Interpretacja indywidualna z dnia 27 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.556.2025.3.KS
Podatnikowi, który prowadzi działalność obejmującą czynności opodatkowane i zwolnione z VAT, przysługuje zwrot podatku naliczonego wyłącznie przy zastosowaniu odpowiedniego współczynnika proporcji, nawet gdy brak możliwości oszacowania proporcji, z czym podatnik powinien się liczyć składając wniosek o zwrot w terminie 180 dni. Sama intencja przeznaczenia wydatków na czynności opodatkowane nie wystarcza do pełnego zwrotu.
Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do zwrotu podatku w terminie 180 dni.
Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie pismem z 16 września 2025 r. (data wpływu 16 września 2025 r.) oraz pismem z 29 października 2025 r. (data wpływu 29 października 2025 r.)
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Prowadzi Pan działalność gospodarczą od 2023 r., która polega na świadczeniu pomocy społecznej z zakwaterowaniem dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych oraz wynajmu powierzchni pomieszczeń podmiotom współpracującym, takim jak fizjoterapeuci, lekarze. Jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Na powyższą działalność otrzymał Pan dotację z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Do prowadzenia tej działalności miał Pan okres przygotowawczy 2 lata na adaptację i rozbudowę budynku, przez co faktycznie w okresie od 2023 r. jest to inwestycja pod tą działalność. Wynajem pomieszczeń jest opodatkowany stawką VAT 23%. Podatek VAT naliczony, wykazywany był jako podatek do zwrotu w terminie 180 dni.
Nie jest Pan w stanie określić, ile pomieszczeń będzie pod wynajem podmiotom współpracującym. Działalność ta była zgłoszona do Urzędu Wojewódzkiego i nie posiada jeszcze żadnych zezwoleń na prowadzenie domu opieki.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego
W odpowiedzi na pytanie:
1.Czy jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług?
- wskazał Pan, że jest Pan czynnym podatnikiem VAT zarejestrowanym od 1 lutego 2024 r.
W odpowiedzi na pytanie:
2.Z jakimi konkretnie wydatkami wiąże się Pana prawo do występowania o zwrot podatku w terminie 180 dni (należało opisać jakie ponosił Pan wydatki)?
- podał Pan, że są to materiały i usługi budowlane poniesione w związku z remontem budynku służącego do działalności gospodarczej. Termin zwrotu określony na 180 dni wynika z faktu, że w okresie rozliczeniowym nie były wykonywane czynności opodatkowane podatkiem VAT (art. 87 ust. 5a ustawy o VAT).
W odpowiedzi na pytanie:
3.Czy posiada Pan faktury dokumentujące ponoszone wydatki?
- wskazał Pan, że tak. Wszystkie poniesione wydatki udokumentowane są fakturami wystawionymi przez dostawców materiałów bądź usług.
W odpowiedzi na pytanie:
4.Do jakich czynności wykorzystywał/wykorzystuje, bądź miał/ma Pan zamiar wykorzystywać towary i usługi (wydatki objęte wnioskiem): opodatkowanych podatkiem od towarów i usług właściwą stawką podatku, zwolnionych od podatku od towarów i usług, niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (należało wskazać konkretnie jakie to będą czynności uwzględniając fakt, czy ich wykorzystanie przekłada się na obszar działalności opodatkowanej podatkiem VAT, oraz/lub działalności zwolnionej od podatku VAT, oraz/lub działalności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT?
- podał Pan, że towary i usługi będą wykorzystywane: PKD 87.30.Z - Pomoc społeczna z zakwaterowaniem dla osób starszych lub osób z niepełnosprawnościami ruchowymi oraz PKD: 68.20.Z - Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.
W odpowiedzi na pytanie:
5.Jeżeli nabywane towary i usługi służyły bądź mają służyć różnym rodzajom działalności, to czy jest Pan w stanie bezpośrednio przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów czynności?
poinformował Pan, że na dzień składania wniosku nie jest Pan w stanie bezpośrednio przyporządkować ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów czynności.
