Interpretacja indywidualna z dnia 7 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDWB.4010.115.2025.1.AW

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A sp. z o.o. (dalej: „Spółka” lub „A” lub „Wnioskodawca”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2025 r. poz. 278 t.j. ze zm., dalej: „Ustawa o CIT”), który ma siedzibę i zarząd oraz terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka podlega również w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Spółka jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik VAT w rozumieniu art. 15 i art. 96 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2025 r. poz. 775 t.j. ze zm., dalej: „Ustawa o VAT”).

A należy do międzynarodowej grupy kapitałowej B (dalej: „Grupa” lub „Grupa B”), w której spółką dominującą jest C z siedzibą we Francji (dalej: „C”). C posiada pośrednio 100% udziałów w A.

Grupa jest międzynarodowym liderem w dziedzinie (…), działając w (…) krajach. Model biznesowy Grupy opiera się na przejmowaniu (…) klienta, czego efektem są oszczędności klienta w zakresie czasu, miejsca, personelu i kapitału.

Grupa B działa w poszczególnych krajach za pośrednictwem lokalnych podmiotów operacyjnych. Podmioty te realizują działania operacyjne Grupy. Działania operacyjne obejmują kompleksowe świadczenie usług na rzecz klientów. Lokalny podmiot operacyjny w każdym kraju działa na podstawie zasady przedsiębiorczości. Odpowiada on za przeprowadzanie kontroli jakości i procesów dostarczania rozwiązań Grupy, jak również za zarządzanie nimi.

Spółka jest jednym z lokalnych podmiotów operacyjnych i prowadzi działalność Grupy B w Polsce w sześciu głównych obszarach:

·(…),

·(…),

·(…),

·(…),

·(…),

·(…).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz w związku z funkcjonowaniem w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej, A oraz inne spółki należące do Grupy angażują się regularnie w transakcje w walucie, która nie jest ich walutą funkcjonalną (dalej: „Waluta Funkcjonalna”). Innymi słowy, przeprowadzają transakcje w walucie obcej.

W celu zabezpieczenia się przed niekorzystnymi wahaniami kursów walut, spółki wchodzące w skład Grupy B mogą zawierać umowy zabezpieczające przed ryzykiem walutowym (poprzez instrumenty finansowe w formie terminowych transakcji kupna lub sprzedaży).

W celu optymalizacji zarządzania zabezpieczeniem przed ryzykiem walutowym w ramach Grupy B, C jako podmiot dominujący w Grupie podjęła się centralizowania działań zabezpieczających oraz zawierania w swoim imieniu, ale na rzecz z Grupy:

a)umów zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym umożliwiających jej wymianę walut ze Spółkami Scentralizowanymi odpowiednio do ich potrzeb, i/lub

b)umów kupna walut po kursie rynkowym, umożliwiających jej dostarczanie walut Spółkom Scentralizowanym odpowiednio do potrzeb.

Podstawą tych operacji jest Umowa o zarządzaniu ryzykiem walutowym (dalej: „Umowa”) zawarta pomiędzy C - pełniącą funkcję tzw. Spółki Centralizującej, oraz poszczególnymi spółkami z Grupy, które zdecydowały się przystąpić do wspomnianej Umowy - pełniące funkcję tzw. Spółek Scentralizowanych.

Umowa o zarządzaniu ryzykiem stanowi umowę ramową zawartą przez Spółkę Centralizującą i Spółki Scentralizowane (dalej: „Strony”) w celu ustalenia warunków, na jakich Strony mają zawierać transakcje wymiany walut.

W ramach transakcji Strony zobowiązują się do wymiany walut w uzgodnionym w przyszłości momencie, po z góry ustalonym kursie. Transakcje stanowią w swej istocie kontrakty typu forward. Przed dniem (…) każdego roku obrotowego (dalej: „Dzień Referencyjny”) każda ze Spółek Scentralizowanych (w tym B) przekazuje Spółce Centralizującej budżet tymczasowy (dalej: „Budżet Wstępny”) według ustalonego wzoru, zawierającego następujące informacje dla każdej waluty obcej, którą Spółka Scentralizowana zamierza stosować (dalej: „Wnioskowana Waluta”):

·nazwa Wnioskowanej Waluty,

·charakter i kwoty zakupów lub sprzedaży, które Spółka Scentralizowana zamierza dokonać we Wnioskowanej Walucie, w łącznej kwocie na cały rok.

