Co łączy radnego, księdza i policjanta? Żaden nie może być ławnikiem

Wybór ławników do sądów rejonowych i okręgowych należy wyłącznie do kompetencji rad gmin. Zakres ich odpowiedzialności w tym zakresie jest uzależniony od właściwości sądów, do których ławnicy są powoływani. Gminy mają obowiązek przygotowania oraz pełnej obsługi procesu wyborczego – ale należy pamiętać, że jest to zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Oznacza to, że środki na jego realizację przez gminy ma obowiązek zapewnić administracja rządowa.

Wymiar sprawiedliwości sprawują sądy (art. 175 Konstytucji RP), a udział obywateli w tym procesie określają ustawy (art. 172 Konstytucji RP). W sądach powszechnych zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości wykonują sędziowie (art. 2 ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych; dalej: u.p.u.s.p.), natomiast obywatele uczestniczą w jego sprawowaniu poprzez udział ławników w rozpoznawaniu spraw w pierwszej instancji – o ile ustawy nie stanowią inaczej (art. 4 § 1 u.p.u.s.p.).