Interpretacja indywidualna z dnia 22 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.736.2025.2.AKR
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
22 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych, przeznaczony do realizacji usług transportu kolejowego, jaki zostanie wyodrębniony ze struktury A, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji jego sprzedaż będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego przez B. Uzupełnili go Państwo pismem z 28 października 2025 r. (wpływ 29 października 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie oraz pismem z 17 listopada 2025 r. (wpływ 17 listopada 2025 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
A;
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.
Opis zdarzenia przyszłego
A (dalej: A) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT prowadzącym podstawową działalność gospodarczą w zakresie (…) będących przedmiotem sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawek innych niż zwolniona.
Na terenie Oddziału A odbywa się transport kolejowy materiałów i produktów pochodzących z działalności gospodarczej A. Transport i spedycję dla ciągu technologicznego zapewnia w przeważającym zakresie utworzona w tym celu przez A spółka zależna, tj. B (dalej: B).
Spółka ta jest czynnym podatnikiem VAT, prowadzącym podstawową działalność gospodarczą w zakresie transportu kolejowego oraz usług kolejowych na liniach kolejowych należących do podmiotów zewnętrznych oraz bocznicach kolejowych należących do Oddziałów A i spółek z Grupy Kapitałowej A. Sprzedaż tych usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki podstawowej 23%.
B świadczy na rzecz A, na podstawie zawartych umów, usługi transportu kolejowego, do których wykorzystuje własne składniki majątkowe, takie jak wagony towarowe – (...), a w pozostałym zakresie przy wykorzystaniu składników majątkowych (wagonów – (...)) wynajmowanych od podmiotów zewnętrznych oraz będących własnością A.
Wspomniany majątek Oddziału A służący realizacji usług transportu kolejowego stanowi część W(...), którego zadaniem jest zapewnienie transportu towarów pochodzących z produkcji A (…), zarówno wewnątrz zakładu (tzw. transport wewnątrzzakładowy), jak i poza Jego siedzibą, m.in. w ramach realizowanej sprzedaży produktów dla odbiorców zewnętrznych. W skład tej części W(...) wchodzą: wagony towarowe – (...) oraz pracownik, do którego obowiązków należy:
·zarządzanie, planowanie utrzymania wagonów towarowych, dla których Oddział pełni funkcję podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (…) – w rozumieniu przepisów regulujących transport kolejowy,
·nadzorowanie badań okresowych i przeglądów urządzeń podlegających dozorowi technicznemu,
·prowadzenie dokumentacji rozliczeniowej dotyczącej przeprowadzania remontów systemem zleconym wagonów towarowych – (...),
·współpraca w zakresie realizacji zadań produkcyjnych oraz remontów środków trwałych W(...),
·wykonywanie zadań określonych w procedurach Systemu Zarządzania Utrzymaniem dla wagonów towarowych – (...).
W pozostałym zakresie, W(...) stanowią budynki, magazyny, bocznice, tory i wagi kolejowe, środki transportu służące do zapewnienia ciągłości obsługi wydziałów produkcyjnych oraz wydziałów/działów pomocniczych (wózki, samochody osobowe i ciężarowe), place, przystanki, wiaty, oświetlenie terenu zakładu, linie kablowo-oświetleniowe, drogi i place wewnątrzzakładowe, parkingi dla samochodów, wiadukty drogowe, kładki dla pieszych, mosty drogowe, wozy (...), (...), wagony energetyczno-ochronne oraz z pozostałymi pracownikami tego W(...).
Wnioskodawca wskazuje, że z uwagi na duże zapotrzebowanie na usługi transportu kolejowego, do przewozu towarów A wykorzystywane są dodatkowo wagony – (...) wynajmowane /dzierżawione od podmiotów zewnętrznych na podstawie umów zawartych przez A.
Celem uporządkowania funkcji związanych z obsługą transportu kolejowego, jaką zapewnia B na rzecz A, podjęto decyzję o sprzedaży ww. części W(...) na rzecz B. W ramach planowanej sprzedaży A przekaże na rzecz B składniki majątkowe w postaci wagonów towarowych – (...) wraz z przemieszczeniem w ramach zmiany miejsca zatrudnienia jednego pracownika A obsługującego obecnie składniki majątkowe będące przedmiotem sprzedaży. Dodatkowo planowana jest cesja umów zawartych przez A z podmiotami zewnętrznymi w zakresie napraw okresowych wagonów towarowych – (...) i najmu wagonów typ (…).
Majątek pozostały W(...) (w tym jego pozostali pracownicy) nie jest przewidziany jako przedmiot sprzedaży do B.