Następnie Spółka Centralizująca może w ciągu 30 dni kalendarzowych od Dnia Referencyjnego przekazać każdej Spółce Scentralizowanej, która przekazała Budżet Wstępny (w tym A) ofertę zabezpieczenia (dalej: „Oferta Zabezpieczenia”), która określa dla każdej Wnioskowanej Waluty w odpowiednim Budżecie Wstępnym:

·okres, w jakim Spółka Scentralizowana może dokonywać wymiany Wnioskowanej Waluty lub Walut na Walutę Funkcjonalną,

·maksymalną kwotę we Wnioskowanych Walutach, jaką Spółka Centralizująca oferuje się wymienić na Walutę Funkcjonalną w okresie zabezpieczenia,

·kurs terminowy według średniego terminu zapadalności w okresie zabezpieczenia z zastosowanym obniżeniem (degradacją) w zależności od waluty, jaki Spółka Centralizująca proponuje Spółce Scentralizowanej jako kurs wymiany Wnioskowanej Waluty lub Walut na Walutę Funkcjonalną.

Spółka Centralizująca w żadnym wypadku nie jest zobowiązana do przedstawienia Oferty Zabezpieczenia (może ją przedstawić, ale nie musi). Sama Oferta Zabezpieczenia stanowi ofertę zawarcia umowy na warunkach w niej określonych.

Przyjęcie oferty przez Spółkę Scentralizowaną odbywa się w formie wysłania wiadomości (…).

W związku z powyższym, od chwili wysłania wiadomości (…) Oferty Zabezpieczenia:

a)Spółka Centralizująca staje się dłużnikiem w stosunku do Spółki Scentralizowanej, która kontrasygnowała Ofertę Zabezpieczenia, zobowiązanym do wymiany, na pierwsze żądanie Spółki Scentralizowanej Wnioskowanej Waluty lub Walut, o których mowa w Ofercie Zabezpieczenia na Walutę Funkcjonalną na warunkach określonych w Ofercie Zabezpieczenia, tj.:

i.w okresie odpowiadającym okresowi zabezpieczenia,

ii.w maksymalnej kwocie odpowiadającej kwocie objętej zabezpieczeniem, wskazanej w Ofercie Zabezpieczenia,

iii.poprzez zastosowanie kursu wymiany wskazanego w Ofercie Zabezpieczenia.

b)W przypadku, gdy Spółka Scentralizowana nie przystąpi do wymiany maksymalnej ilości Wymaganej Waluty lub Walut w okresie zabezpieczenia, Spółka Scentralizowana będzie zobowiązana, w zależności od przypadku, do wypłaty odszkodowania Spółce Centralizującej.

Wymiana Wnioskowanej Waluty jest dokonywana zgodnie z powiadomieniem przesłanym przez Spółkę Scentralizowaną Spółce Centralizującej i określającym:

·ilość Wnioskowanej Waluty, której wymiana jest wymagana, oraz szczegóły rachunku bankowego, na który Spółka Scentralizowana chce otrzymać Wnioskowane Waluty.

W terminie (…) dni roboczych od otrzymania przez Spółkę Centralizującą powiadomienia o wymianie, spółka ta dokona wymiany Wnioskowanej Waluty w ilości określonej w powiadomieniu o wymianie na Walutę Funkcjonalną, pod warunkiem, że w dniu otrzymania powiadomienia o wymianie przez Spółkę Centralizującą ilość Wnioskowanej Waluty nie przekracza dostępnej kwoty objętej zabezpieczeniem we Wnioskowanej Walucie.

