie ugody kwoty i obejmują m.in.: utratę wynagrodzenia, utratę ubezpieczenia zdrowotnego, utratę dodatkowego ubezpieczenia na zdrowie i życie, z którego korzystał (wykreślenie z zakładowego porozumienia z ubezpieczycielem), utratę awansu finansowego (w czasie pozostawania bez pracy wszyscy pracownicy uzyskali z mocy przepisów prawa znaczące podwyżki wynagrodzenia).
Wypłacone odszkodowanie jedynie częściowo rekompensowało jedną ze szkód rzeczywistych -wynagrodzenie, natomiast w żadnym stopniu nie rekompensowało pozostałych szkód rzeczywistych, ani tym bardziej utraconych potencjalnych korzyści (okolicznościowe nagrody, dodatek zadaniowy, trzynasta pensja, dochody z tytułu delegacji służbowych bądź pracy na placówce, rozwój i awans zawodowy).
Z treści ugody nie wynika, że wyczerpuje ona roszczenia stron.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy otrzymana kwota … zł jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, kwota ta korzysta ze zwolnienia od opodatkowania w całości.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140), z wyjątkiem:
a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Zatem zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu.
W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje zatem swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Zgodnie z ww. przepisem:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź od których zaniechano poboru podatku.
Pojęcie przychodów
W świetle art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Z informacji przedstawionych przez Pana wynika, że:
·wskutek wydanego … 2022 r. przez … oświadczenia o odmowie zgody na Pana dalsze zatrudnienie … wygasł stosunek pracy w terminie 3 miesięcy od dnia jego doręczenia,
·wystąpił Pan do Sądu z roszczeniem o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy, zwrot kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego,
·… 2024 r. zawarł Pan z pracodawcą ugodę sądową, w której pracodawca uznał za niebyłe oświadczenie o odmowie wyrażenia zgody na dalsze Pana zatrudnienie oraz cofnął oświadczenie o stwierdzeniu wygaśnięcia stosunku pracy, a także przywrócił Pana na poprzednie stanowisko pracy z wynagrodzeniem obliczonym według mnożnika kwoty bazowej wyższym o 0,1 od mnożnika sprzed wygaszenia stosunku pracy,
·ponadto pracodawca wypłacił Panu wynagrodzenie w wysokości … zł, obliczonej jako iloczyn wynagrodzenia pracownika w wysokości … zł miesięcznie do czasu pozostawania pracownika bez pracy.
Powziął Pan wątpliwość, czy otrzymane świadczenie może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), z wyjątkiem:
a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Natomiast stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia wynikającego z przepisów prawa pracy pozwala na zastosowanie zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy jednoczesnym braku wyłączeń, o jakich mowa w lit. a)-g) tego przepisu.
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.
W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a więc jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
Powyższe regulacje, mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie.
Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy:
W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.
Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.
Przepisy Kodeksu pracy posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 45, art. 56, art. 99 Kodeksu pracy).
Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje Kodeks pracy.
Stosownie do art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.):
Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
Zgodnie z art. 52 § 1 Kodeksu pracy:
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
1)ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2)popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3)zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
W myśl art. 45 § 1-3 ww. Kodeksu:
§ 1. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
§ 2. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Jeżeli przed wydaniem orzeczenia upłynął termin, do którego umowa o pracę zawarta na czas określony miała trwać, lub jeżeli przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie.
§ 3. Przepisu § 2 zdanie pierwsze nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 411; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.
Stosownie do art. 47 Kodeksu pracy:
Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego lub od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części - do dnia zakończenia tego urlopu, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy. Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
W myśl natomiast art. 471 ww. Kodeksu:
Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, której termin, do którego umowa ta miała trwać, określony w umowie upłynął przed wydaniem orzeczenia przez sąd pracy, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres 3 miesięcy.
Zgodnie zaś z art. 56 § 1 ww. Kodeksu:
Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.
W myśl natomiast art. 58 tego Kodeksu:
Odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.
W myśl art. 57 § 1 ww. Kodeksu:
Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc.
Z powyższych regulacji wynika, że zgodnie z art. 57 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Wynagrodzenia tego nie można traktować jako odszkodowania za bezprawne rozwiązanie stosunku pracy przysługującego na podstawie art. 56 § 1 Kodeksu pracy. Kodeks pracy wprowadza wyraźne rozgraniczenie pomiędzy wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy, a odszkodowaniem. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługuje wówczas, gdy orzeczono o przywróceniu do pracy (art. 57 § 1 Kodeksu pracy), natomiast o odszkodowaniu można mówić w sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem przepisów, a pracownik nie żąda przywrócenia do pracy (art. 56 § 1 Kodeksu pracy).
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia jasno wynika, że wniósł Pan o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy, zwrot kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego. Pracodawca wypłacił Panu wynagrodzenie w wysokości … zł, obliczonej jako iloczyn Pana wynagrodzenia w wysokości … zł miesięcznie do czasu pozostawania bez pracy.
