Interpretacja indywidualna z dnia 21 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.939.2025.1.RG

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 22 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy jeżeli w trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego pomiędzy pobraniem od nabywcy nieruchomości podatku VAT, a otrzymaniem z sądu zapłaty tego podatku przez komornika, dojdzie do śmierci dłużnika, a w związku z tym nie będzie możliwe wystawienie faktury przez komornika w imieniu dłużnika, komornik sądowy nadal będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego w imieniu dłużnika.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w … w dniu …03.2023 dokonał licytacyjnej sprzedaży nieruchomości oznaczonych nr … (działka nr 1) oraz nr … (działka nr 2). Nieruchomości były własnością … nr NIP …, który na dzień licytacji nie był czynnym płatnikiem VAT. Na dzień licytacji dłużnik był rozwiedziony, a nieruchomości stanowiły jego wyłączną własność. Przed licytacją podjęto działania, które nie pozwoliły skutecznie wskazać, że sprzedaż ww. nieruchomości jest zwolniona z podatku VAT zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym sprzedaż nieruchomości została opodatkowana podatkiem VAT. Po licytacji nabywca nieruchomości dokonał wpłaty kwoty za zakupioną nieruchomości wraz z podatkiem VAT. Po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności, komornik sporządził plan podziału kwoty uzyskanej z nieruchomości dłużnika. Plan podziału kwoty uzyskanej z nieruchomości dłużnika uprawomocnił się w dniu ….07.2024. Kwotę podatku VAT sąd przekazał na konto komornika w dniu ….12.2024. Zgodnie z obowiązującymi przepisami komornik wystawia fakturę zakupu w imieniu dłużnika z chwilą otrzymania zapłaty dokonanej w trybie egzekucji dostawy towarów. Jak ustalono w trakcie czynności dłużnik zmarł w dniu ….11.2024 tj. przed otrzymaniem przez komornika kwoty podatku VAT ze sądu. W związku ze śmiercią dłużnika komornik nie mógł przekazać pobranego podatku VAT do urzędu skarbowego oraz wystawić faktury w imieniu dłużnika. Kwota podatku VAT została przekazana do depozytu sądowego.

Pytanie

Czy jeżeli w trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego pomiędzy pobraniem od nabywcy nieruchomości podatku VAT, a otrzymaniem ze sądu zapłaty tego podatku przez komornika, dojdzie do śmierci dłużnika, a w związku z tym nie będzie możliwe wystawienie faktury przez komornika w imieniu dłużnika, komornik sądowy nadal będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego w imieniu dłużnika?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, jeżeli w trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego pomiędzy pobraniem od nabywcy nieruchomości podatku VAT, a otrzymaniem ze sądu zapłaty tego podatku przez komornika, dojdzie do śmierci dłużnika, a w związku z tym nie będzie możliwe wystawienie faktury przez komornika w imieniu dłużnika, komornik sądowy nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku do Urzędu Skarbowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 111 ze zm.):

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatemkomornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

W odniesieniu do art. 7 ust. 1 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że jako Komornik Sądowy dokonał Pan licytacyjnej sprzedaży nieruchomości oznaczonych: (działka nr 1) oraz (działka nr 2). Nieruchomości były własnością …, który na dzień licytacji nie był czynnym płatnikiem VAT. Na dzień licytacji dłużnik był rozwiedziony, a nieruchomości stanowiły jego wyłączną własność. Przed licytacją podjęto działania, które nie pozwoliły skutecznie wskazać, że sprzedaż ww. nieruchomości jest zwolniona z podatku VAT zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym sprzedaż nieruchomości została opodatkowana podatkiem VAT. Po licytacji nabywca nieruchomości dokonał wpłaty kwoty za zakupioną nieruchomości wraz z podatkiem VAT. Po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności, komornik sporządził plan podziału kwoty uzyskanej z nieruchomości dłużnika. Plan podziału kwoty uzyskanej z nieruchomości dłużnika uprawomocnił się w dniu ….07.2024. Kwotę podatku VAT sąd przekazał na konto komornika w dniu ….12.2024. Zgodnie z obowiązującymi przepisami komornik wystawia fakturę zakupu w imieniu dłużnika z chwilą otrzymania zapłaty dokonanej w trybie egzekucji dostawy towarów. Jak ustalono w trakcie czynności dłużnik zmarł w dniu ….11.2024 tj. przed otrzymaniem przez komornika kwoty podatku VAT ze sądu. W związku ze śmiercią dłużnika komornik nie mógł przekazać pobranego podatku VAT do urzędu skarbowego oraz wystawić faktury w imieniu dłużnika. Kwota podatku VAT została przekazana do depozytu sądowego.

Zakresem pytania objęta jest kwestia dotycząca ustalenia, czy jeżeli w trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego pomiędzy pobraniem od nabywcy nieruchomości podatku VAT, a otrzymaniem z sądu zapłaty tego podatku przez komornika, dojdzie do śmierci dłużnika, a w związku z tym nie będzie możliwe wystawienie faktury przez komornika w imieniu dłużnika, komornik sądowy nadal będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego w imieniu dłużnika.

Należy tu zauważyć, że byt prawny podatnika będącego osobą fizyczną ustaje z chwilą jego śmierci.

W sytuacji, kiedy w chwili śmierci dłużnik nie prowadził działalności gospodarczej nie mogło dojść do ewentualnego powstania przedsiębiorstwa w spadku.

W konsekwencji w niniejszej sprawie ma miejsce sytuacja, kiedy ustał byt prawny osoby fizycznej. Tym samym nie istnieje podatnik. Doszło ponadto do wygaśnięcia numeru NIP.

W związku z powyższym nie istnieje podmiot, w imieniu którego komornik mógłby wystawić fakturę VAT na rzecz nabywców nieruchomości.

Jednakże powyższe jest niezależne od obowiązków komornika jako płatnika, które są związane z przekazaniem kwoty podatku właściwemu organowi podatkowemu.

Jak wynika z opisu sprawy, sprzedaż nieruchomości została opodatkowana podatkiem VAT a kwotę podatku VAT sąd przekazał na konto komornika w dniu ….12.2024.

Zgodnie z ww. art. 18 ustawy, w przypadku dokonywanej w trybie egzekucji przez komornika sądowego dostawy towarów (nieruchomości lub rzeczy ruchomych) będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów, komornik ten jest płatnikiem podatku VAT z tytułu tejże dostawy. Oznacza to, że w przypadku, gdy taka dostawa powinna być – zgodnie z przepisami w zakresie podatku VAT – opodatkowana tym podatkiem, komornik zobowiązany jest do pobrania i odprowadzenia podatku do organu podatkowego.

Tym samym, jeżeli w trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego pomiędzy pobraniem od nabywcy nieruchomości podatku VAT, a otrzymaniem z sądu zapłaty tego podatku przez komornika, dojdzie do śmierci dłużnika, a w związku z tym nie będzie możliwe wystawienie faktury przez komornika w imieniu dłużnika, komornik sądowy będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego w imieniu dłużnika.

W konsekwencji, oceniając Pana stanowisko uznałem je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Podkreślić należy, iż Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionego przez Pana opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Pana w złożonym wniosku. Interpretacja została wydana na podstawie wskazania przez Pana, że „Przed licytacją podjęto działania, które nie pozwoliły skutecznie wskazać, że sprzedaż ww. nieruchomości jest zwolniona z podatku VAT zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym sprzedaż nieruchomości została opodatkowana podatkiem VAT.” Powyższe zostało przyjęte jako element opisu sprawy i nie było przedmiotem oceny. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji poda