Planowane przemieszczenie funkcji transportu kolejowego w drodze sprzedaży wyodrębnionej części taboru kolejowego A ukierunkowane jest na:
-centralizację kompetencji w Grupie A i wykluczenie zjawiska powielania się kompetencji w zakresie gospodarki utrzymaniowo-remontowej taboru kolejowego,
-utrzymanie efektywności wykorzystania taboru kolejowego w Grupie A poprzez koncentrację funkcji zarządcy taboru kolejowego w ramach jednego podmiotu w Grupie A, tj. przewoźnika kolejowego B,
-zabezpieczenie potrzeb A w wagony towarowe – (...) w okresie długoterminowym.
Odrębność funkcjonalna tej struktury polega na tym, że transport kolejowy nie stanowi trzonu działalności Oddziału A, ani też nie wypełnia wszystkich funkcji W(...). Utrzymanie techniczne wagonów opiera się na korzystaniu z usług sprawdzonych dostawców. Wagony towarowe – (...), którymi dysponuje W(...) obsługują część przewozów z wybranych punktów ładunkowych Oddziału przy wykorzystaniu lokomotyw manewrowych spółki B, która posiada status operatora posiadającego wyłączność na obsługę bocznicy kolejowej Oddziału A. Brakujący wolumen sprzedaży (...) jest obsługiwany taborem kolejowym dysponowanym przez B.
Z punktu widzenia organizacji zadań, wszystkie sprawy związane z utrzymaniem wagonów towarowych – (...) przyporządkowane są do zakresu prac Zespołu (...). Pracownik bezpośrednio nadzorujący tę część działalności struktury kolejowej podlega bezpośrednio Kierownikowi Zespołu (...), pracuje na stanowisku samodzielnym i nie posiada podwładnych.
W księgach rachunkowych Oddziału wyodrębniona jest ewidencja kosztów ponoszonych na W(...) (MPK), w ramach której wyodrębniona jest ewidencja do ujmowania kosztów dotyczących składników przeznaczonych do zbycia (…).
Wnioskodawca informuje, że przedstawione w złożonym wniosku okoliczności sprawy są przedmiotem zapytania odrębnego wniosku w zakresie stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z jakim wystąpił A reprezentujący Podatkową Grupę Kapitałową A, w skład której wchodzą A i B.
Doprecyzowanie opisu sprawy
W odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu, wskazali Państwo następujące informacje:
1.Czy składniki majątkowe i niemajątkowe przyporządkowane do części Państwa działalności gospodarczej – związanej z W(...) – zostaną wyodrębnione na dzień sprzedaży na płaszczyźnie:
a)organizacyjnej, tj. czy będą posiadały swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp.? Organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze;
b)finansowej, tj. czy będą posiadały samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz czy na podstawie prowadzonej przez Państwa ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie nie tylko przychodów i kosztów, ale również należności i zobowiązań do tej wyodrębnionej działalności, przez co możliwe będzie określenie wyniku finansowego?
c)funkcjonalnej, tj. czy będą stanowiły potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze?
Odpowiedź:
Zdaniem Wnioskodawcy, planowany do zbycia na rzecz B zespół składników majątku A, jest i będzie na dzień sprzedaży:
a)Wyodrębniony organizacyjnie jako część W(...), czego przejawem jest autonomiczność realizowanych przez tę część W(...) przydzielonych jej zadań oraz przydzielenie do wykonywania tych zadań określonych składników majątkowych (tabor kolejowy), a także wydzielenie w strukturze pracowniczej W(...) funkcji (zadań) pracownika obsługującego tabor kolejowy. Z punktu widzenia formalnego wyodrębniony zespół składników majątku nie występuje w strukturze Oddziału pod konkretną nazwą jak np. „oddział” czy „wydział” itp. a jego funkcje nie zostały uregulowane w formie konkretnego aktu normatywnego. W ocenie Wnioskodawcy dla zdefiniowania wyodrębnienia organizacyjnego w świetle posiada swój statut, regulamin lub inny akt oraz aby funkcjonowała pod wskazaną przez Dyrektora KIS nazwą, albowiem przepis art. 2 pkt 27e wskazuje na element faktyczny, którym jest organizacja zadań przy użyciu dedykowanych do tego celu konkretnych składników majątku i pracowników.