Wymiana walut jest dokonywana poprzez:

a)przelew przez Spółkę Centralizującą Wnioskowanych Walut w ilości określonej w powiadomieniu o wymianie na konto wpływów Spółki Scentralizowanej,

b)zależnie od decyzji Spółki Centralizującej:

i.przelew przez Spółkę Scentralizowaną na rachunek Spółki Centralizującej środków w ilości równiej ilości Walut Wnioskowanych, podzielonej przez obowiązujący Kurs Referencyjny (przelew w tej samej dacie co przelew zrealizowany przez Spółkę Centralizującą), lub

ii.po przesłaniu przez Spółkę Centralizującą powiadomienia odpowiedniej Spółce Scentralizowanej, realizacja zaliczki równiej ilości Wnioskowanych Walut, podzielonej przez obowiązujący Kurs Referencyjny.

Jeżeli na koniec danego Okresu Zabezpieczenia Spółka Scentralizowana (w tym A) nie dokonała wymiany Wnioskowanych Walut w ilości równiej odpowiedniej Maksymalnej Kwocie Objętej Zabezpieczeniem, Spółka Scentralizowana musi wypłacić odszkodowanie Spółce Centralizującej obliczone zgodnie ze wzorem określonym w Umowie (dalej: Odszkodowanie).

I = M x (S% - T%)

gdzie:

M - to dodatnia różnica pomiędzy Maksymalną Kwotą Objętą Zabezpieczeniem odpowiadającą wygasłemu Okresowi Zabezpieczenia a sumą Wnioskowanych Walut, które były już przedmiotem skutecznej wymiany w danym Okresie Zabezpieczenia. Jeżeli M jest mniejsze od zera, uznaje się że M jest równe zero,

T% - kurs kupna Waluty Wnioskowanej w stosunku do Waluty Funkcjonalnej odpowiedniej Spółki Centralizującej stosowany, gdy Spółka Centralizująca nabyła Walutę Wnioskowaną po przyjęciu Oferty Zabezpieczającej, która wygenerowała odpowiednie Zobowiązanie Zabezpieczające (wyrażony jako stosunek Waluty Wnioskowanej (w liczniku) do Waluty Funkcjonalnej (w mianowniku) do 5 miejsc po przecinku)

S% - kurs spot Waluty Wnioskowanej w stosunku do Waluty Funkcjonalnej danej Spółki Scentralizowanej obowiązujący w ostatnim dniu Okresu Zabezpieczenia (wyrażonego jako stosunek Waluty Żądanej (w liczniku) do Waluty Funkcjonalnej (w mianowniku) z dokładnością do 5 miejsc po przecinku).

Kwota odszkodowania płacona jest w Walucie Funkcjonalnej Spółki Scentralizowanej w ciągu 10 dni roboczych od zakończenia Okresu Zabezpieczenia, który spowodował jego płatność.

Podobnie jak w latach poprzednich, również pod koniec 2024 r. A zabezpieczyła swoje potrzeby walutowe na 2025 r. w postaci kontraktów forward zawartych na podstawie Umowy. Realizacja tych kontraktów miała nastąpić w trakcie 2025 r. (Okres Zabezpieczenia).

A zawarł na 2025 r. kontrakty forward na zakup waluty EUR w łącznej kwocie (…). Na moment zawierania kontraktów forward kurs EUR kształtował się na poziomie (…) EUR/PLN z tendencją wzrostową. Ustalony przez Strony gwarantowany kurs walutowy, po którym A miał nabywać EUR w 2025 r. w ramach kontraktów forward wynosił (…) EUR/PLN.

Do (…) 2025 roku A nabył od C walutę EUR na podstawie kontraktów forward zawartych w ramach Umowy w łącznej kwocie (…) EUR. Z drugiej strony faktyczny kurs EUR w 2025 r. kształtował się znacząco poniżej (…) EUR/PLN. W związku z tym realizacja kontraktów forward w 2025 r. przynosiła Spółce znaczące straty finansowe. Prognozy na kolejne miesiące 2025 r. wskazują na spodziewaną tendencję spadkową kursu EUR/PLN lub utrzymanie się na dotychczasowym poziomie tj. w okolicach (…) EUR/PLN.

