Kiedy dyrektora szkoły można powołać bez przeprowadzenia konkursu

Ostatnio coraz bardziej zauważalny jest problem z pozyskaniem kandydatów na stanowisko dyrektora szkoły. Często dochodzi więc do sytuacji, że procedura konkursowa, która jest standardowym sposobem wyłaniania szefa placówki, kończy się fiaskiem. W sytuacji gdy zabraknie kandydatów lub nie zdobędą oni odpowiedniego poparcia, głos decydujący ma organ prowadzący

Zamkniętą listę powodów, które uzasadniają wyznaczenie dyrektora w trybie doraźnym, bez ponownego rozpisywania konkursu lub w ogóle jego przeprowadzania, zawiera art. 63 ust. 12 ustawy – Prawo oświatowe (dalej: p.o.). Mianowicie jest to możliwe tylko w przypadkach, gdy:

• do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo
• w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata.

W takiej sytuacji organ prowadzący może powierzyć stanowisko dyrektora ustalonemu kandydatowi, w porozumieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej.

Powierzenie stanowiska w trybie określonym w art. 63 ust. 12 p.o. może być jednak czasochłonne. Dlatego w art. 63 ust. 13 p.o. ustawodawca pozwolił, by do tego czasu organ prowadzący mógł przekazać pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma takiego stanowiska – nauczycielowi tej szkoły. Jednak nie może to nastąpić na dłużej niż 10 miesięcy.

► Czy można zrezygnować z konkursu, jeśli zgłosiła się do niego tylko jedna osoba i od razu powierzyć jej stanowisko?

NSA w wyroku z 15 października 2024 r. (sygn. akt III OSK 5027/21) podkreślił, że art. 63 ust. 12 p.o. należy interpretować ściśle, nie dopuszczając żadnej analogii i rozszerzania go na sytuacje podobne. Według sądu niedopuszczalne byłoby takie postępowanie, że organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, uznając brak potrzeby dalszego prowadzenia postępowania konkursowego, powierza stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi tylko dlatego, że jako jedyny złożył on ofertę w konkursie. Złożenie co najmniej jednej formalnie ważnej oferty obliguje organ do przeprowadzenia całego postępowania konkursowego, włącznie z częścią merytoryczną i głosowaniem nad kandydaturą.