W odpowiedzi na pytanie:
6.Jeśli nabywane towary i usługi służyły, bądź mają służyć zarówno czynnościom opodatkowanym VAT, jak i zwolnionym od podatku VAT, czy występował Pan o zwrot podatku VAT naliczonego wyłącznie w części związanej z czynnościami opodatkowanymi VAT? W jaki sposób ustalona została kwota podatku naliczonego do odliczenia?
wskazał Pan, że występował o zwrot podatku VAT. Przewiduje Pan, że nabywane towary i usługi będą służyć zarówno czynnościom opodatkowanym VAT, jak i zwolnionym od podatku VAT. Na dzień wystąpienia o zwrot podatku VAT nie jest Pan w stanie oszacować jaki udział w sprzedaży będzie stanowiła sprzedaż zwolniona z podatku VAT i czy w ogóle będzie występowała.
W odpowiedzi na pytanie:
7.Czy wydatki były ponoszone przed rozpoczęciem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
- podał Pan, że tak. Wydatki były ponoszone przed rozpoczęciem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W odpowiedzi na pytanie:
8.Czy w danym okresie rozliczeniowym nie wykonywał Pan czynności opodatkowanych?
- wskazał Pan, że w danym okresie rozliczeniowym nie były wykonywane czynności opodatkowane.
W odpowiedzi na pytanie:
9.Czy w danym okresie rozliczeniowym nie wykonywał Pan czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług?
podał Pan, że w danym okresie rozliczeniowym nie były wykonywane czynności opodatkowane na terytorium kraju oraz czynności wymienione w art. 86 ust. 8 pkt 1.
W odpowiedzi na pytanie:
10.Czy, a jeżeli tak to z jakiego tytułu w okresie rozliczeniowym powstała różnica pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego?
- poinformował Pan, że różnica wynika z faktu, że nie były wykonywane żadne czynności gospodarcze. VAT po stronie podatku naliczonego wynika z inwestycji w remont budynku, który przeznaczony jest do prowadzenia działalności gospodarczej.
W odpowiedzi na pytanie:
11.Czy w danym okresie rozliczeniowym deklarował Pan nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym?
- wskazał Pan, że tak, deklarował Pan nadwyżkę podatku naliczonego na należnym.
Ponadto, w odpowiedzi na pytanie, aby wyjaśnił Pan w sposób jednoznaczny:
12.Czy przedmiotem Pana wniosku (objętym pytaniem) jest również określenie, czy prowadzona działalność w związku z którą ponosił Pan wydatki, korzysta/będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, bądź podlega opodatkowaniu właściwą stawką podatku.
Jeżeli tak, należało dodatkowo doprecyzować opis stanu faktycznego o informacje:
1)w zakresie usług określanych przez Pana jako usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych:
- na czym konkretnie polegają/będą polegały usługi pomocy społecznej z zakwaterowaniem dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych, w związku z którą ponosił Pan wydatki inwestycyjne? Należało opisać szczegółowo zakres usług, opisać z kim będą zawierane umowy na świadczenie usług, gdzie będą świadczone usługi, czy w miejscu zamieszkania podopiecznych, czy w budynku objętym inwestycją, jaki jest planowany charakter budynku, jaki jest/był cel inwestycji w związku z którą ponosił Pan wydatki, czy adaptacja i rozbudowa budynku miała na celu np. utworzenie domu pomocy społecznej prowadzonego na podstawie zezwolenia wojewody (jeśli nie, jaki miała cel)?
- czy są/będą to usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy domowej, lub usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy?
- czy ww. usługi są/będą wykonywane przez jeden z poniższych podmiotów? (jeśli tak, należało wskazać odpowiedni punkt):
a)regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, centrum usług społecznych, rodzinny domy pomocy, ośrodek wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
b)wpisany do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
- dom pomocy społecznej prowadzony przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
- placówkę opiekuńczo-wychowawczą i ośrodek adopcyjno-opiekuńcze,
c)placówkę specjalistycznego poradnictwa,
d)inną niż wymienione w lit. a-c placówkę zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisaną do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
e)specjalistyczny ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej;
- czy są/będą to usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, świadczone w miejscu ich zamieszkania przez podmioty inne niż ww. wymienione podmioty?
