Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.213.2025.3.MD; 0112-KDIL2-1.4011.546.2025.3.TR

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 9 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zwolnienia z długu. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan polskim rezydentem podatkowym i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Znajduje się Pan w związku z małżeńskim od (...) r. i od samego początku trwania małżeństwa obowiązuje pomiędzy małżonkami ustrój rozdzielności majątkowej bez obowiązku wyrównania dorobków.

W (...) r. Pana małżonka udzieliła Panu pożyczki środków pieniężnych (dalej jako: „Pożyczka”). Otrzymane środki z pożyczki przeznaczył Pan na zakup nieruchomości położonej w Hiszpanii. Nieruchomość ta została w (...) r. nabyta razem z małżonką i z uwagi na rozdzielność majątkową każdy z małżonków nabył w tej nieruchomości współwłasność ułamkową po 50%.

Pana małżonka, zawierając umowę pożyczki, początkowo domagała się zwrotu kwoty udzielonej pożyczki w terminie wynikającym z umowy.

Obecnie, Pan i Pana małżonka planują zawrzeć pisemną umowę zwolnienia z długu w oparciu o art. 508 Kodeksu cywilnego. Zwolnienie z długu będzie miało postać umowy darowizny (dalej jako: „Darowizna”), uregulowanej w art. 888 i nast. Kodeksu cywilnego. Darowizna zostanie zawarta w formie aktu notarialnego.

W drodze Darowizny nastąpi zwolnienie Pana (męża) przez małżonkę z obowiązku zwrotu kwoty głównej Pożyczki bez wynagrodzenia. Pan zaś oświadczy, że owe zwolnienie z długu przyjmuje.

Zwolnienie z długu nie odbędzie się w ramach działalności gospodarczej żadnej ze stron.

Ponadto wyjaśnia Pan, że zwolnienie z przedmiotowego długu nie będzie związane z żadną umową, która mogłaby dotyczyć stosunku pracy czy też umową cywilnoprawną będącą podstawą do uzyskania przychodów.

Pytania

1.Jakie skutki podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych zrodzi dla Pana opisane w zdarzeniu przyszłym zwolnienie z długu w formie darowizny?

2.Jakie skutki podatkowe w podatku od spadków i darowizn zrodzi dla Pana opisane w zdarzeniu przyszłym zwolnienie z długu w formie darowizny?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1.

Stoi Pan na stanowisku, że opisane w zdarzeniu przyszłym zwolnienie z długu w formie darowizny nie będzie stanowiło dla Pana przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w przepisie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Jednak, aby zastosowanie mogły znaleźć postanowienia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konkretnej sytuacji, u podatnika musi powstać przychód. Następnie przychód ten musi mieścić się w katalogu źródeł przychodów zdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dodatkowo przychód ten nie może podlegać wyłączeniu od opodatkowania – stosownie do przepisów art. 2.

W świetle art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który co do zasady może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a który uzyskany został przez nich w sposób nieodpłatny, na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego. Przy czym zaznaczyć należy, że wyłączeniu temu podlega jedynie nabycie na podstawie jednego z tytułów wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które faktycznie miało miejsce.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że między Panem a Pana małżonką dojdzie do zwolnienia z długu poprzez zawarcie umowy darowizny w postaci zwolnienia z długu. Zatem, skoro zwolnienie z długu przyjmie postać umowy darowizny, to czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Skoro zatem zwolnienie z długu pożyczkowego na podstawie Darowizny będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to tym samym czynność ta – na mocy zacytowanego przepisu ww. art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W podobnym stanie faktycznym wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 marca 2024 r. 0111-KDIB2-3.4015.28.2024.2.MD 0114-KDIP3-2.4011.74.2024.2.MJ.

Ad 2.

Stoi Pan na stanowisku, że opisane w zdarzeniu przyszłym zwolnienie z długu w formie darowizny podlega pod regulacje zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizn i korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 i ust. 4.

Darowizna polega na tym, że darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 Kodeksu cywilnego).

Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Natomiast zwolnienie z długu polega na wygaszeniu zobowiązania przez to, że wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje (art. 508 Kodeksu cywilnego).

Zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem a dłużnikiem. Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne.

Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń (art. 6 ust. 1 pkt ww. ustawy).

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Podstawę opodatkowania planowanego nabycia należy ustalić zgodnie z art. 7 ust. 1, z uwzględnieniem kwoty wolnej przewidzianej przez przepis art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2023 r.

