Jak zaksięgować nałożoną karę administracyjną
PROBLEM
Na spółkę z o.o. została przez WIOŚ nałożona kara administracyjna. Zostało złożone odwołanie od otrzymanej decyzji. W przypadku nieuwzględnienia odwołania spółka wystąpi na drogę sądową. Jak zaksięgować nałożoną karę administracyjną?
RADA
Kara administracyjna nałożona przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ) powinna być ujęta w księgach rachunkowych spółki z o.o. jako rezerwa na zobowiązanie w momencie otrzymania decyzji, jeśli jest to zobowiązanie prawdopodobne i można wiarygodnie oszacować jego wartość.
UZASADNIENIE
Moment ujęcia (otrzymanie decyzji)
W momencie otrzymania decyzji WIOŚ, spółka ma bieżące zobowiązanie prawne (wynikające z decyzji). Mimo złożenia odwołania, pierwotne zobowiązanie istnieje. Kluczowe jest ustalenie, czy jest prawdopodobne, że spółka będzie musiała uregulować to zobowiązanie. Zgodnie z zasadą ostrożności (art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowości), należy ująć w księgach wszystkie prawdopodobne przyszłe zobowiązania, nawet jeśli ich kwota jest szacunkowa.
Klasyfikacja (rezerwa vs zobowiązanie bieżące)
Dopóki decyzja jest nieprawomocna (w wyniku złożonego odwołania) i istnieje realna szansa na jej uchylenie, a spółka nie ma intencji zapłaty w terminie płatności określonym w decyzji (czeka na rozstrzygnięcie), zobowiązanie to powinno być ujęte jako rezerwa na przyszłe zobowiązania.
Ewidencja księgowa
- Utworzenie rezerwy (na dzień otrzymania decyzji)
Wn 76-1 Pozostałe koszty operacyjne (w analityce: Kary i odszkodowania)
Ma 84-0 Rezerwy na zobowiązania (w analityce: Rezerwa na karę WIOŚ)
Jest to konieczne, ponieważ kara nie stanowi kosztu uzyskania przychodu (KUP), a rezerwa w ujęciu bilansowym wpływa na wynik finansowy roku. Pamiętaj o korekcie wyniku na potrzeby CIT.
- Rozstrzygnięcie odwołania
Odwołanie uwzględnione (decyzja uchylona):
Wn 84-0 Rezerwy na zobowiązania
Ma 76-0 Pozostałe przychody operacyjne (Rozwiązanie niewykorzystanej rezerwy).
Odwołanie nieuwzględnione (spółka zapłaci karę):
Wn 84-0 Rezerwy na zobowiązania
Ma 22-7 Rozrachunki z tytułu kar i grzywien (lub 24-9 Pozostałe rozrachunki)
Faktyczna zapłata:
Wn 22-7/24-9 Rozrachunki...
Ma 13-0 Rachunek bankowy
art. 3 ust. 1 pkt 21 i 32, art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2023 r., poz. 120 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2025 r., poz. 1218)
art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2025 r., poz. 278; ost. zm. Dz.U. z 2025 r., poz. 620)
Joanna Gawrońska
biegły rewident