2)w zakresie usług określanych przez Pana jako wynajem powierzchni pod wynajem pomieszczeń podmiotom współpracującym, takich jak fizjoterapeuci, lekarze:
a)Kto jest stroną umów na świadczenie ww. usług, w tym, czy najemcy będą wykorzystywać przedmiot najmu na cele działalności gospodarczej?
b)Czy usługi wynajmu dotyczą nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub ich części wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz.U. z 2024 r. poz. 1440 i 1635)?
- podał Pan:
Zakres usług:
Opieka z zapewnieniem odpowiednich potrzeb bytowych w budynku objętym inwestycją, jak i w domu podopiecznych.
Umowy będą zawierane z Wyspecjalizowanymi Centrami Medycznymi.
Usługi Rehabilitacyjne (będą prowadzone w domu podopiecznego oraz budynku objętym inwestycją - w zależności od potrzeb podopiecznych).
Charakter budynku:
Adaptacja i rozbudowa miała na celu utworzenie domu pomocy społecznej prowadzonego na podstawie zezwolenia wojewody, o które będzie się Pan ubiegać.
Dom Pomocy Społecznej będzie prowadzony przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody.
Najemcy będą wykorzystywać przedmiot najmu na cele działalności gospodarczej. Usługi najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym z wydzielonymi pomieszczeniami nie przeznaczonych do zamieszkania.
Pytanie
Czy słusznie występował Pan o zwrot podatku naliczonego w terminie 180 dni?
Pana stanowisko w sprawie
W związku z powyższym, Pana zdaniem miał Pan prawo wystąpić o zwrot podatku naliczonego. Budynek nie będzie tylko pod dom opieki (PKD 87.30.Z), ale także pod wynajem podmiotom współpracującym (PKD 68.20.Z).
Przedsiębiorca prowadzący sprzedaż mieszaną ma obowiązek stosować współczynnik VAT przy odliczaniu podatku VAT. Proporcję VAT, oblicza się dzieląc wartość sprzedaży opodatkowanej za zeszły rok przez całą sprzedaż. Nie wystąpiła u Pana jeszcze sprzedaż, więc przedsiębiorstwo nie jest w stanie oszacować wskaźnika VAT. Nie jest Pan w stanie przewidzieć, czy w ogóle nastąpi sprzedaż zwolniona i nie wiadomo, czy uzyska Pan zezwolenie wojewody na prowadzenie Domu Opieki, ponieważ przedsiębiorstwo nie występowało o zezwolenie na prowadzenie takiej działalności. Miał Pan prawo do wystąpienia o zwrot podatku VAT z przeprowadzanej inwestycji. Na dzień składania wniosku o zwrot podatku VAT nie było sprzedaży, dlatego słusznie zastosował Pan termin zwrotu na 180 dni.
Usługi Pomocy Społecznej z zakwaterowaniem dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych będą polegać na opiece dziennej lub całodobowej. Uważa Pan, że w tym wypadku powinna być zastosowana stawka 23%.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą od 2023 r., która polega na świadczeniu pomocy społecznej z zakwaterowaniem dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych oraz wynajmu powierzchni pomieszczeń podmiotom współpracującym, takim jak fizjoterapeuci, lekarze. Do prowadzenia tej działalności miał Pan okres przygotowawczy 2 lata na adaptację i rozbudowę budynku, przez co faktycznie w okresie od 2023 r. jest to inwestycja pod tą działalność. Jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 1 lutego 2024 r. Ponoszone wydatki dotyczą materiałów i usług budowlanych poniesionych w związku z remontem budynku służącego do działalności gospodarczej. Wszystkie poniesione wydatki udokumentowane są fakturami wystawionymi przez dostawców materiałów bądź usług. Podatek VAT naliczony, wykazywany był jako podatek do zwrotu w terminie 180 dni. Termin zwrotu określony na 180 dni wynika z faktu, że w okresie rozliczeniowym nie były wykonywane czynności opodatkowane podatkiem VAT (art. 87 ust. 5a ustawy o VAT). Towary i usługi będą wykorzystywane do działalności określonej w PKD 87.30.Z - Pomoc społeczna z zakwaterowaniem dla osób starszych lub osób z niepełnosprawnościami ruchowymi oraz PKD: 68.20.Z - Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Na dzień składania wniosku nie jest Pan w stanie bezpośrednio przyporządkować ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów czynności. Przewiduje Pan, że nabywane towary i usługi będą służyć zarówno czynnościom opodatkowanym VAT, jak i zwolnionym od podatku VAT. Wydatki były ponoszone przed rozpoczęciem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W danym okresie rozliczeniowym nie były wykonywane czynności opodatkowane. W danym okresie rozliczeniowym nie były wykonywane czynności opodatkowane na terytorium kraju oraz czynności wymienione w art. 86 ust. 8 pkt 1. Powstała w okresie