Przywołując treść art. 7 ust. 1, art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze, art. 14 ust. 3 pkt 1, art. 4a ust. 1, art. 4 ust. 4 oraz art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazał Pan, że jak wynika z tych przepisów, nabycie w drodze darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powyżej kwoty 36.120 zł, przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i pkt 2 tej ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Pan i Pana małżonka, między którymi istnieje rozdzielność majątkowa małżeńska, zawarł umowę pożyczki, na podstawie której małżonka udzieliła Panu pożyczki. Obecnie rozważane jest zwolnienie z długu przez małżonkę tytułem darmym, zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego – tj. zwolnienie Pana przez małżonkę z obowiązku zwrotu kwoty pożyczki, bez wynagrodzenia.

Jak wynika z treści wniosku, zwolnienie z długu nastąpi poprzez zawarcie z Panem umowy darowizny w postaci zwolnienia z długu. Umowa darowizny w postaci zwolnienia z długu będzie zawarta w formie aktu notarialnego.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że opisane we wniosku zwolnienie z długu dokonane w formie darowizny, będzie stanowiło nabycie przez Pana prawa majątkowego (zwolnienia z długu) tytułem darowizny, określone w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednocześnie nabycie to będzie korzystało ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ww. ustawy.

W związku z faktem, że w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do darowizny środków pieniężnych, tylko prawa majątkowego – zwolnienia z długu, to po Pana stronie nie wystąpi obowiązek udokumentowania nabycia, o którym to obowiązku mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uwagi na fakt, że zwolnienie z długu, które przybierze postać darowizny, będzie wiązało się z oświadczeniem darczyńcy o nieodpłatnym zwolnieniu z długu złożonym w formie aktu notarialnego dla celów zwolnienia, nie będzie Pan zobowiązany do zgłoszenia tego nabycia naczelnikowi urzędu skarbowego, stosownie do treści art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy.

Na przedstawioną analizę podatkową nie ma wpływu fakt, iż pomiędzy małżonkami obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej bez obowiązku wyrównania dorobków.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Ustawa nie definiuje pojęcia darowizny, w związku z tym należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego.

Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Jak wynika z art. 889 Kodeksu cywilnego:

Zatem, daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Jak stanowi art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy stanowi, że:

Jak wynika z art. 7 ust. 1 tej ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 omawianej ustawy:

Art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi natomiast, że:

Zgodnie z art. 14 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 tej ustawy:

W myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zgodnie z art. 4a ust. 4 omawianej ustawy:

Art. 18 ust. 1 cyt. ustawy stanowi, że:

Jak wynika zatem z wyżej powołanych przepisów prawa, nabycie w drodze darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że zamierza Pan zawrzeć z żoną umowę o zwolnienie Pana z długu, który wynikał z zaciągniętej pożyczki przez Pana od żony. Jak wynika z treści wniosku, zwolnienie z długu nastąpi poprzez zawarcie z Panem umowy darowizny w postaci zwolnienia z długu. Umowa darowizny w postaci zwolnienia z długu będzie zawarta w formie aktu notarialnego.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że opisane we wniosku zwolnienie z długu dokonane w formie darowizny przez darczyńcę (Pana żonę) na Pana rzecz, będzie stanowiło nabycie przez Pana prawa majątkowego (zwolnienia z długu) tytułem darowizny, określone w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednocześnie nabycie to będzie korzystało ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ww. ustawy.

W związku z faktem, że w tej sprawie nie dojdzie do darowizny środków pieniężnych, tylko prawa majątkowego – zwolnienia z długu, to po Pana stronie nie wystąpi obowiązek udokumentowania nabycia, o którym to obowiązku mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uwagi na fakt, że – jak Pan wskazał – zwolnienie z długu, które przybierze postać darowizny, będzie wiązało się z oświadczeniem darczyńcy o nieodpłatnym zwolnieniu z długu złożonym w formie aktu notarialnego, dla celów zwolnienia nie będzie Pan zobowiązany do zgłoszenia tego nabycia naczelnikowi urzędu skarbowego, stosownie do treści art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy.

Zatem Pana stanowisko w tej części jest prawidłowe.

Przechodząc natomiast do rozstrzygnięcia zagadnienia na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuję, że zagadnienie dotyczące podatku od spadków i darowizn stanowi zagadnienie wstępne względem podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na podstawie bowiem art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który co do zasady może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a który uzyskany został przez nich w sposób nieodpłatny, na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.

Skoro zatem na gruncie niniejszej sprawy analizowane zwolnienie z długu dokonane w formie darowizny przez darczyńcę (Pana żonę) na Pana rzecz będzie podlegało przepisom o podatku od spadków i darowizn, to – stosownie do dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ do takich przychodów nie stosuje się przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Pana stanowisko również w tej części jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.