Należy zatem zauważyć, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę.
Zgodnie zaś z art. 917 Kodeksu cywilnego:
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania, czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień, czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.
W konsekwencji, w przypadku, w którym wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia (ugody), a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych, nie może być mowy o bezprawności działania i naprawieniu wyrządzonej szkody lub krzywdy.
Jak Pan wyjaśnił, w zawartej ugodziepracodawca uznał za niebyłe oświadczenie o odmowie wyrażenia zgody na dalsze Pana zatrudnienie oraz cofnął oświadczenie o stwierdzeniu wygaśnięcia stosunku pracy, a także przywrócił Pana na poprzednie stanowisko pracy z wynagrodzeniem obliczonym według mnożnika kwoty bazowej wyższym o 0,1 od mnożnika sprzed wygaszenia stosunku pracy. Pracodawca wypłacił Panu wynagrodzenie obliczone jako iloczyn wynagrodzenia pracownika do czasu pozostawania bez pracy. W ugodzie nie wskazano explicite, że wypowiedzenie umowy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy dotyczących rozwiązywania umów o pracę. W ugodzie nie ma wskazania na źródła prawa, na podstawie którego wypłacono świadczenie. Uzgodnione świadczenie nie jest równowartością utraconego wynagrodzenia. Wypłacona kwota nie zawiera nagród, trzynastej pensji, dodatków zadaniowych, które otrzymywałby Pan kontynuując zatrudnienie.
Wobec powyższego określone w ugodzie świadczenie nie spełnia wymogów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie jest objęte zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z tego przepisu. Przedstawione przez Pana okoliczności wskazują jednoznacznie, że jego wysokość lub zasady ustalania nie wynikały z regulacji wymienionych w tym przepisie. Został Pan przywrócony do pracy i otrzymał Pan wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. W sprawie tej wystąpił ciąg zdarzeń przyczynowo skutkowych, w których jedno zdarzenie warunkowało powstanie kolejnego. Ponieważ został Pan przywrócony do pracy, to przysługiwało Panu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Gdyby natomiast Sąd orzekł, że przysługuje Panu roszczenie o odszkodowanie, przywrócenie do pracy by nie wystąpiło, a Panu należne byłoby odszkodowanie w wysokości określonej na podstawie wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Ugoda sądowa o przywróceniu do pracy implikowała zatem dalszy kierunek przysługujących świadczeń, tj. ich podstawę i rodzaj.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika jednoznacznie, że wypłacona Panu kwota nie była odszkodowaniem, a wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy.
Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy jest świadczeniem związanym bezpośrednio ze stosunkiem pracy. Kwota wypłaconego wynagrodzenia stanowi więc przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powyższe znajduje potwierdzenie w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 2029/07. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że, cyt.:
„(…) pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie, przy czym zasadą jest wybór roszczenia przez pracownika. Zgodnie z art. 57 Kodeksu pracy pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za trzy miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc. Zdaniem Sądu nie ulega wątpliwości, iż zasądzone na rzecz skarżącej wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy, w związku z jej przywróceniem do pracy, nie jest odszkodowaniem i nie ma charakteru odszkodowawczego. Odmienna - zgodna z wnioskiem strony – kwalifikacja rzeczonego świadczenia stawiałaby skarżącą w korzystniejszej sytuacji od tych, którzy podatek od przychodu ze stosunku pracy uiścili, a tym samym stałaby w sprzeczności z zasadą powszechności i równości opodatkowania gwarantowaną w art. 84 Konstytucji”.
W wyroku z dnia 18 lutego 2010 r., sygn. akt II FSK 1504/08, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał:
„Z treści uzasadnienia wyroku wynika, że w sprawie miał zastosowanie art. 55 Kodeksu pracy, w myśl którego, skarżącej przysługiwało roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. Wybór roszczenia pozostawiono woli skarżącej. W sytuacji, gdy zdecydowała się ona na podjęcie pracy w wyniku przywrócenia do niej, przysługiwało jej wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc. Świadczenie, o którym mowa, nie było więc odszkodowaniem w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., lecz wynagrodzeniem za okres pozostawania bez pracy”.
Ponadto, w wyroku z dnia 8 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 3966/13, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że:
„Reasumując należy stwierdzić, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy nie jest odszkodowaniem, uprawniającym do zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. (por. wyroki NSA: z dnia 18 lutego 2010 r., sygn. akt II FSK 1504/08 oraz z 21 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 2918/12)”.
Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłacone Panu przez pracodawcę świadczenie stanowi dla Pana przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu. Wypłacone Panu wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy, w związku z przywróceniem Pana do pracy, nie jest odszkodowaniem ani zadośćuczynieniem, a tym samym nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnegow … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
