Jaką stawką VAT powinna być opodatkowana sprzedaż samochodu przez osobę fizyczną prowadzącą JDG

VAT

Działalność gospodarcza w rozumieniu VAT obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT). Powoduje to, że działalnością gospodarczą w rozumieniu VAT jest również wynajmowanie przez osoby fizyczne składników majątku prywatnego, czyli tzw. prywatny wynajem (zob. przykładowo interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 maja 2020 r., sygn. 0114KDIP1-1.4012.180.2020.1.RR oraz z 2 lutego 2023 r., sygn. 0114-KDIP11.4012.656.2022.2.MM).

Powoduje to, że świadczenie usług najmu prywatnego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem z tytułu wynajmu przedmiotowego samochodu osoba fizyczna była podatnikiem VAT.

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają przede wszystkim odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), o ile czynności te są dokonywane przez podatników, którzy działają w charakterze podatników (art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE).

Osoby fizyczne działają w charakterze podatników m.in. wówczas, gdy sprzedają towary należące do prowadzonego przez nich przedsiębiorstwa. Jednocześnie towarami należącymi do przedsiębiorstwa podatnika będącego osobą fizyczną są towary, które podatnik ten nabył, wytworzył lub wydobył działając w charakterze podatnika. Nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca, gdyż nie dotyczy towarów, które zostały przez podatnika będącego osobą fizyczną przekazane na cele osobiste.

Skoro wynajem przedmiotowego samochodu u wskazanej osoby fizycznej podlegał opodatkowaniu VAT, samochód ten z punktu widzenia VAT stanowi składnik prowadzonego przez tę osobę przedsiębiorstwa. W związku z tym sprzedając przedmiotowy samochód osoba ta będzie działać w charakterze podatnika VAT. W konsekwencji według autora dostawa (sprzedaż) przedmiotowego samochodu będzie u tej osoby podlegała opodatkowaniu VAT według stawki 23% (nie ma bowiem podstawy do zastosowania do tej dostawy zwolnienia od podatku VAT).

Zauważyć jednak należy, że w grę wchodzi przekazanie przez osobę fizyczną przedmiotowego samochodu na cele - z punktu widzenia VAT - osobiste (co w przypadku braku prawa do odliczenia VAT przy nabyciu samochodu nie podlegałoby opodatkowaniu VAT jako nieodpłatna dostawa towarów; taki brak prawa do odliczenia mógł być np. konsekwencją zakupu samochodu na cele prywatne, jeżeli decyzję o wynajmie samochodu spółce osoba fizyczna podjęła po zakupie), a następnie jego sprzedaż przez osobę fizyczną jako niedziałającą w charakterze podatnika VAT. Wyłączyłoby to opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży przedmiotowego samochodu. Odpowiednie zastosowanie znalazłaby wówczas interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 czerwca 2023 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.132.2023.2.MKA), w której czytamy, że „z okoliczności sprawy wynika, że nieruchomość mająca być przedmiotem sprzedaży była przez Państwa udostępniana w ramach umowy najmu, czyli była wykorzystywana w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Po śmierci Pana J. L. kontynuowali Państwo, jako spadkobiercy, wynajem nieruchomości i - jak Państwo wskazali - działali jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług, nie posiadając jednocześnie statusu przedsiębiorców. Jednocześnie wskazali Państwo, że przez dokonaniem sprzedaży zamierzają dokonać nieodpłatnego przekazania ww. nieruchomości na cele osobiste, a następnie, po przekazaniu nieruchomości na cele osobiste, planują sprzedaż tej nieruchomości.

Z okoliczności sprawy wynika, że nieruchomość nabyli Państwo w drodze dziedziczenia, nigdy nie prowadzili Państwo działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży nieruchomości, a sprzedaż ww. nieruchomości będzie czynnością jednorazową. Z opisu sprawy nie wynika jednocześnie, żeby podejmowali Państwo działania wykraczające poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Sprzedaży tej dokonają Państwo w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Reasumując, dokonując sprzedaży opisanej nieruchomości, będą Państwo korzystali z przysługującego Państwu prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Państwa cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie sprzedaży nieruchomości będącej przedmiotem wniosku, a dostawę tej nieruchomości cech czynności podlegających opodatkowaniu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.

Zastrzec jednak należy, że taki scenariusz obarczony jest zwiększonym ryzykiem sporu z organami podatkowymi. W konsekwencji jego przeprowadzenie zalecałbym dopiero po uzyskaniu przez osobę fizyczną potwierdzającej taką możliwość interpretacji indywidualnej.

PIT

Jednym ze źródłem przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest odpłatne zbycie (w szczególności sprzedaż) rzeczy ruchomych. Jednak przychody z tego źródła co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym tylko, jeżeli zbycie to następuje przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie danej rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT). A contrario - nie podlegają co do zasady opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody z odpłatnego zbycia rzeczy ruchomych po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie (z zastrzeżeniem nieistotnych w omawianej sytuacji wyjątków).

W przedstawionej sytuacji samochód zostanie sprzedany przez osobę fizyczną po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie. Zatem sprzedaż przedmiotowego samochodu nie spowoduje powstania u osoby fizycznej podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychodu. Z tytułu dokonania tej sprzedaży osoba fizyczna nie będzie zatem obowiązana do zapłaty podatku dochodowego.

Powołane interpretacje:

interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 maja 2020 r., sygn. 0114KDIP1-1.4012.180.2020.1.RR,

interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 lutego 2023 r., sygn. 0114-KDIP11.4012.656.2022.2.MM,

interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 czerwca 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.132.2023.2.MKA.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy, specjalista w zakresie prawa podatkowego. Autor wielu praktycznych odpowiedzi na pytania z zakresu prawa podatkowego i licznych publikacji na ten temat