rozliczeniowym różnica pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego wynika z faktu, że nie były wykonywane żadne czynności gospodarcze. VAT po stronie podatku naliczonego wynika z inwestycji w remont budynku, który przeznaczony jest do prowadzenia działalności gospodarczej. W danym okresie rozliczeniowym deklarował Pan nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Zakres usług obejmuje opiekę z zapewnieniem odpowiednich potrzeb bytowych w budynku objętym inwestycją, jak i w domu podopiecznych. Umowy będą zawierane z Wyspecjalizowanymi Centrami Medycznymi. Usługi rehabilitacyjne (będą prowadzone w domu podopiecznego oraz budynku objętym inwestycją - w zależności od potrzeb podopiecznych). Adaptacja i rozbudowa miała na celu utworzenie domu pomocy społecznej prowadzonego na podstawie zezwolenia wojewody, o które będzie się Pan ubiegać. Dom Pomocy Społecznej będzie prowadzony przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody. Najemcy będą wykorzystywać podmiot najmu na cele działalności gospodarczej. Usługi najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym z wydzielonymi pomieszczeniami nie przeznaczonych do zamieszkania.
Pana wątpliwości dotyczą prawa do zwrotu podatku w terminie 180 dni.
Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy rozpatrywać ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwo od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:
a) regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, centra usług społecznych, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
b) wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
- domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
- placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,
c) placówki specjalistycznego poradnictwa,
d) inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
e) specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Natomiast, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, świadczone w miejscu ich zamieszkania przez podmioty inne niż wymienione w pkt 22, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną.
W myśl art. 43 ust. 17 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:
1) nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2) ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
Jak stanowi art. 43 ust. 17a ustawy:
zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.
Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „opieka”. Zatem przy dokonywaniu interpretacji ww. przepisu, należy posłużyć się wykładnią literalną odwołując się do językowego znaczenia tego wyrazu. Zgodnie z definicją zawartą we „Współczesnym słowniku języka polskiego” (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r. tom II str. 1119), „opieka” oznacza „troskliwe zajmowanie się kimś, dbanie o kogoś, zaspokajanie czyichś potrzeb; strzeżenie, pilnowanie kogoś lub czegoś; dozór, piecza, kuratela (...)”.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2025 r., poz. 1214 ze zm.):
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:
Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.
Na mocy art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zgodnie z art. 22 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej:
Do zadań wojewody należy wydawanie i cofanie zezwoleń lub zezwoleń warunkowych na prowadzenie domów pomocy społecznej oraz wydawanie i cofanie zezwoleń na prowadzenie placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w tym prowadzonych na podstawie przepisów o działalności gospodarczej.
Z kolei z art. 22 pkt 4 ustawy o pomocy społecznej wynika, że:
Do zadań wojewody należy również prowadzenie rejestru domów pomocy społecznej, mieszkań treningowych i wspomaganych, placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w tym prowadzonych na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, miejsc udzielania tymczasowego schronienia oraz jednostek specjalistycznego poradnictwa.
Stosownie do art. 67 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:
Działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku może być prowadzona po uzyskaniu zezwolenia wojewody.
Z kolei art. 67 ust. 1a ustawy o pomocy społecznej stanowi, iż:
Uzyskania zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, wymaga również prowadzenie placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku przez usługodawcę z państwa członkowskiego w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2025 r. poz. 89, 619 i 621).
