Interpretacja indywidualna z dnia 2 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.484.2025.2.MM
Podatnik pełniący funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy ze starostą jest uprawniony do ulgi prorodzinnej, niezależnie od tymczasowego charakteru umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, o ile spełnione są warunki wynikające z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
29 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 września 2025 r.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowana będący stroną postępowania
A.A
ul. (...)
2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.A
ul. (...)
Opis stanu faktycznego
Są Państwo osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Jako małżeństwo, w którym obowiązuje ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej, składają Państwo roczne zeznanie podatkowe PIT-37 korzystając z uprawnienia do wspólnego rozliczenia małżonków.
Na podstawie umowy z (...) 2023 r. nr (...) o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, przyjęli Państwo od Starosty (...) zlecenie pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej w sposób i na warunkach określonych przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Umowę zawarto na czas określony do (...) 2027 r.
Postanowieniem z dnia (...) 2023 r. Sąd Rejonowy w (...), III Wydział Rodzinny i Nieletnich postanowił na czas trwania postępowania zarządzić umieszczenie w pieczy zastępczej wskazanej przez właściwego organizatora pieczy (w opisanym stanie faktycznym Starosta (...)) małoletniego C.C (dalej Małoletni). Kolejno na podstawie skierowania nr (...), Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...), działając z upoważnienia Starosty (...), skierowało Małoletniego do rodziny zastępczej zawodowej prowadzonej przez Państwa. Skierowanie zgodnie z jego treścią pozostaje ważne od (...) 2023 r. do dnia innego uregulowania przez Sąd sytuacji Małoletniego. Na dzień złożenia niniejszego wniosku, Małoletni nadal pozostaje w pieczy zastępczej u Państwa.
Od dnia powierzenia pieczy nad Małoletnim sprawują Państwo nad nim faktyczną opiekę, ponoszą koszty utrzymania, Małoletni realizuje pobyt w Państwa miejscu zamieszkania.
Objęli Państwo opieką Małoletniego zgodnie z orzeczeniem Sądu oraz w myśl zawartej ze Starostą (...) umowy o pełnieniu funkcji zawodowej rodziny zastępczej.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
Wniosek dotyczy Państwa rozliczeń rocznych za 2023 i 2024 r.
W latach, których dotyczy wniosek, podlegali Państwo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Przez cały rok podatkowy, w latach których dotyczy wniosek, pozostawali Państwo w związku małżeńskim oraz we wspólności majątkowej.
W ww. okresie uzyskiwali Państwo dochody opodatkowane według skali podatkowej.
W latach, których dotyczy wniosek, Państwa dochody nie przekroczyły kwoty 112.000 zł
Małoletni C.C., o którym mowa we wniosku urodził się (...) 2014 r.
Sąd Rejonowy w (...) wydał postanowienie z (...) 2023 r. o umieszczeniu w pieczy zastępczej małoletniego C.C. na czas trwania postępowania na podstawie art. 569 § 2 k.p.c w zw. z art. 738 k.p.c. i 755 § 1 pkt 4 k.p.c i art. 109 §1 i §2 pkt 5 k.r. i o.
Zgodnie z treścią postanowienia toczy się postępowanie o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej oraz z wniosku D.D. o ustanowienie rodziny zastępczej.
Nie posiadają Państwo prawomocnego orzeczenie sądu o umieszczeniu małoletniego dziecka, o którym mowa we wniosku, w prowadzonej przez Państwa zawodowej rodzinie zastępczej.
Umieszczenie nastąpiło na podstawie skierowania nr (...) wydanego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...), na mocy wspomnianego postanowienia Sądu Rejonowego w (...) z (...) 2023 r. oraz na podstawie art 32, art. 34 pkt 1, art. 35 ust.1, art 36, art. 37, art. 39 ust. 1 pkt 1c, art 182 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Pytanie
Czy są Państwo uprawnieni do zastosowania ulgi prorodzinnej w stosunku do Małoletniego, przebywającego na czas postępowania w pieczy zastępczej?
Państwa stanowisko w sprawie
Uważają Państwo, że mają prawo do zastosowania ulgi prorodzinnej za okres pozostawania Małoletniego w pieczy zastępczej.