Mając powyższe na uwadze, Spółka zdecydowała w (…) 2025 r. o skorzystaniu z przewidzianej w Umowie możliwości niewykorzystania Maksymalnej Kwoty Objętej Zabezpieczeniem. Innymi słowy Spółka anulowała pozostałe do końca 2025 r. kontrakty forward na zakup waluty EUR po kursie forward (…) EUR/PLN na łączną kwotę (…). Główną przesłanką tej decyzji było uniknięcie konieczności zakupu waluty po kursie forward znacznie wyższym niż kurs spotowy.

W związku z tą decyzją, Spółka jest obowiązana zgodnie z zapisami Umowy do zapłaty odszkodowania w wysokości (…) zł za anulowanie pozostałych do końca 2025 r. kontraktów forward, skalkulowanego według wzoru opisanego w stanie faktycznym.

Odszkodowanie zostało udokumentowane notą debetową wystawioną przez C na A.

Odszkodowanie jest bezzwrotne i zostało pokryte ze środków finansowych Spółki. 

Pytanie

Czy Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów podatkowych zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT Odszkodowania za anulowanie pozostałych do końca 2025 r. kontraktów forward, skalkulowanego według wzoru opisanego w stanie faktycznym?

Państwa stanowisko w sprawie

Według Spółki jest ona uprawniona do zaliczenia do kosztów podatkowych zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT Odszkodowania za anulowanie pozostałych do końca 2025 r. kontraktów forward, skalkulowanego według wzoru opisanego w stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Na podstawie ugruntowanego stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych powszechnie przyjmuje się również, że aby dany wydatek mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodów, muszą zostać spełnione w stosunku do niego następujące warunki formalne:

1)wydatek został poniesiony przez podatnika tzn. został pokryty z majątku podatnika,

2)wydatek został poniesiony definitywnie,

3)wydatek pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

4)wydatek został poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

5)wydatek został właściwie udokumentowany,

6)wydatek nie został wymieniony w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT jako niestanowiący kosztu uzyskania przychodów.

Cytowana regulacja oraz powszechnie przyjęte warunki formalne wprowadzają ogólne przesłanki zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodu na gruncie Ustawy o CIT, przy czym każdy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie pod kątem spełnienia tych przesłanek - pozytywnych (punkty 1-5) i negatywnych (punkt 6).

Art. 15 ust. 1 ustawy o CIT wiąże koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów. Cel ten musi być widoczny, zaś poniesione wydatki powinny go bezpośrednio lub pośrednio realizować lub co najmniej powinny go zakładać jako realny do osiągnięcia.

Określenie „w celu” oznacza pozostawanie kosztu w takim związku z przychodami lub zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródła, że poniesienie go ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródeł.

Przyjmuje się, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało.

Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Art. 15 ust. 1 ustawy o CIT stanowi również, że za koszty uzyskania przychodów nie mogą być uznane wydatki wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Przepis ten wskazuje enumeratywnie kategorie kosztów, które zostały bezwzględnie wyłączone z kosztów uzyskania przychodu przez ustawodawcę. Wśród takich wydatków wskazane zostały konkretne przypadki kar umownych i odszkodowań, które nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT). Są to kary i odszkodowania związane z:

·wadami dostarczonych towarów,

·wadliwym wykonaniem robót lub usług,

·zwłoką w dostarczeniu towarów wolnych od wad,

·zwłoką w usunięciu wad towarów,

·zwłoką w usunięciu wad wykonanych robót i usług.

Należy podkreślić, że wyżej wymieniony przepis nie wyłącza z możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wszelkich wydatków poniesionych przez podatnika na kary umowne, a jedynie na te kary umowne, które zostały w tym przepisie wskazane. Oznacza to, że tylko wskazane powyżej kategorie kar i odszkodowań nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wszystkie inne kary i odszkodowania powinny stanowić koszt uzyskania przychodów, oczywiście pod warunkiem, że spełniają ogólne (pozostałe) kryteria uznania za koszt podatkowy - w tym przede wszystkim powinny służyć zabezpieczeniu źródła przychodu.