Na mocy art. 67 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:
Wojewoda wydaje zezwolenie, jeżeli podmiot o nie występujący:
1)spełnia warunki określone w niniejszej ustawie;
2)spełnia standardy, o których mowa w art. 68;
3)przedstawi:
a)wniosek o zezwolenie,
b)dokumenty potwierdzające tytuł prawny do nieruchomości, na której jest usytuowany dom,
c)zaświadczenie organu nadzoru budowlanego potwierdzające możliwość użytkowania obiektu budowlanego określonego w kategorii XI załącznika do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2025 r. poz. 418 i 1080),
d)koncepcję prowadzenia placówki,
e)informację o sposobie finansowania placówki i niezaleganiu z płatnościami wobec urzędu skarbowego i składkami do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
f)informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności osoby, która będzie kierowała placówką, i zaświadczenie, że ze względu na stan zdrowia jest ona zdolna do prowadzenia placówki,
g)oświadczenie, że nie został prawomocnie ukarany za czyny, o których mowa w art. 130 ust. 4-6, w okresie 5 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie placówki,
4)nie został prawomocnie ukarany za czyny, o których mowa w art. 130 ust. 4-6, w okresie 5 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie placówki.
Z przepisu art. 67 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej wynika, że:
Wojewoda prowadzi rejestr placówek, o których mowa w ust. 1. Rejestr jest jawny (…).
W myśl art. 67 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej:
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach dotyczących wydawania i cofania zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku i wzór wniosku o zezwolenie, uwzględniając konieczność zapewnienia właściwej opieki osobom przebywającym w takich placówkach.
Zgodnie z art. 68 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:
Opieka w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku polega na świadczeniu przez całą dobę usług:
1)opiekuńczych zapewniających:
a)udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych,
b)pielęgnację, w tym pielęgnację w czasie choroby,
c)opiekę higieniczną,
d)niezbędną pomoc w załatwianiu spraw osobistych,
e)kontakty z otoczeniem;
2)bytowych zapewniających:
a)miejsce pobytu,
b)wyżywienie,
c)utrzymanie czystości.
Powołany art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy stanowi implementację do polskiego porządku prawnego przepisu art. 132 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:
Państwa członkowskie zwalniają świadczenie usług i dostawę towarów ściśle związanych z opieką i pomocą społeczną, wraz z usługami świadczonymi przez domy spokojnej starości, dokonywane przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane za podmioty o charakterze społecznym przez dane państwo członkowskie.
Warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o powołany wyżej art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, lecz również przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.
Z okoliczności sprawy wynika, że adaptacja i rozbudowa budynku miała na celu utworzenie domu pomocy społecznej prowadzonego na podstawie zezwolenia wojewody, o które będzie się Pan ubiegał. Ponadto wskazał Pan, że Dom Pomocy Społecznej będzie prowadzony przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody.
Zatem w przypadku, gdy spełni Pan warunki do zwolnienia przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. d ustawy, w tym uzyska Pan stosowne zezwolenie wojewody, o które zamierza się Pan ubiegać oraz będzie posiadał wpis do rejestru prowadzonego przez wojewodę, usług pomocy społecznej świadczone przez Pana w ramach Domu Pomocy Społecznej dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych, będą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. d ustawy. Spełnione zostaną więc obie przesłanki warunkujące możliwość zastosowania zwolnienia od podatku, tj. zarówno przesłanka podmiotowa, jak i przedmiotowa, określone w powołanym wyżej art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. d ustawy.
Z opisu sprawy wynika również, że zamierza Pan prowadzi działalność gospodarczą, która polega na wynajmie pomieszczeń podmiotom współpracującym, takim jak fizjoterapeuci, lekarze. Najemcy będą wykorzystywać przedmiot najmu na cele działalności gospodarczej.Usługi najmu dotyczą nieruchomości o charakterze mieszkalnym z wydzielonymi pomieszczeniami, które nie są przeznaczone do zamieszkania.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2025 r.:
Zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji.
Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2025 r.:
Zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz.U. z 2024 r. poz. 1440 i 1635).
