Interpretacja indywidualna z dnia 18 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.797.2025.3.KO
Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości stanowi wynagrodzenie za dostawę towarów, podlegającą zwolnieniu z VAT na gruncie ustawy, gdy upłynął ponad 2-letni okres od pierwszego zasiedlenia bez inwestycji wpływających na znaczne ulepszenie wartości nieruchomości.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie m.in. podatku od towarów i usług.
Wniosek uzupełnili Państwo pismem z 20 listopada 2025 r. (data wpływu 26 listopada 2025 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
A - osobą prawną zarejestrowaną w KRS. Prowadzi działalność statutową oraz gospodarczą dla członków organizacji - biuro rachunkowe. Jest płatnikiem podatku CIT i VAT. Posiadają Państwo własny lokal o pow. 115,4 m2. Budynek został zakupiony na potrzeby biura w roku 1977, a rozbudowany w latach 1984-1985. Przez ostatnie 2 lata nie dokonywali Państwo żadnych ulepszeń.
Dwa pomieszczenia biurowe przeznaczone są na działalność gospodarczą pozostała część na działalność statutową.
W związku z uprawomocnieniem się decyzji Prezydenta Miasta nr (…) z dnia (…) 2024 o zezwoleniu o realizację inwestycji drogowej - decyzją (…) zostali Państwo wywłaszczeni z nieruchomości za ustalonym odszkodowaniem w zamian za przeniesienie prawa własności na Gminę.
Pismem z 20 listopada 2025 r. uzupełniono opis sprawy następująco.
1.Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), budynku a jego dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata?
Pierwsze zasiedlenie budynku nastąpiło w roku 1977 - budynek został zasiedlony na potrzeby organizacji - jest to okres dłuższy niż 2 lata od jego dostawy w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z 11.03.2024 o podatku od towarów i usług.
2.Czy ponieśli Państwo wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym budynku, w stosunku do których mieli prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponieśli takie wydatki, to czy były one wyższe niż 30% wartości początkowej tego budynku?
Nie ponieśli Państwo wydatków na ulepszenie w stosunku do których mieli prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
3.W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pkt 2 proszę wskazać, czy miało miejsce pierwsze zasiedlenie (używanie) budynku?
Nie dotyczy.
4.Czy od ponownego pierwszego zasiedlenia (zajęcia) budynku po jego ulepszeniu do chwili planowanej dostawy upłynie okres dłuższy niż 2 lata?
Od rozbudowy, ulepszenia w roku 1984-1985, a dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.
5.Czy budynek wykorzystywali Państwo wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?
Budynek do 29.XII.2000 roku był wykorzystywany wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT.
6.Czy i jakie cele preferowane przez ustawodawcę, określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych realizujecie Państwo?
Nie realizują Państwo celów określonych w art. 17 ust. 1 pkt 4.
7.Które postanowienia Państwa statutu (z powołaniem ich treści) wskazują na realizację ww. celów?
Zapisy w Statucie organizacji nie wskazują na realizację celów określonych w art. 17.ust. 1 pkt 4.
8.Czy wypełniają Państwo warunki do zastosowania zwolnienia z opodatkowania przewidziane w art. 17 ust. 1a-1c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
Nie wypełniają Państwo warunków do zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1a-1c.
9.Ile wynosi kwota odszkodowania należnego Państwu za przeniesienie prawa własności nieruchomości na Gminę? Czy otrzymali już Państwo to odszkodowanie? Jeżeli nie, to kiedy Państwo je otrzymają?
Kwota należnego odszkodowania za przeniesienie prawa własności nieruchomości na rzecz Gminy wynosi (…) zł. – (trzysta siedemdziesiąt dwa tysiące trzysta trzydzieści). Nie otrzymali Państwo jeszcze odszkodowania. Zostanie ono wypłacone po wystawieniu faktury na rzecz Gminy przez Państwa organizację.
10.Czy nieruchomość, o której mowa we wniosku była ujęta w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych Państwa stowarzyszenia?
Nieruchomość, o której mowa we wniosku była ujęta w ewidencji środków trwałych.
11.Na jaki konkretnie cel zostanie przeznaczona kwota z tytułu otrzymanego przez Państwa odszkodowania? Czy ww. kwota zostanie przeznaczona na cele statutowe Państwa stowarzyszenia?
