Wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 marca 2024 r., sygn. I SA/Wa 1758/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Monika Sawa (spr.), sędzia WSA Łukasz Trochym, asesor WSA Anna Milicka-Stojek, Protokolant referent Agata Szczepanik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2024 r. sprawy ze skargi M. B. na postanowienie [...] w W. z dnia 2 sierpnia 2023 r. nr KON.410.1.01.2023 w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za niestawiennictwo w charakterze świadka oddala skargę.

Uzasadnienie

Postanowieniem z 2 sierpnia 2023 r. nr KON. 410.1.01.2023 [...] Departamentu [...][...] Najwyższej Izby Kontroli (organ) po rozpatrzeniu zażalenia M. B. utrzymał w mocy na postanowienie kontrolera – [...][...] Departamentu [...] Najwyższej Izby Kontroli z dnia 24 kwietnia 2023 r. (znak: KON.410.1.01.2023).

Postanowienie zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym

Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2023 r. (KON.410.1.01.2023) kontroler – [...][...] Departamentu [...] Najwyższej Izby Kontroli nałożył na świadka. M. B., karę pieniężną w wysokości [...] zł (słownie: [....] złotych) z powodu niestawienia się bez uzasadnionej przyczyny na wezwanie w charakterze świadka w dniu [...] kwietnia 2023 r. w siedzibie NIK, przy ul. [...] [...], w celu złożenia zeznań w sprawie kontroli P/23/001 pn. "Wykonanie budżetu państwa w [...] r. w części [...][...][...]". W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że świadek został wezwany na przesłuchanie w związku z prowadzoną ww. kontrolą, trzykrotnie, tj.: w dniach 31 marca 2023 r., 14 kwietnia 2023 r. oraz 19 kwietnia 2023 r. Wyjaśnienia świadka dotyczące powodów niestawiennictwa na przesłuchanie w dniu {...} kwietnia 2023 r. nie zostały uznane za wystarczający powód niestawiennictwa, ponieważ z pisma [...] Biura Ministra [...][...] wynikało, że to nie sprawy dotyczące bezpieczeństwa państwa i sytuacji związanej z wojną w [...] były powodem nieobecności, a udział w uroczystościach lub spotkania robocze, co w ocenie NIK nie było okolicznością uzasadniającą nieprzybycie na wezwanie w ww. sprawie. Z kolei prośba o wyznaczenie innego terminu przesłuchania nie mogła zostać uwzględniona, ponieważ zgodnie z harmonogramem kontroli czynności kontrolne należało zakończyć do dnia 24 kwietnia 2023 r. Organ wskazał, że w przedmiotowym zażaleniu (data wpływu do NIK: 2 maja 2023 r.) podniesiono naruszenie art. 48 ust 1 ustawy o NIK polegające na nałożeniu kary pieniężnej, pomimo że niestawiennictwo Świadka w celu złożenia zeznań zostało spowodowane uzasadnioną przyczyną i tym samym było usprawiedliwione. Jednocześnie wniesiono o uchylenie przedmiotowego postanowienia. W uzasadnieniu zażalenia podniesiono, że żalący ma świadomość jak szczególnie doniosłe znaczenie ma prawidłowo przeprowadzona przez NIK kontrola wykonania budżetu państwa oraz określony w kontroli harmonogram, który koreluje z koniecznością przedłożenia Sejmowi RP analizy wykonania budżetu państwa. Ponadto w uzasadnieniu wskazano, że z uwagi na powyższe okoliczności oraz fakt, iż skarżący pełnił nie tylko funkcję Ministra [...][...], ale też [...] Rady Ministrów wyznaczył on Sekretarza [...] w [...] do udzielania wyjaśnień w jego imieniu, które były przedkładane kontrolerom w możliwie najkrótszym terminie. Żalący zaznaczył, że nałożenie kary pieniężnej w trybie art. 48 ust. 1 ustawy o NIK jest dopuszczalne wyłącznie po łącznym wystąpieniu dwóch przesłanek, tj. prawidłowego wezwania i niestawiennictwa świadka bez uzasadnionej przyczyny. Natomiast w ocenie świadka druga z tych przesłanek nie została spełniona, gdyż jako niestawiennictwo bez uzasadnionej przyczyny należy traktować brak stawiennictwa bez jakiegokolwiek usprawiedliwienia lub usprawiedliwienie, które takiego stawiennictwa obiektywnie nie uniemożliwiało.