Wyrok SN z dnia 22 października 2025 r., sygn. II CSKP 1145/24

Istota problemu

Problem prawny dotyczył określenia zakresu odpowiedzialności dłużnika rzeczowego (właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką) w sytuacji, gdy wierzytelność zabezpieczona hipoteką uległa przedawnieniu, a dłużnik skutecznie podniósł zarzut przedawnienia. Sąd musiał rozstrzygnąć kwestię fundamentalną dla konstrukcji prawnej hipoteki: czy dłużnik rzeczowy, który mimo wezwania nie płaci przedawnionego długu zabezpieczonego hipoteką, popada we własne opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego i w konsekwencji ponosi odpowiedzialność osobistą (z całego swojego majątku, nie tylko z nieruchomości obciążonej) za odsetki ustawowe za opóźnienie, czy też zgodnie z art. 77 zd. 2 u.k.w.h. – który wyłącza stosowanie reguły o nieszkodliwości przedawnienia wierzytelności dla uprawnień wierzyciela hipotecznego w odniesieniu do roszczeń o świadczenia uboczne – po przedawnieniu wierzytelności hipotecznej wierzyciel może zaspokoić się z nieruchomości obciążonej wyłącznie w zakresie należności głównej (kapitału), bez możliwości dochodzenia jakichkolwiek odsetek, w tym odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia przez dłużnika rzeczowego.