Interpretacja indywidualna z dnia 15 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.356.2025.1.MM

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 października 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani obywatelką Białorusi, mieszkającą na terenie Polski, posiadającą kartę czasowego pobytu, status uchodźcy. Planuje Pani zawrzeć umowę pożyczki z matką na kwotę … dolarów amerykańskich.

Pani matka jest obywatelką Republiki Białorusi, mieszka na stałe na Białorusi, nie posiada pozwolenia na pobyt w Polsce. Z powodu braku pozwolenia na pobyt Pani mama wielokrotnie otrzymywała odmowę otwarcia rachunku bankowego w polskich bankach.

Biorąc pod uwagę Pani status uchodźcy na terytorium Polski, Pani mama nie może przelać Pani pożyczki bezpośrednio z Białorusi. W związku z ograniczeniami wynikającymi z przepisów prawa walutowego Republiki Białorusi i niemożnością otwarcia rachunku bankowego w Polsce, Pani matka planuje przekroczyć granicę Polski, zgłosić środki pieniężne i przekazać Pani pożyczkę w gotówce (USD) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Umowa między Panią a matką zostanie sporządzona w formie pisemnej. Akt przekazania środków pieniężnych zostanie sporządzony w dowolnej formie między stronami. Po otrzymaniu gotówki planuje Pani osobiście wpłacić całą kwotę na swoje konto bankowe w Polsce.

Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W momencie podpisania umowy środki pieniężne (waluta USD) będą fizycznie znajdować się na terytorium RP, ponieważ pożyczkodawca (Pani matka, obywatelka Republiki Białorusi) przywiezie gotówkę do Polski i przekaże ją Pani osobiście.

Pytanie

Czy w opisanej sytuacji - gdy:

- pożyczka zostanie udzielona w formie gotówkowej,

- podatnik (pożyczkobiorca) w terminie 14 dni złoży deklarację PCC-3 i uiści podatek w wysokości 0,5%,

organ podatkowy będzie miał prawo zastosować w przyszłości sankcyjną stawkę podatku 20%, o której mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czy też prawidłowe i terminowe opodatkowanie pożyczki według stawki 0,5% wyklucza możliwość zastosowania tej stawki sankcyjnej?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, prawidłowe i terminowe złożenie deklaracji PCC-3 oraz zapłata podatku od czynności cywilnoprawnych według stawki 0,5% w sytuacji, gdy pożyczka zostanie przekazana w formie gotówkowej („do rąk własnych”), wyklucza możliwość zastosowania w przyszłości sankcyjnej stawki 20%, o której mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis ten ma zastosowanie wyłącznie w przypadkach, gdy podatnik:

- nie zapłaci należnego podatku od czynności cywilnoprawnej, lub

- powołuje się na zawartą umowę pożyczki, z której podatek nie został odprowadzony, bądź nie zostały spełnione warunki zwolnienia podatkowego.

W przedstawionej sytuacji:

- pożyczka zostanie udzielona przez matkę w formie gotówkowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- środki pieniężne zostaną przekazane bezpośrednio pożyczkobiorcy,

- w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy pożyczki zostanie złożona deklaracja PCC-3 oraz zapłacony należny podatek w wysokości 0,5% podstawy opodatkowania.

W takiej sytuacji obowiązek podatkowy zostanie w pełni i prawidłowo wykonany, niezależnie od tego, że środki zostały przekazane w formie gotówkowej. Nie wystąpi zatem żadna przesłanka, która mogłaby skutkować zastosowaniem stawki sankcyjnej 20%, gdyż przepis art. 7 ust. 5 ustawy o PCC dotyczy wyłącznie przypadków, gdy podatnik uchyla się od opodatkowania lub powołuje się na nieopodatkowaną pożyczkę w toku kontroli podatkowej.

Zatem, w przypadku terminowej zapłaty podatku 0,5% od pożyczki udzielonej w formie gotówkowej, nie ma podstaw prawnych do późniejszego zastosowania stawki 20%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):

Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia umowa pożyczki należy odwołać się do art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.), zgodnie z którym:

Zgodnie z powyższym przepisem, elementami przedmiotowo istotnymi umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki ma charakter zobowiązujący, a zatem do jej skutecznego zawarcia wystarczające jest zgodne oświadczenie woli pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Strony umowy mogą dowolnie określić moment przekazania przedmiotu pożyczki.

Zgodnie natomiast z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z treści powołanego przepisu wynika, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą, ale nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, i czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planuje Pani zawrzeć z matką umowę pożyczki. Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pani matka jest obywatelką Białorusi i nie posiada pozwolenia na pobyt w Polsce. Pani również jest obywatelką Białorusi i posiada status uchodźcy na terytorium Polski. Ze względu na ograniczenia wynikające z przepisów prawa walutowego Republiki Białorusi i niemożnością otwarcia przez Pani matkę rachunku bankowego w Polsce, Pani matka przywiezie środki pieniężne do Polski. W momencie podpisania umowy pożyczki środki pieniężne będą fizycznie znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pani matka przekaże Pani środki pieniężne w gotówce. Po otrzymaniu środków pieniężnych osobiście wpłaci Pani całą kwotę na swoje konto bankowe w Polsce.

Przenosząc powyższe przepisy na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że skoro planuje Pani zawrzeć umowę pożyczki i środki pieniężne w momencie jej zawarcia będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to umowa pożyczki jako czynność, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże Pani wątpliwość budzi to, czy istnieje możliwość zastosowania wobec Pani stawki sankcyjnej 20%, o której mowa w art. 7 ust. 5 ww. ustawy, jeżeli w terminie złoży Pani deklarację PCC-3 oraz zapłaci podatek 0,5% z tytułu zawarcia z matką umowy pożyczki.

Zgodnie z art. 7 ust. 5 ww. ustawy:

Stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej:

1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony;

2) biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b, powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Wprowadzona stawka podatkowa o charakterze sankcyjnym w wysokości 20%, o której mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, dotyczy podatników, którzy nie wypełnili ciążącego na nich obowiązku zapłaty podatku lub nie spełnili warunku uprawniającego do zwolnienia z podatku. Powołanie się na otrzymaną pożyczkę musi mieć także miejsce przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej.

Tymczasem - jak wynika z wniosku - z tytułu otrzymania w formie gotówki pożyczki od matki, zamierza Pani złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Postępując tak, tj. składając deklarację oraz uiszczając w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego według właściwej stawki (0,5%) podatek od czynności cywilnoprawnych od um-owy pożyczki, spełni Pani tym samym obowiązki dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych wynikające z zawartej umowy pożyczki.

Oznacza to, że nie znajdzie się Pani w sytuacji przewidzianej przepisami art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zobowiązującej do uiszczenia stawki sankcyjnej w wysokości 20% (oczywiście wyłącznie wówczas, gdy podatek od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki rzeczywiście zostanie przez Panią zapłacony), a tym samym nie będzie podstaw do zastosowania wobec Pani stawki sankcyjnej.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.