Interpretacja indywidualna z dnia 15 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.357.2025.1.MM
Umowa pożyczki pomiędzy ojcem a córką, w której środki przekazywane są bezpośrednio na rachunek podmiotu trzeciego, nie spełnia warunków zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych określonych w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy, ze względu na brak właściwego udokumentowania przekazania pieniędzy na rachunek pożyczkobiorcy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
14 października 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Ojciec (Wnioskodawca) zamierza zaciągnąć pożyczkę pieniężną od córki. Środki pożyczone zostaną przeznaczone w całości na spłatę zobowiązań publicznoprawnych (m.in. podatkowych, wobec organów administracji publicznej). Wnioskodawca nie posiada rachunku bankowego. W związku z tym środki z tytułu pożyczki nie będą mogły zostać przekazane na rachunek należący do ojca. Córka zamierza przekazać środki pieniężne bezpośrednio na rachunek właściwego podmiotu publicznego, na poczet zobowiązania rodzica. Umowa pożyczki zostanie zawarta w formie pisemnej.
Pytanie
Czy w opisanym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) pożyczka udzielona przez córkę ojcu i przekazana bezpośrednio na rachunek podmiotu publicznego (w związku ze spłatą zobowiązań publicznoprawnych rodzica), będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) na podstawie art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka udzielona przez córkę ojcu powinna korzystać ze zwolnienia z podatku PCC.
Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o PCC, zwolnieniu podlegają pożyczki udzielane w najbliższej rodzinie (m.in. dzieci – rodzicom), pod warunkiem spełnienia wymogu udokumentowania otrzymania pieniędzy dowodem przekazania ich na rachunek płatniczy pożyczkobiorcy albo przekazem pocztowym.
W przedmiotowej sprawie – z uwagi na brak rachunku bankowego po stronie rodzica – środki zostaną przekazane bezpośrednio na rachunek podmiotu publicznego, na poczet zobowiązań rodzica. Należy zauważyć, że ustawowy wymóg ma na celu zapewnienie transparentności przepływu środków i udokumentowanie faktycznego otrzymania pożyczki przez pożyczkobiorcę. Przekazanie środków bezpośrednio na rachunek wierzyciela publicznoprawnego (na poczet zobowiązań rodzica) będzie w pełni udokumentowane i jednoznacznie potwierdzi wykonanie umowy pożyczki. W konsekwencji, taka forma przekazania środków powinna spełniać wymogi ustawowe, a pożyczka powinna korzystać ze zwolnienia z podatku PCC.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):
Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia umowa pożyczki należy odwołać się do art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.), zgodnie z którym:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Zgodnie z powyższym przepisem, elementami przedmiotowo istotnymi umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Umowa pożyczki ma charakter zobowiązujący, a zatem do jej skutecznego zawarcia wystarczające jest zgodne oświadczenie woli pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Strony umowy mogą dowolnie określić moment przekazania przedmiotu pożyczki.
Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.
Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki – stanowi kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Stawka podatku od umowy pożyczki wynosi – 0,5%, z zastrzeżeniem ust. 5.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy:
Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a.
W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planuje Pan zawrzeć z córką umowę pożyczki na spłatę zobowiązań publicznoprawnych. Nie posiada Pan rachunku bankowego. Pana córka przekaże środki pieniężne bezpośrednio na rachunek właściwego podmiotu publicznego, na poczet spłaty Pana zobowiązań.
Pana wątpliwość budzi to, czy spełni Pan warunki zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy, jeżeli pożyczka zostanie przekazana bezpośrednio na rachunek bankowy podmiotu publicznego.
Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843), w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:
- złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności, z wyłączeniem przypadku, gdy umowa została zawarta w formie aktu notarialnego,
- udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lub przekazem pocztowym.
Stosownie do art. 4a ust. 1 ww. ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (…).
Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa pożyczki pieniężnej jest zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy:
-umowa została zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn,
-pożyczkobiorca złoży deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od dnia dokonania czynności,
-pożyczkobiorca udokumentuje otrzymanie pieniędzy dowodem przekazania, na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Wyżej opisane warunki do skorzystania ze zwolnienia muszą być spełnione łącznie.