Zwolnienie, które znajduje się w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT stanowi implementację z art. 135 ust. 1 lit. l Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Przepis powyższy stanowi, że
Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: „(…) dzierżawę i wynajem nieruchomości”.
Krajowe ustawodawstwo stanowi o zwolnieniu od podatku usługi najmu pod warunkiem jego mieszkaniowego przeznaczenia.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych, dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych, dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). W związku z tym, zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy.
Powyższe wskazuje, że przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:
- świadczenie usługi na własny rachunek,
- charakter mieszkalny nieruchomości,
- mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.
Zaistnienie wszystkich powyższych przesłanek skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala natomiast na zastosowanie zwolnienia i w konsekwencji następuje opodatkowanie świadczonej usługi.
Analizując kwestie zwolnienia od podatku usług najmu nieruchomości należy zwrócić szczególną uwagę na cel świadczonych usług. Realizacja celu wynajmu następuje poprzez wykorzystanie nieruchomości przez najemcę. Tym samym, zasadniczą kwestią dla opodatkowania, czy zwolnienia od podatku świadczonej usługi pozostaje cel realizowany przez osobę bezpośrednio uczestniczącą w świadczeniu usługi.
Oznacza to, że z punktu widzenia zastosowania tego zwolnienia istotny jest sposób wykorzystywania nieruchomości przez najemcę (usługobiorcę), a zatem to najemca w wynajmowanej nieruchomości powinien realizować własne cele mieszkaniowe. Jedynie bowiem w takim przypadku uprawnione będzie stwierdzenie, że wynajmujący (usługobiorca) wynajął nieruchomość „wyłącznie na cele mieszkaniowe”.
Z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 maja 2018 r., sygn. akt I FSK 1182/16 wynika, że:
„(…) ustawodawca nie zwolnił z opodatkowania wynajmu lub dzierżawy na cele działalności gospodarczej, polegającej na wynajmie nieruchomości wyłącznie na cele mieszkaniowe”.
Zatem na podstawie powołanych powyżej przepisów oraz przedstawionego opisu sprawy należy wskazać, że nie zostaną spełnione warunki dla zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy świadczenia usług wynajmu nieruchomości na cele działalności gospodarczej, gdyż nieruchomość nie będzie wynajmowana wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Usługa wynajmu nieruchomości (lub jej części) o charakterze mieszkalnymz wydzielonymi pomieszczeniami, które nie są przeznaczone do zamieszkania, świadczona na rzecz podmiotu, który wykorzystuje wynajmowaną nieruchomość na potrzeby prowadzonej działalności nie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy nie ma w tym przypadku zastosowania, gdyż nie jest spełniony warunek dotyczący realizacji celu mieszkaniowego nabywcy świadczenia.
W konsekwencji, świadczone przez Pana usługi wynajmu nieruchomości na rzecz najemców, którzy będą wykorzystywać przedmiot najmu na cele działalności gospodarczej, nie korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Ponadto, stosownie do art. 86 ust. 8 ustawy:
Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą:
1)dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, innych niż te, do których stosuje się zwolnienie, o którym mowa w art. 113b ust. 1, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami
2)(uchylony)
3)dostawy towarów, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16.
Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy:
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Stosownie do art. 86 ust. 13 ustawy:
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez do-konanie korekty deklaracji podatkowej:
1)za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo
2)za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
- nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Z cytowanych powyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.
Ustawa ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.
Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Tym samym, podatnik dokonując zakupu towarów czy usług ma obowiązek dokonać ich alokacji do czynności dających prawo do odliczenia lub niedających takiego prawa.
Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT - spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.
Biorąc pod uwagę, że prawo do odliczenia powinno być realizowane niezwłocznie po powstaniu podatku naliczonego, decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.
O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.
Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reprezentacji i reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego itp.
Jednocześnie wskazać należy, że prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakupy związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. W stosunku do faktur lub dokumentów celnych podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę lub dokument celny, będący podstawą odliczenia lub za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych.
Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
I tak, w myśl art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Ponadto, zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Stosownie do art. 87 ust. 2 ustawy:
Zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 5b, 6, 6a i 6d, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, lub na wskazany przez podatnika rachunek banku mającego siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu, na podstawie złożonego przez podatnika do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, sporządzonego na piśmie, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego. Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, urząd skarbowy wypłaca należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty.
Na podstawie art. 87 ust. 5 ustawy:
Podatnikom dokonującym dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju i niedokonującym sprzedaży opodatkowanej przysługuje zwrot kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1, w terminie określonym w ust. 2 zdanie pierwsze. Przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie, ust. 2a-2c oraz ust. 4a-4f stosuje się odpowiednio.
Natomiast w myśl art. 87 ust. 5a ustawy:
W przypadku gdy podatnik nie wykonał w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1, podatnikowi przysługuje zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu od podatku należnego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą na terytorium kraju lub poza tym terytorium, w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 19. Na sporządzony na piśmie wniosek podatnika urząd skarbowy dokonuje zwrotu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie 60 dni, jeżeli podatnik złoży w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe. Przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie, ust. 2a-2c oraz ust. 4a-4f stosuje się odpowiednio.
Stosownie zaś do art. 86 ust. 19 ustawy:
Jeżeli w okresie rozliczeniowym podatnik nie wykonywał czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz nie wykonywał czynności poza terytorium kraju kwotę podatku naliczonego może przenieść do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy.
Cytowane wyżej przepisy regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te umożliwiają otrzymanie przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.
Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego. Powyższe wynika z generalnej zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy.
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy, przy czym zwrot różnicy następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika.
Jednocześnie wskazać należy, że przepis art. 87 ust. 5a ustawy, umożliwia podatnikom, którzy w danym okresie w ogóle nie dokonywali żadnych czynności ani w kraju, ani za granicą na uzyskanie zwrotu bezpośredniego podatku naliczonego. Wystarczającą (i w zasadzie jedyną) przesłanką jest sam fakt wystąpienia u podatnika, który nie dokonywał w danym okresie żadnych czynności opodatkowanych, kwoty podatku naliczonego, której to kwoty nie przenosi na następny okres rozliczeniowy.
Zasadą jest, że zwrot przysługuje w tym przypadku w terminie 180 dni. Podatnik może jednak złożyć wniosek o zwrot podatku w terminie 60 dni. Wraz z wnioskiem powinno zostać złożone w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe, w kwocie odpowiadającej podatkowi naliczonemu.
Ponadto, zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.
Na podstawie art. 99 ust. 12 ustawy:
Zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1, przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że organ podatkowy określi je w innej wysokości.
Istotnym jest, że zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług, kwota zwrotu różnicy podatku, kwota zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 99 ust. 12 ustawy, kształtuje się za dany okres rozliczeniowy w następstwie zestawienia w ramach deklaracji, kwot podatku należnego i podatku naliczonego.
W tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, że w odniesieniu do zakupów wykorzystywanych przez podatnika zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej opodatkowanej, jak i działalności gospodarczej zwolnionej od podatku VAT, podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika proporcji, o którym mowa w art. 90 ustawy.
Przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego podatku VAT, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, tj. dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (opodatkowanych i zwolnionych).
Zgodnie z art. 90 ust. 1-10 ustawy:
1.W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
2.Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.
3.Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
4.Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
5.Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.
6.Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:
1)pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
2)usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.
7.(uchylony)
8.Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30.000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo. Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.
9.Przepis ust. 8 stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu, o której mowa w tym przepisie, byłaby niereprezentatywna.
9a. Przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku.
10.W przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:
1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10.000 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;
2)nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.
Przepisy zawarte w art. 90 ustawy regulują kwestie związane z prawem do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy podatnik nabyte towary i usługi wykorzystuje zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Z tym, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć czynności zwolnione od podatku.
Należy zauważyć, że obowiązkiem podatnika w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych od podatku.
W sytuacji, gdy podatnik nie ma możliwości przypisania wydatków wyłącznie do czynności opodatkowanych, czy wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku, wtedy - z uwagi na wykorzystywanie nabytych towarów i usług do tzw. „celów mieszanych” - zastosowanie mają przepisy art. 90 ustawy.