Powyższą wykładnię przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy CIT potwierdza również Naczelny Sąd Administracyjny. W wyroku z 7 czerwca 2023 r., sygn. akt II FSK 2961/20 NSA stwierdził, iż, cyt.:

„Skoro zatem ustawodawca wyjątek od zasady uznawania za koszty uzyskania przychodów wszelkich kosztów poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.) w art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. odniósł tylko do określonej kategorii kar umownych, rozszerzanie tego wyjątku na inne kategorie kar umownych, płaconych z innych tytułów, nie jest uprawnione ani dopuszczalne. Oceny tej nie może zmienić nawet powołanie się na zasadę autonomii prawa podatkowego i zanegowanie prawidłowości odwołania się do rozumienia określonych pojęć w prawie cywilnym, albowiem już sama analiza gramatyczna art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. nie prowadzi do odnalezienia w nim pojęć, które tam nie występują, w szczególności dostarczenia towarów lub usług obarczonych wadami nie sposób utożsamić z dostarczeniem towarów lub usług niewadliwych, ale z opóźnieniem. Jakkolwiek organ interpretacyjny słusznie podnosi, że omawiany przepis prawa podatkowego nie różnicuje kar umownych i odszkodowań w zależności od przyczyn nienależytego wykonania zobowiązań oraz zawinienia dłużnika, niemniej ta okoliczność nie ma znaczenia w rozpoznawanej sprawie, bowiem spór dotyczy kategorii kar umownych, a nie przyczyn ich wypłacenia, w tym zawinienia lub dochowania należytej staranności przez podmiot, który jest nimi obciążony.”

Przyjęcie poglądu zakładającego, że żadna kara umowna i/lub odszkodowanie nie mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów czyniłoby regulację zawartą w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT zbędną. Takie stanowisko również znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych - np. wyrok NSA z 7 czerwca 2023 r. sygn.: II FSK 2961/20, wyrok WSA z 18 sierpnia 2021 r. sygn.: I SA/Po 357/21).

Zgodnie natomiast z wyrokiem NSA z dnia 21 czerwca 2023 r. sygn.: II FSK 68/21, cyt.: „Jeżeli wolą ustawodawcy byłoby wyłączenie in genere możliwości zaliczenia kar umownych do kosztów uzyskania przychodów, dałby temu wyraz inaczej formułując wyłączenie. (...) Katalog wyłączeń dotyczy zdarzeń spowodowanych wadliwością, w tym z tytułu wykonania usługi lub wad towaru, to znaczy, że zaistnienie wady jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji kar umownych z kosztów podatkowych. Zatem przepis ten nie obejmuje przypadków odstąpienia od umowy.”

Zdaniem Wnioskodawcy Odszkodowanie, o którym mowa w stanie faktycznym nie jest odszkodowaniem opisanym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, tzn. nie jest to odszkodowanie z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, jest on uprawniony do zaliczenia Odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, że wydatek ten spełnia pozostałe przesłanki uznania za koszt podatkowy na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

W tym kontekście należy zauważyć, że zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe od wielu lat, koszty związane z działalnością gospodarczą, oprócz tego, że muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania nie mogą obciążać budżetu skutkami zaniedbań przedsiębiorcy, powodujących zmniejszenie jego wpływów.

Zgodnie z tym poglądem podatnik nie może kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wydatków, będących następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania albo niezachowania przez niego należytej staranności. Działalność podmiotu gospodarczego powinna cechować dbałość i zachowanie należytej staranności tak w procesie decyzyjnym jak i wykonawczym. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa. Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im.