Kwota z tytułu odszkodowania zostanie przeznaczona w wysokości 50 % na działalność statutową organizacji. Zgodnie ze Statutu Organizacji „Cel i zadania” dochód zostanie przeznaczony na działalność samopomocową i socjalną, współpraca z administracją, reprezentowanie interesów członków, działalność doradczą i organizacyjną dla członków organizacji, a także na najem odpowiedniego pomieszczenia biurowego i wyposażenie go w niezbędny sprzęt celem dalszego funkcjonowania organizacji kupieckiej.
12.W jaki sposób zostanie ustalony podział odszkodowania na część związaną z Państwa działalnością statutową oraz część związaną z Państwa działalnością gospodarczą?
Otrzymane odszkodowanie zostanie podzielone w wysokości 50% na cele statutowe i 50% na działalność gospodarczą.
13.Czy są Państwo małym podatnikiem w rozumieniu art. 4a pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
Tak są małym podatnikiem w rozumieniu art.4a pkt. 10 ustawy o podatku od osób prawnych.
14.Czy w nieruchomości, o której mowa we wniosku była prowadzona działalność statutowa Państwa stowarzyszenia?
W nieruchomości, o której mowa była w sposób ciągły prowadzona działalność statutowa organizacji.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług
Czy odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, wywłaszczenie z nieruchomości w zamian za odszkodowanie jest traktowane jako dostawa towarów. Jednakże na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku VAT dostawę budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że:
-dostawa nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
-pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawa budynku upłynął okres dłuższy niż 2 lata.
Zdaniem Wnioskodawcy przysługuje zwolnienie z podatku VAT:
-do pierwszego zasiedlenia doszło w roku 1977 - rozbudowa 1984-1985 r.;
-nie dokonywano żadnych ulepszeń przekraczających 30% wartości początkowej budynku.
W sytuacji, gdy przedmiotem dostawy jest nieruchomość, w stosunku do której doszło do pierwszego zasiedlenia i od pierwszego zasiedlenia upłynęły 2 lata, to sprzedaż będzie zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży − rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).
Przepis ten określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Własność towaru nie jest tu najistotniejszą cechą opisanego przypadku, lecz nierówna pozycja stron takiej specyficznej dostawy, w której jedna niejako „zmuszona” jest poddać się określonym nakazom płynącym z organu lub z mocy prawa.
Zatem jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Ponadto opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.
Zatem dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Z opisu sprawy wynika, że posiadają Państwo budynek, który został zakupiony na potrzeby biura w roku 1977 r. Pierwsze zasiedlenie budynku nastąpiło w roku 1977 r. Nie ponieśli Państwo wydatków na ulepszenie, w stosunku do których mieli prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Od rozbudowy, ulepszenia w roku 1984-1985, a dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.
W związku z uprawomocnieniem się decyzji Prezydenta Miasta o zezwoleniu o realizację inwestycji drogowej – decyzją (…) zostali Państwo wywłaszczeniu z nieruchomości za ustalonym odszkodowaniem w zamian za przeniesienie prawa własności na Gminę.
Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii czy odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z przepisu tego wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.
Zatem wywłaszczenie w zamian za odszkodowanie za nieruchomość stanowi dostawę majątku związanego z Państwa działalnością gospodarczą i odbywa się w ramach prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej, gdyż prawo do rozporządzania towarami jak właściciel, czyli faktyczne władanie rzeczą, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, należy zgodnie z ww. przepisem do Państwa. Opisane we wniosku przeniesienie prawa własności nieruchomości - wywłaszczenie w zamian za odszkodowanie, stanowi wobec tego odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Państwo dla tej czynności działają w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy i sprzedaż ta będzie realizowana w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Dostawa budynku będzie korzystała ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż do pierwszego zasiedlenia doszło w 1977 r. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku upłynie okres dłuższy niż 2 lata.
Zatem odpowiadając na Państwa pytanie, należy stwierdzić, że odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość, stanowiące wynagrodzenie za dostawę nieruchomości podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Stanowisko Państwa w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług.
Ocena prawna stanowiska Państwa w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