Zgodnie z treścią art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27 tejże ustawy, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z art.27f ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1.wykonywał władzę rodzicielską;
2.pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3.sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Przepis ten odnosi się zatem do podstaw zastosowania ulgi prorodzinnej, która jest przedmiotem Państwa zapytania. Z powyższego wynika, że ustawodawca wprost wskazuje na możliwość skorzystania z ulgi przez podatnika, który sprawuje opiekę nad dzieckiem w ramach rodziny zastępczej niezależnie od tego, czy piecza ma charakter tymczasowy czy długoterminowy. Przepis nie zawiera żadnego ograniczenia co do czasu trwania pieczy zastępczej, nie różnicuje jej formy ani nie uzależnia prawa do ulgi od trwałości tej opieki. Tym samym już literalne brzmienie przepisu zdaje się automatycznie kwalifikować Państwa do możliwości zastosowania ulgi.
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Państwo, jako zawodowa rodzina zastępcza, sprawują opiekę nad Małoletnim na podstawie:
1)umowy zawartej ze Starostą (...) (nr (...) z dnia (...) 2023 r.),
2)skierowania dziecka do pieczy zastępczej przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,
3)postanowienia Sądu Rejonowego w (...) z dnia (...) 2023 r.
Od dnia następującego po dniu skierowania Małoletniego do pieczy zastępczej, dziecko przebywa pod Państwa opieką, zamieszkuje z Państwem, a Państwo ponoszą koszty jego utrzymania i zapewniają mu codzienną opiekę. Tym samym spełnione są wszystkie przesłanki określone w art. 27f ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.
Dodatkowo, zgodnie z ust. 2 tego przepisu, ulga przysługuje za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik sprawował opiekę nad dzieckiem. Nie ma tu wymogu, by opieka trwała przez cały rok podatkowy wystarczy nawet jeden miesiąc, co potwierdzają również interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Zwracają Państwo również uwagę na wykładnię celowościową analizowanego przepisu. Ulga prorodzinna ma charakter prospołeczny i pronatalistyczny jej celem jest wsparcie finansowe podatników wychowujących dzieci, niezależnie od formy tej opieki. W przypadku rodzin zastępczych, celem ulgi jest zrekompensowanie kosztów i wysiłku związanego z opieką nad dzieckiem, które nie może być wychowywane przez biologicznych rodziców.
W kontekście właśnie rodzin zastępczych:
1)Rodziny zastępcze zwłaszcza zawodowe realizują zadania publiczne w zakresie opieki nad dziećmi pozbawionymi opieki rodzicielskiej.
2)Ustawodawca, przyznając im prawo do ulgi, uznaje ich rolę społeczną i wspiera ich funkcjonowanie.
3)Brak rozróżnienia co do długości pieczy wskazuje, że każda forma faktycznej opieki nad dzieckiem nawet tymczasowa zasługuje na wsparcie podatkowe.
Zatem – w Państwa ocenie – celowość przepisu przemawia za tym, by nie ograniczać prawa do ulgi tylko do długoterminowej pieczy zastępczej. W przeciwnym razie doszłoby do nierównego traktowania podatników, którzy faktycznie sprawują opiekę nad dzieckiem, ale w krótszym okresie.
W kontekście analizowanego stanu faktycznego, Państwa zdaniem, bez znaczenia pozostaje fakt, że orzeczenie sądu dotyczy tymczasowej pieczy zastępczej ustalonej na czas trwania postępowania. Małoletni faktycznie przebywał w rodzinie zastępczej zawodowej prowadzonej przez Państwa, w ramach pieczy zastępczej przez cały okres pomiędzy dniem objęcia pieczą a chwilą obecną, co wynika ze skierowania nr (...) z (...) 2023 r., wydanego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...).
W tym miejscu wskazują Państwo, że w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, z dnia 18 maja 2023 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II FSK 2805/20, wskazano: „(...) Wykładnia art. 27f ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. stanowiącego materialną podstawę rozstrzygnięcia, sprowadza się do konstatacji, w myśl której ulga na dzieci przysługuje temu podatnikowi, który w danym roku podatkowym nie tylko posiadał, ale także wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem (...).”
