Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 24 lipca 2025 r., sygn. I SA/Wr 105/25

Pod pojęciem nieistnienia obowiązku jako podstawy zarzutu z art. 33 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r., poz. 2505 ze zm.) należy rozumieć wygenerowanie przez wierzyciela w sposób sztuczny odsetek za zwłokę z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych za 2023 r. oraz kosztów egzekucyjnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: SWSA Dagmara Dominik-Ogińska (sprawozdawca), Sędziowie: SWSA Marta Semiczek, AWSA Iwona Solatycka, po rozpoznaniu w Wydziale I na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 24 lipca 2025 r. sprawy ze skargi I Sp. z o.o. z siedzibą we W. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z dnia 12 grudnia 2024 r. nr 0201-IEW1.7113.16.2024 w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym I) uchyla zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Wrocław-Fabryczna z dnia 18 września 2024 r. nr 0224-SEW-2.7113.14.2024.7; II) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu na rzecz strony skarżącej kwotę 597 (słownie pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych.

Uzasadnienie

1. Postępowanie przed organami administracyjnymi

1.1. Przedmiotem skargi Spółki I. Sp. z o. o. (dalej Spółka/ Skarżąca/podatnik) jest postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu (dalej organ drugiej instancji) z dnia 12 grudnia 2024 r. nr 0201-IEW1.7113.16.2024 utrzymujące w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Wrocław-Fabryczna (organ pierwszej instancji) z dnia 18 września 2024 r. nr 0224-SEW-2.7113.14.2024.7. w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym.

1.2. Z akt sprawy wynika, że pismem z dnia 18 lipca 2024 r., na podstawie art. 33 § 1 oraz art. 33 § 2 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r., poz. 2505 ze zm.; dalej uPEA), Spółka złożyła zarzuty w sprawie egzekucji administracyjnej prowadzonej przez organ pierwszej instancji na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 26 czerwca 2024 r. nr [...] obejmującego odsetki od zaliczki na podatek (CIT-8) za 03/2023 – 6 059 zł; 09/2023 – 9 zł; 12/2023 – 25 zł. Wystawiono upomnienie w dniu 28 maja 2024 r. na kwotę 6 109 zł (w tym ww. odsetki i koszty upomnienia – 16 zł – fikcja doręczenia). Strona wskazała na zarzut naruszenia art. 33 § 2 pkt 1 uPEA w zw. z art. 6 § 1 uPEA poprzez prowadzenie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu odsetek od nieuregulowanej w terminie zaliczki na podatek, podczas gdy Spółka nie posiadała, na moment wszczęcia przedmiotowego postepowania egzekucyjnego, zaległości w podatku dochodowym od osób prawnych, od których mogłyby być naliczane odsetki za zwłokę, a więc nie sposób jest uznać, iż Spółka uchylała się od wykonania ciążącego na niej obowiązku w podatku dochodowym. Zarzucono też naruszenie art. 33 § 2 pkt 4 uPEA w zw. z art. 15 § 1 uPEA poprzez brak uprzedniego doręczenia Spółce upomnienia, zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. W uzasadnieniu pisma wskazano, że na podstawie art. 26 uPEA wszczęto wobec Spółki egzekucję administracyjną, następnie pismem z dnia 1 lipca 2024 r. organ pierwszej instancji zawiadomił bank Strony o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego Spółki na kwotę 6 830 zł. Kwota ta została przekazana na rachunek organu pierwszej instancji. Zdaniem Spółki nie doręczono jej zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego, a także nie otrzymała uprzednio upomnienia. Pisma te nie zostały dostarczone zarówno do rąk osoby upoważnionej do odbioru pism, jak i Spółce przez operatora pocztowego. Skutecznie dopiero doręczono je dopiero w dniu 12 lipca 2024 r. do rąk pełnomocnika Strony. Organ pierwszej instancji nie wezwał więc Spółki do dobrowolnego spełnienia świadczenia zanim przystąpił do egzekucji świadczenia, czym naruszono art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.; dalej OP). Strona wskazała, że na moment wszczęcia postepowania egzekucyjnego nie posiadała zaległości w podatku dochodowym od osób prawnych, od których mogłyby być naliczane odsetki za zwłokę. Przeciwnie – w związku z wpłatą zaliczek na podatek dochodowy w wysokości wyższej niż należne, doszło do powstania nadpłaty w podatku, która powinna zostać zwrócona z urzędu lub zaliczona na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, o co Strona wnioskowała pismem z dnia 20 kwietnia 2023 r. (złożenie w urzędzie w dniu 21 kwietnia 2023 r.), stosownie do treści art. 76 § 1 OP w zw. z art. 73 § 1 pkt 1 OP. Strona wskazała, że w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu CIT-8 za 2021 r. ( złożonym w dniu 15 czerwca 2022 r.) z powodu błędu osoby odpowiedzialnej za sporządzenie przedmiotowego zeznania, nie zostały wykazane zaliczki na podatek dochodowy wpłacone w trakcie roku. Z tego powodu kwota do zapłaty wykazana w zeznaniu wyniosła 36 371 zł. Podatek wynikający z zeznania został zapłacony przez Spółkę w dniu 28 czerwca 2022 r. Niewątpliwie Spółka na bieżąco w 2021 r. wpłacała zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 1 124 zł ( za I kwartał 2021 r.); 6 257 zł (za III kwartał 2021 r.); oraz 37 501 zł (za IV kwartał 2021 r.). W wyniku powyższego powstała nadpłata podatku w wysokości 44 882 zł Strona, gdy się zorientowała o powstałej nadpłacie, w dniu 21 kwietnia 2023 r. złożyła wniosek o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych oraz korektę zeznania CIT-8 za 2021 r. z prawidłowo wykazanymi zaliczkami na podatek dochodowy, która z uwagi na brak prawidłowo złożonego podpisu została złożona ponownie w dniu 3 lipca 2024 r. Spółka odprowadziła zaliczkę na podatek dochodowy za I kwartał 2023 r. w wysokości 44 085 zł (zamiast 87 703 zł)., tj. w wysokości pomniejszonej o kwotę powstałej nadpłaty. Kolejne zaliczki na podatek dochodowy Spółka regulowała w faktycznej wysokości. Tym samym, po stronie Spółki nie istniała zaległość podatkowa od której mogłyby być naliczone odsetki. Jej zdaniem wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz zajecie wierzytelności z rachunku bankowego Spółki były niezasadne. Nie ma przy tym znaczenia, że nie złożyła skutecznej korekty zeznania CIT-8 za 2021 r. przed wszczęciem postepowania podatkowego, bowiem w sytuacji, gdy Spółka uregulowała podatek dochodowy za 2021 r. w wysokości wyższej niż należna, to na organie podatkowym ciążył obowiązek zwrotu powstałej nadpłaty z urzędu lub zaliczenie tej nadpłaty na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatnika na podstawie art. 76 § 1 OP.