Przystępując do Umowy o zarządzaniu ryzykiem walutowym i zawierając w ramach tej Umowy kontrakty forward, Spółka miała na celu ograniczenie ryzyka walutowego i związanego z tym ryzykiem kosztów finansowych. W opinii Spółki jest to przejaw racjonalnego i ekonomicznego sposobu jej działania, którego celem było zabezpieczenie źródła przychodów.

W opinii Wnioskodawcy przedmiotowe Odszkodowanie jest wynikiem racjonalnych przesłanek biznesowych i jest ostatecznie związane z zabezpieczeniem źródła przychodów. Tym samym powinno stanowić koszt uzyskania przychodu dla Spółki. Sama Umowa przewiduje sytuację, w której limit Wymiany waluty nie zostanie osiągnięty przez Spółkę Scentralizowaną (A) - strony dopuściły taką możliwość. W takim wypadku Spółka Scentralizowana zobowiązana jest jednak do zapłaty Odszkodowania z tego tytułu na rzecz Spółki Centralizującej. A skorzystał z tej opcji z uwagi na spadkowy trend dotyczący kursu EUR/PLN. Główną przesłanką tej decyzji było uniknięcie konieczności zakupu waluty po kursie forward znacznie wyższym niż kurs spotowy. Patrząc na to w ten sposób, decyzja o anulowaniu kontraktów forward jest racjonalna z ekonomicznego punktu widzenia i służy zabezpieczeniu źródła przychodu.

Decyzja o skorzystaniu z przewidzianej w Umowie opcji anulowania pozostałych do końca 2025 roku kontraktów forward oparta została na dostępnych analizach rynkowych dotyczących przewidywanego trendu kształtowania się kursu EUR/PLN uwzględniających przede wszystkim sytuację polityczną, kondycję gospodarki oraz inne czynniki makroekonomiczne mogące wpływać na ten kurs. Analiza ta wykazała, że kurs EUR/PLN do końca 2025 r. Analizy rynkowe wskazują, że do końca 2025 r. kurs EUR/PLN będzie kształtował się znacząco poniżej kursu forward (…) EUR/PLN - najprawdopodobniej w okolicach (…) EUR/PLN.

Mając powyższe na uwadze, Spółka zdecydowała w (…) 2025 r. o skorzystaniu z przewidzianej w Umowie możliwości niewykorzystania Maksymalnej Kwoty Objętej Zabezpieczeniem. Innymi słowy Spółka anulowała pozostałe do końca 2025 r. kontrakty forward na zakup waluty EUR po kursie forward (…) EUR/PLN na łączną kwotę (…).

Z kalkulacji Spółki wynika, że zapłata Odszkodowania w wysokości (…) zł będzie stanowiła dla Spółki niższy koszt niż przewidywane straty związane z realizacją kontraktów forward pozostałych do końca 2025 roku. Z punktu widzenia Spółki jest to działanie racjonalne ekonomiczne i ostatecznie służy zabezpieczeniu źródła przychodu.

Odszkodowanie zostało udokumentowane notą debetową wystawioną przez C na A. Odszkodowanie jest bezzwrotne i zostało pokryte ze środków finansowych Spółki.

Podsumowując - w opinii Spółki Odszkodowanie, o którym mowa w stanie faktycznym spełnia wszystkie przesłanki uznania go za koszt podatkowy. W szczególności jest to wydatek poniesiony w celu zabezpieczenia źródła przychodów i nie stanowi kary umownej, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Ponadto jest to wydatek definitywny, pokryty ze środków finansowych Spółki. Został również właściwie udokumentowany. W konsekwencji, Spółka jest uprawniona do zaliczenia tego Odszkodowania do kosztów podatkowych zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2025 r., poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

-został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

-jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

-został właściwie udokumentowany,

-nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Jednocześnie trzeba podkreślić, że przez pojęcie zachować należy rozumieć dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać. Natomiast zabezpieczyć oznacza uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę. Można więc przyjąć, ze koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Za koszty związane z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów należy więc uznać przede wszystkim koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika oraz prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodów.

W przedmiotowej sprawie istotna jest analiza poniesionego wydatku w postaci Odszkodowania i jego wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu.