Kolejno Naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z dnia 26 lipca 2016 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II FSK 1420/15 stwierdził, że: „prawidłowa wykładnia przepisu art. 27f ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f powinna uwzględniać nie tylko jego znaczenie językowe, ale również cel ulgi prorodzinnej, którym jest pomoc rodzicom w związku z ciążącym na nich obowiązkiem łożenia na utrzymanie dzieci. Zatem dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej niezbędne jest zarówno posiadanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, jak również rzeczywiste uczestnictwo rodzica w realizacji powinności wynikających ze stosunków prawnorodzinnych w stosunku do dziecka. Jednocześnie odróżnić należy treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, bowiem samo jej posiadanie nie oznacza jej wykonywania. W celu nabycia prawa do odliczenia tej ulgi nie wystarczy więc, że podatnik wykaże, iż jest rodzicem posiadającym władzę rodzicielską. Konieczne jest w szczególności wychowywanie przez podatnika swego dziecka. Wykonywanie tej władzy oznacza też osobiste zajmowanie się sprawami dziecka, czyli podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych i duchowych (mieszkania, wyżywienia, zdrowia, bezpieczeństwa, edukacji, wychowania, wypoczynku, zaspokajanie potrzeb kulturalnych, sportowych, religijnych itp.).”
Podobnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyroku z dnia 16 września 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 905/14 wskazał, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej”, z tego względu - zdaniem Sądu - odwołać się należy do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Kodeks rodzinny i opiekuńczy w przepisach dotyczących władzy rodzicielskiej reguluje zasady pieczy nad osobą i majątkiem dziecka, wychowania dziecka, kwestie przedstawicielstwa i zarządu majątkiem dziecka. W przepisach tych obok określenia „wykonywanie władzy rodzicielskiej”, występuje określenie „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Wykonywanie władzy rodzicielskiej - to korzystanie z tego specyficznego prawa podmiotowego jakim jest władza rodzicielska, tj. wykonywanie względem dzieci obowiązków i korzystanie z praw stanowiących treść władzy rodzicielskiej przez rodziców/rodzica, któremu władza rodzicielska przysługuje. Zdaniem Sądu, użycie przez ustawodawcę w art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określenia „wykonywali władzę rodzicielską” nie jest przypadkowe, powinno być rozumiane ściśle i nie może być utożsamiane z określeniem „przysługiwała im władza rodzicielska”. Właściwe zastosowanie ww. przepisu w celu ustalenia, czy rodzic uprawniony jest do odliczenia tzw. ulgi na dzieci, polega na ocenie, kto władzę rodzicielską wykonuje, a nie komu władza rodzicielska przysługuje.
Państwa zdaniem – wobec powyżej wskazanej wykładni przepisów i powołanego orzecznictwa, a także z zastrzeżeniem postanowień art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – spełnione zostały warunki umożliwiające zastosowanie ulgi prorodzinnej, t. j. opieka nad Małoletnim sprawowana jest na podstawie umowy zawartej ze Starostą (...) (nr (...) z dnia (...) 2023 r.), dziecko zostało skierowane do pieczy zastępczej przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, a Sąd Rejonowego w (...) wydał (w tej sprawie) postanowienie z dnia (...) 2023 r.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Stosownie do art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Zgodnie art. 27f ust. 2 ww. ustawy:
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
W myśl art. 27f ust. 2a ww. ustawy:
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.
Wedle art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
Art. 27f ust. 2c ww. ustawy stanowi, że:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2)wstąpiło w związek małżeński.
Jak stanowi art. 27f ust. 2d ww. ustawy:
Za podatnika pozostającego w związku małżeńskim, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a oraz ust. 10 i 11, nie uważa się:
1)osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;
2)osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
W myśl art. 27f ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Limity dochodów określone w ust. 2 pkt 1 nie dotyczą podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d.
Z art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:
W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.
Zgodnie z art. 27f ust. 4 ww. ustawy:
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1)odpis aktu urodzenia dziecka;
2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Stosownie do art. 27f ust. 7 ww. ustawy:
Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.