Przy czym należy mieć na uwadze treść art. 90 ust. 8 ustawy, zgodnie z którym w przypadku podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30.000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo. Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.
W rozpatrywanej sprawie będzie miał Pan co do zasady prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących ponoszonych wydatków w zakresie adaptacji/rozbudowy budynku w takiej części, w jakiej wydatki te będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W analizowanym przypadku będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wskazane we wniosku wydatki na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, o ile nie zaistnieją przesłanki negatywne określone w art. 88 ustawy.
Formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
W podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Z opisu sprawy wynika, że na dzień składania wniosku nie jest Pan w stanie bezpośrednio przyporządkować ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów czynności. Jednocześnie wskazał Pan, że wydatki były ponoszone przed rozpoczęciem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Celem rozpoczęcia przez Pana inwestycji było utworzenie Domu Pomocy Społecznej prowadzonego na podstawie zezwolenia wojewody oraz najem podmiotom współpracującym części powierzchni nieruchomości. Na powyższą działalność otrzymał Pan dotację z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Należy w tym miejscu podkreślić, że w każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych. Podatnik planujący dokonanie rozliczenia podatku ma obowiązek dokonania tzw. alokacji podatku, czyli określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu. Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane.
Mając na uwadze powołane regulacje prawne oraz przedstawione okoliczności sprawy stwierdzić należy, że w momencie ponoszenia wydatków Pana zamiarem było ichwykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych i zwolnionych od podatku.
Zatem z uwagi na to, że obecnie nie jest Panu znana wartość sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej oraz mając na względzie regulacje art. 90 ust. 8 ustawy, w analizowanej sprawie do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego powinien Pan przyjąć proporcję wyliczoną szacunkowo oraz zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3. Skoro nie jest Pan w stanie ustalić wartość sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej, powinien Pan przyjąć proporcję wyliczoną szacunkowo. Organ nie rozstrzyga jakimi przesłankami powinien się Pan kierować ustalając tę proporcję, ponieważ to na podatniku podatku od towarów i usług ciąży obowiązek wykazania kwoty podatku podlegającej odliczeniu.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że zostaną spełnione przesłanki pozytywne wynikające z art. 86 ust. 1 w związku z art. 88 ust. 4 ustawy, gdyż poniesione przez Pana wydatki mają w części związek z planowanymi w przyszłości czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, dającymi prawo do odliczenia podatku VAT według przepisów art. 90 ustawy oraz jest Pan czynnym podatnikiem VAT.
Jednocześnie wskazać należy, że skoro obecnie nie wykonuje Pan czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, przysługuje Panu zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu od podatku należnego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia, na podstawie art. 87 ust. 1 w związku z art. 87 ust. 5a ustawy. Jednak, w związku z zamiarem prowadzenia działalnością gospodarczą opodatkowanej, jak i działalności gospodarczej zwolnionej od podatku VAT, prawo do zwrotu podatku VAT, podlegającego odliczeniu od podatku należnego będzie Panu przysługiwało przy zastosowaniu współczynnika proporcji, o którym mowa w art. 90 ustawy.
Tym samym, Pana stanowisko należało uznać w całości za nieprawidłowe z uwagi na uzasadnienie, z którego wynika, że błędnie Pan przyjmuje, iż wobec braku możliwości oszacowania wskaźnika odliczenia, miał Pan prawo wystąpić o zwrot podatku naliczonego w terminie 180 dni bez uwzględnienia proporcji odliczenia podatku.
A zatem, Pana stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zastrzec należy, że dokonałem oceny prawnej Pana stanowiska, tylko w zakresie objętym treścią zadanego pytania.
Nie wydaję interpretacji indywidualnych w zakresie wysokości stawki podatku. Kwestie te są rozstrzygane w ramach odrębnej instytucji - wiążących informacji stawkowych.
Może Pan wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z odrębnym wnioskiem o wydanie wiążącej informacji stawkowej (WIS). Wniosek o WIS może dotyczyć stanu prawnego, który obowiązuje od 1 lipca 2020 roku.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