Nie ulega wątpliwości, że w analizowanej sprawie umowa pożyczki zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (ojciec – córka).
W Pana przypadku istotny jest jednak trzeci warunek zwolnienia, tj. fakt właściwego udokumentowania przez Pana jako pożyczkobiorcę otrzymania pieniędzy dowodem przekazania na Pana rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że warunkiem wystarczającym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest udokumentowanie przekazania przez pożyczkodawcę na rzecz pożyczkobiorcy środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób. Tym samym, podejmowanie innych czynności w celu udokumentowania otrzymania środków pieniężnych tytułem umowy pożyczki jest niewystarczające albo zbędne.
Z wniosku wynika, że ponieważ nie ma Pan rachunku bankowego a posiada zobowiązania wobec podmiotów publicznych, Pana córka środki pieniężne będące przedmiotem pożyczki przekaże bezpośrednio na rachunek właściwego podmiotu publicznego w celu spłaty Pana zobowiązań. Oznacza to, że nie udokumentuje Pan otrzymania środków pieniężnych w sposób określony w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy pożyczkobiorcy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Literalne brzmienie przepisu art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie pozwala więc skorzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku wpłaty pożyczki na rzecz podmiotu trzeciego (na konto podmiotu publicznego), gdyż otrzymanie pożyczki nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje ww. przepis. Jeżeli więc przedmiot pożyczki zostanie przekazany bezpośrednio przez pożyczkodawcę na rachunek wierzyciela pożyczkobiorcy (w tym przypadku podmiotu publicznego), zwolnienie określone w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie będzie miało zastosowania.
Nie można bowiem odstąpić od jednoznacznego brzmienia ww. przepisu i stosować go z pominięciem warunków wprost w nim wyrażonych, czyli z pominięciem fragmentu przepisu (określającego wprost jak otrzymanie środków pieniężnych tytułem pożyczki ma być udokumentowane, by zwolnienie mogło być zastosowane), który musiałby zostać uznany nie tyle za zbędny, co za niedopuszczalny, rażąco naruszający Konstytucję RP.
Ustawodawca jednoznacznie wskazał w jaki sposób należy udokumentować otrzymanie środków pieniężnych. Poza przelewem bankowym pożyczkodawca może m.in. przekazać środki przekazem pocztowym na rzecz pożyczkobiorcy aby spełnić warunek udokumentowania.
Skoro jednak Pana córka nie przekaże Panu środków pieniężnych na Pana rachunek - ponieważ nie posiada go Pan - lub przekazem pocztowym, to nie zostanie spełniony warunek udokumentowania. Środki pieniężne muszą być wpłacone na Pana rachunek bankowy lub przekazane Panu przekazem pocztowym. Tymczasem Pana córka wpłaci środki pieniężne na konto podmiotu trzeciego. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.
W konsekwencji, pożyczka, którą otrzyma Pan od córki nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy.
Niezależnie od powyższego w opisanej przez Pana sprawie zastosowanie znajdzie art. 9 pkt 10 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. c) ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu - na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn.
Według art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
1.Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
2.Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Zatem pożyczka, którą otrzyma Pan od córki będzie korzystać ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 10 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Od podstawy opodatkowania będzie Pan mógł odliczyć kwotę 36 120 zł (przy zachowaniu 5-letniego limitu, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy). Natomiast nadwyżka udzielonej pożyczki, ponad kwotę wyżej wymienioną, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku wynosi 0,5 %. W terminie 14 dni od zawarcia umowy pożyczki powinien Pan złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić należny podatek.
Pana stanowisko, zgodnie z którym udzielona Panu przez córkę pożyczka powinna korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 9 pkt 10 lit. b) ww. ustawy jest nieprawidłowe. Należy jeszcze raz podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. W analizowanej sprawie, te przesłanki nie zostały spełnione. Ustawodawca nie zawarł żadnych wyjątków, co do ich spełnienia.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
POTRZEBUJESZ POMOCY?