Oprócz powyższego należy mieć na uwadze, że dokonując rozpoznania kosztowego charakteru określonego wydatku podatnik musi badać nie tylko to, czy wydatek ten został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 15 ust. 1 ustawa o CIT), ale i to czy nie jest on objęty wyłączeniem z art. 16 ust. 1 ww. ustawy, co definitywnie pozbawia go charakteru kosztu podatkowego, choćby nawet spełniał wprowadzone przez ustawodawcę w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kryteria normatywne.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT:

Przepis ten stanowi katalog zamknięty, dotyczący zdarzeń gospodarczych spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej. Wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych wydatków z kosztów podatkowych. Ustawodawca wyłączył zatem z kosztów uzyskania przychodów te wydatki, nie chcąc „premiować” przypadków nienależytego wykonania zobowiązania.

Oceniając sytuację opisaną we wniosku pod kątem zaliczenia poniesionych wydatków do katalogu wyłączeń zawartych w art. 16 ust. 1 ustawy stwierdzić należy, że poniesione przez Spółkę wydatki na zapłatę odszkodowania nie podlegają ograniczeniom wymienionym w tym katalogu.

Niemniej wskazać należy, że samo negatywne wyliczenie kosztów, które zostało uregulowane w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie przesądza jeszcze o tym, że wydatek niewskazany w tym przepisie staje się automatycznie kosztem uzyskania przychodów. Zatem do uznania przedmiotowego wydatku Spółki za koszt uzyskania przychodów niezbędne jest wykazanie, że został on poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a więc winien być spełniony ogólny warunek określony w art. 15 ust. 1 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz w związku z funkcjonowaniem w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej, Państwa Spółka oraz inne spółki należące do Grupy przeprowadzają transakcje w walucie obcej.

W celu zabezpieczenia się przed niekorzystnymi wahaniami kursów walut, spółki wchodzące w skład Grupy mogą zawierać umowy zabezpieczające przed ryzykiem walutowym.

Została zawarta umowa o zarządzaniu ryzykiem walutowym pomiędzy C - pełniącą funkcję tzw. Spółki Centralizującej, oraz poszczególnymi spółkami z Grupy, które zdecydowały się przystąpić do wspomnianej Umowy (Spółki Scentralizowane). W ramach transakcji Strony zobowiązują się do wymiany walut w uzgodnionym w przyszłości momencie, po z góry ustalonym kursie.

Jeżeli na koniec danego Okresu Zabezpieczenia Spółka Scentralizowana nie dokonała wymiany Wnioskowanych Walut w ilości równiej odpowiedniej Maksymalnej Kwocie Objętej Zabezpieczeniem, Spółka Scentralizowana musi wypłacić odszkodowanie Spółce Centralizującej.

Pod koniec 2024 r. Państwa Spółka zabezpieczyła swoje potrzeby walutowe na 2025 r. w postaci kontraktów forward zawartych na podstawie Umowy. Realizacja tych kontraktów miała nastąpić w trakcie 2025 r. (Okres Zabezpieczenia).

W 2025 r. Państwa Spółka zawarła kontrakty forward na zakup waluty EUR w łącznej kwocie (…). Ustalony przez Strony gwarantowany kurs walutowy, po którym Państwa Spółka miała nabywać EUR w 2025 r. w ramach kontraktów forward wynosił (…) EUR/PLN.

Kurs faktyczny EUR w 2025 r. kształtował się znacząco poniżej (…) EUR/PLN. W związku z tym realizacja kontraktów forward w 2025 r. przynosiła Spółce znaczące straty finansowe.

Spółka zdecydowała w (...) 2025 r. o skorzystaniu z przewidzianej w Umowie możliwości niewykorzystania Maksymalnej Kwoty Objętej Zabezpieczeniem, Spółka anulowała pozostałe do końca 2025 r. kontrakty forward na zakup waluty EUR po kursie forward (…) EUR/PLN. Główną przesłanką tej decyzji było uniknięcie konieczności zakupu waluty po kursie forward znacznie wyższym niż kurs spotowy.