Zgodnie z treścią art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z opisu zdarzenia wynika w szczególności, że w 2023 i 2024 r. podlegali Państwo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przez cały rok podatkowy, w latach tych, pozostawali Państwo w związku małżeńskim oraz we wspólności majątkowej. W ww. okresie uzyskiwali Państwo dochody opodatkowane według skali podatkowej. W latach, których dotyczy wniosek, Państwa dochody nie przekroczyły kwoty 112.000 zł.
Na podstawie umowy z (...) 2023 r. nr (...) o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, przyjęli Państwo od Starosty (...) zlecenie pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej w sposób i na warunkach określonych przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Umowę zawarto na czas określony do (...) 2027 r.
Postanowieniem z dnia (...) 2023 r. Sąd Rejonowy w (...), III Wydział Rodzinny i Nieletnich postanowił na czas trwania postępowania zarządzić umieszczenie w pieczy zastępczej wskazanej przez właściwego organizatora pieczy (w opisanym stanie faktycznym Starosta (...)) małoletniego C.C. (dalej Małoletni). Kolejno na podstawie skierowania nr (...), Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...), działając z upoważnienia Starosty (...), skierowało Małoletniego do rodziny zastępczej zawodowej prowadzonej przez Państwa. Skierowanie zgodnie z jego treścią pozostaje ważne od (...) 2023 r. do dnia innego uregulowania przez Sąd sytuacji Małoletniego. Na dzień złożenia niniejszego wniosku, Małoletni nadal pozostaje w pieczy zastępczej u Państwa.
Od dnia powierzenia pieczy nad Małoletnim sprawują Państwo nad nim faktyczną opiekę, ponoszą koszty utrzymania. Małoletni realizuje pobyt w Państwa miejscu zamieszkania.
Przystępując do analizy przedstawionego we wniosku stanu faktycznego podkreślić należy, że zgodnie z zacytowanymi wyżej przepisami ulga na małoletnie dziecko, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje między innymi podatnikowi, który nie jest rodzicem dziecka, w sytuacji, gdy pełni on funkcję opiekuna prawnego dziecka, które z nim zamieszkuje lub sprawuje opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
W samym brzmieniu art. 27f ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie sprecyzował jednak, jakiego charakteru ma być orzeczenie sądu opiekuńczego dotyczące sprawowania opieki nad małoletnim poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej.
Kwestię opieki prawnej nad małoletnim regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809).
Art. 109 § 1 ww. Kodeksu określa:
Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.
Zgodnie z art. 109 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1)zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
2)określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;
3)poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;
4)skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;
5)zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.
Z art. 109 § 2 pkt 5 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika zatem, że sąd opiekuńczy może:
• zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej,
• zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinnym domu dziecka,
• zarządzić umieszczenie małoletniego w instytucjonalnej pieczy zastępczej,
• powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym,
• zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym,
• zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie rehabilitacji leczniczej.
Należy wrócić uwagę, że rozwiązaniem, jakie może zastosować sąd opiekuńczy jest umieszczenie małoletnich w zastępczej rodzinie „na czas trwania postępowania", a odmiennym rozwiązaniem jest „powierzenie tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej". W tym pierwszym przypadku dziecko jest umieszczane w rodzinie zastępczej.
Stosownie do art. 1121 § 1 ww. Kodeksu:
Obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem:
1)umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo kierującego placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym;
2)pozbawionym opieki i wychowania rodziców umieszczonym w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do kierującego odpowiednio zakładem opiekuńczo-leczniczym, zakładem pielęgnacyjno-opiekuńczym lub zakładem rehabilitacji leczniczej.
Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka.
W myśl art. 1124 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej.
Jak stanowi art. 1122 ww. Kodeksu:
Organizację, funkcjonowanie oraz finansowanie rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka, placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych oraz zasady określające kryteria wiekowe dzieci umieszczanych w tych placówkach i ośrodkach regulują przepisy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Zgodnie z art. 145 § 2 ww. Kodeksu:
Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód.
Stosownie do art. 155 § 1 ww. Kodeksu:
Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego.
Z kolei przepisy dotyczące funkcjonowania rodziny zastępczej zostały zawarte w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 49).
Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy:
System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców.
Z art. 32 ust. 1 tej ustawy wynika, że:
Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców.
Jak stanowi art. 34 tej ustawy:
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
1)rodzinnej;
2)instytucjonalnej.
Na podstawie art. 35 ust. 1 ww. ustawy:
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 35a, art. 58 ust. 1 pkt 2 i 3 i art. 103 ust. 2 pkt 2 i 3.
W myśl art. 35 ust. 2 ww. ustawy:
W przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka, z zastrzeżeniem art. 54 ust. 3d i art. 60 ust. 5. O zawartej umowie starosta zawiadamia niezwłocznie sąd.
Wedle art. 36 omawianej ustawy:
Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka następuje po uzyskaniu zgody, odpowiednio rodziców zastępczych albo prowadzącego rodzinny dom dziecka.
Stosownie do art. 37 ust. 1 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:
Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletności.
Zgodnie z art. 39 ust. 1 omawianej ustawy:
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
1)rodzina zastępcza:
a)spokrewniona,
b)niezawodowa,
c)zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;
2)rodzinny dom dziecka.
Z art. 55 ust. 1 omawianej ustawy:
Z kandydatami spełniającymi warunki do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, na ich wniosek, starosta może zawierać umowy o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka. Do umowy przepisy art. 54 ust. 3-8 i art. 62 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.
Wedle art. 49 ww. ustawy:
Obowiązek sprawowania pieczy nad dzieckiem i jego wychowania rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka podejmuje z dniem faktycznego umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka na mocy orzeczenia sądu, umowy, o której mowa w art. 35 ust. 2, oraz w sytuacjach określonych w art. 58 ust. 1 pkt 2 i 3.
Wobec powyższego podkreślić należy, że zarówno z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jak i ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wynika, że założeniem systemu pieczy zastępczej jest czasowa opieka i czasowe wychowywanie dziecka przez wskazane w przepisach „formy pieczy zastępczej".
Jedną z form rodzinnej pieczy zastępczej jest rodzina zastępcza zawodowa. Z art. 55 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wynika, że z kandydatami spełniającymi warunki do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej na ich wniosek, starosta może zawierać umowy o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej.
Natomiast na mocy art. 35 ust. 1 tej ustawy umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu. Podkreślić przy tym należy, że określenie, którym posłużył się ustawodawca w tym przepisie oznacza, że każde orzeczenie sądu, w wyniku którego następuje powierzenie realizacji funkcji opiekuńczych i wychowawczych nad małoletnim, mające charakter powierzenia pieczy zastępczej, uprawniać może do uznania, że osobie/rodzinie powierzono pełnienie funkcji rodziny zastępczej.
Skoro zatem w opisanym zdarzeniu na podstawie umowy z (...) 2023 r. nr (...) o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, przyjęli Państwo od Starosty (...) zlecenie pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, a następnie na podstawie skierowania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w (...) objęli Państwo opieką Małoletniego zgodnie z orzeczeniem Sądu w (...), III Wydział Rodzinny i Nieletnich, który wydał postanowienie z (...) 2023 r. o umieszczeniu Małoletniego w pieczy zastępczej na czas trwania postępowania, to stwierdzić należy, że spełniają Państwo warunek wynikający z art. 27f ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uprawniający do zastosowania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej. Zatem przy spełnieniu pozostałych warunków wynikających z zacytowanych powyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym uprawnieni są Państwo do zastosowania ulgi prorodzinnej na to dziecko za 2023 r. (od momentu faktycznego objęcia przez Państwa opieki nad tym dzieckiem) oraz za 2024 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa wyroków sądów administracyjnych wskazać należy, że niewątpliwie wyroki sądów kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie prawnym. Należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa. Podkreślić przy tym należy, że wyroki te dotyczą innych zagadnień, tj. kwestii odnoszących się do sposobu podziału ulgi prorodzinnej pomiędzy rodziców posiadających władzę rodzicielką. Zacytowane przez Państwa fragmenty tych wyroków również nie odnosiły się do kwestii będącej przedmiotem niniejszej interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani A.A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
