Kiedy powstaje obowiązek podatkowy przy sprzedaży na raty

Przepisy VAT zasadniczo wiążą moment powstania obowiązku podatkowego z dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi. W określonych sytuacjach obowiązek podatkowy może być również kształtowany datą otrzymania zapłaty. Ustawodawca nie wprowadza jednak dodatkowych rozwiązań szczególnych dotyczących opodatkowania sprzedaży ratalnej. W przypadku nieuregulowania zapłaty przez nabywcę taki sposób płatności będzie miał jednak wpływ na rozliczenia dokonywane w ramach tzw. ulgi na złe długi.

Zgodnie z generalną zasadą wynikającą z art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Przepisy ustawy o VAT nie przewidują, aby samo rozłożenie płatności na raty wpływało na termin rozpoznania obowiązku podatkowego. Wyjątkiem będzie stosowanie kasowej metody rozliczeń, o której mowa w art. 21 ustawy o VAT.

1. Rozliczenie VAT według metody kasowej

Wybór metody kasowej jest dobrowolny i może obejmować wyłącznie tzw. małych podatników, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro. Metoda kasowa umożliwia przesunięcie obowiązku podatkowego na okres otrzymania całości lub części zapłaty od kontrahenta. Konsekwencją przyjęcia metody kasowej jest stosowanie analogicznych rozwiązań przy nabyciu towarów i usług. Uzyskanie prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc warunkowane dokonaniem zapłaty. Rozliczenia kasowe nie odnoszą się wprost do płatności ratalnych. Przy rozłożeniu zapłaty należności na kilka rat obowiązek podatkowy w VAT będzie jednak przesuwany na chwilę ich otrzymania. Reguła ta znajdzie odpowiednie zastosowanie przy odliczaniu podatku naliczonego od zakupów dokonywanych na raty.