W związku z tą decyzją, Spółka jest obowiązana zgodnie z zapisami Umowy do zapłaty odszkodowania za anulowanie pozostałych do końca 2025 r. kontraktów forward.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że samo działanie polegające na anulowaniu kontraktów forward i zapłata odszkodowania celem zmniejszenia straty ekonomicznej, nie stanowi wystarczającej podstawy do uznania, że mamy do czynienia z wydatkiem poniesionym w celu uzyskania lub zachowania czy zabezpieczenia źródła przychodów. Należy przy tym podkreślić, że organ nie kwestionuje sensu ekonomicznego poniesionego wydatku, czy też racjonalności podejmowanych przez przedsiębiorcę decyzji gospodarczych i ich efektywności, dokonuje natomiast oceny celowości wydatku w granicach wyznaczonych przez art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, tj. czy konkretny wydatek został poniesiony w związku z dążeniem do osiągnięcia przychodu (zachowania lub zabezpieczenia jego źródła).

W obrocie gospodarczym występują przypadki, że strona chce bądź zmuszona jest odstąpić od umowy, aby zapobiec wynikającej bądź mogącej wyniknąć z wykonania tej umowy stracie. Zdarza się to najczęściej z uwagi na nieodpowiednie z punktu widzenia prawa lub zasady prawidłowego gospodarowania wynegocjowanie i (lub) zawarcie albo też wykonanie umowy, jak również w przypadkach mieszczących się w granicach ryzyka gospodarczego, z którym podmiot uczestniczący w obrocie powinien się liczyć. Nie ulega wątpliwości, że wykładnia celowościowa przytaczanych przepisów podatkowych nie obejmuje przenoszenia na Skarb Państwa konsekwencji, które z tego tytułu zarówno w sferze faktów gospodarczych, jak i skutków prawnych wynikają dla podatnika.

W opisanej sprawie Spółka ponosi ryzyko gospodarcze decydując się na zawarcie takiej umowy, której zapisy (w świetle cywilistycznej zasady swobody umów) nie przyznają jej prawa do rozwiązania tej umowy bez konieczności zapłaty świadczenia pieniężnego, gdyby okazało się, że byłaby ona dla Spółki mniej korzystna pod względem ekonomicznym. Należy podkreślić, że poniesienia kosztów stanowiących efekt podjętego ryzyka gospodarczego podatnik nie może sobie rekompensować za pomocą przepisów podatkowych. Nie wszystkie bowiem wydatki związane z działalnością gospodarczą, nawet ekonomicznie uzasadnione, stanowią koszty uzyskania przychodów. W przeciwnym wypadku każde ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej można by przenosić przy użyciu przepisów podatkowych na Skarb Państwa poprzez pomniejszanie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania (por. wyrok NSA z 12 marca 1999 r. sygn. akt I SA/Po 1362/98, wyrok NSA z 30 listopada 2006 r. sygn. akt II FSK 1388/05, wyrok NSA w Krakowie z 18 maja 1995 r. sygn. akt SA/Kr 1768/94).

Zatem, zapłata Odszkodowania z tytułu anulowania pozostałych kontraktów forward nie spełnia przesłanek wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, tj. nie jest poniesiona w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i w konsekwencji nie może być uznana za koszty uzyskania przychodów.

W tym miejscu warto wskazać na wyrok WSA w Poznaniu z 21 stycznia 2009 r. sygn. akt I SA/Po 1369/08, w którym Sąd stwierdził:

W innym orzeczeniu ten sam Sąd zauważył:

Należy zwrócić uwagę na tezę zawartą w wyroku NSA z 20 lipca 2011 r. sygn. akt II FSK 460/10, gdzie Sąd uznał że:

W świetle powyższego, Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto wskazuję, że powołane we wniosku orzeczenia sądu administracyjnego nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedstawionych przez Państwa kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, stwierdzam, że – moim zdaniem – teza badanych rozstrzygnięć nie ma zastosowania w tym postępowaniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.