b)Wyodrębniony finansowo, w tym sensie, że na podstawie kont prowadzonych w ramach ewidencji zdarzeń gospodarczych i rozliczeń prowadzonych dla W(...) możliwe jest przyporządkowanie kosztów dla tej części zespołu składników majątku (taboru kolejowego). Prowadzona ewidencja księgowa nie daje możliwości przyporządkowania przychodów oraz należności i zobowiązań i tym samym określenia wyniku finansowego, albowiem wyodrębniona struktura kolejowa nie służy bezpośrednio generowaniu przez A przychodów, a jedynie zapewnia transport surowców i produktów przeznaczonych i pochodzących z produkcji A i taką też funkcję będzie pełnić w strukturze B po jej zbyciu.
c)Wyodrębniony funkcjonalnie, tj. będzie stanowił potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, czego przejawem jest zdolność do samodzielnej realizacji przyporządkowanych mu zadań, a specyfika tych składników powoduje, że nieracjonalne jest ich odrębne/jednostkowe wykorzystanie; zespół wagonów towarowych wraz z nadzorującym pracownikiem oraz obsługą w zakresie utrzymania technicznego wagonów, jaką zapewniają podmioty zewnętrzne świadczące specjalistyczne usługi właściwe dla branży kolejowej, tworzy spójną całość, podczas gdy każdy jednostkowy składnik tej struktury pozbawiony zostaje możliwości odrębnego realizowania zadań.
2.Czy przedmiotem sprzedaży przez Państwa na rzecz B będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) części W(...), w tym zobowiązania i należności w całości? Jeśli któreś składniki nie zostaną przekazane, to jaki był tego powód?
Odpowiedź:
Wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) stanowiące wyodrębnioną część W(...), przeznaczoną do sprzedaży na rzecz B, z wyłączeniem zobowiązań i należności, które jak wcześniej wskazano, nie występują z uwagi na specyfikę zadań wykonywanych w ramach struktury A.
Pozostałe składniki W(...) (szczegółowo opisane w złożonym wniosku o interpretację) nie będą przedmiotem sprzedaży.
3.Czy część W(...) na dzień zbycia będzie zdolna do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy i nie będzie wymagała zaangażowania innych środków materialnych lub niematerialnych, a także struktur działalności nabywcy lub podjęcia dodatkowych działań przez tego nabywcę w celu kontynuowania działalności?
Odpowiedź (ostatecznie przedstawiona w piśmie z 17 listopada 2025 r.):
Przeznaczona do sprzedaży część W(...) na dzień zbycia będzie zdolna do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy i nie będzie wymagała zaangażowania innych środków materialnych lub niematerialnych, a także struktur działalności nabywcy lub podjęcia dodatkowych działań przez tego nabywcę w celu kontynuowania działalności. Mając jednak na uwadze profil działalności B polegający na realizacji usług transportu kolejowego, zakłada się doetatyzowanie działalności nabytej części W(...), co w ocenie Wnioskodawcy wynika z faktu, iż B wykonuje tożsame usługi w ramach aktualnej działalności a nabywany majątek ma na celu zwiększenie jego potencjału gospodarczego. Zdaniem Wnioskodawcy, nie oznacza to, że nabywana część W(...) nie jest zdolna do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy.
4.Czy na dzień zbycia składników majątkowych, B będzie miała faktyczną możliwość nieprzerwanego kontynuowania działalności dotyczącej części Państwa przedsiębiorstwa, związanej z W(...), wyłącznie na podstawie składników majątkowych będących przedmiotem sprzedaży, czy też będzie musiała podjąć/wykonać jakieś działania faktyczne lub prawne w celu prowadzenia/kontynuowania działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki majątkowe? Jeśli nabywca będzie musiał takie działania podjąć to proszę je w sposób niebudzący wątpliwości wskazać i opisać.
Odpowiedź:
P będzie miała faktyczną możliwość nieprzerwanego kontynuowania działalności prowadzonej w ramach części W(...) z wykorzystaniem wszystkich nabywanych od A rzeczowych składników majątkowych. Takie jest założenie planowanej operacji, aby zakres działania wyodrębnionego taboru kolejowego funkcjonował w strukturze nabywcy w takim samym zakresie i przy wykorzystaniu tych samych składników oraz w oparciu o umowy realizowane przez A. Zdecydowana większość tych umów będzie przedmiotem cesji na rzecz B. Niemniej niektóre z nich nie będą objęte zakresem transakcji, co ma swoje racjonalne uzasadnienie wynikające z charakteru działalności B, który jako firma specjalizująca się w transporcie kolejowym posiada stałych dostawców usług o tożsamym charakterze. W związku z czym nieracjonalne byłoby z punktu widzenia działalności B dublowanie dostaw usług o takim samym zakresie. Niemniej odnosząc się do pytania Dyrektora KIS, Wnioskodawca wyjaśnia, że wszystkie zakresy prac realizowanych w ramach zawartych przez A umów niezbędnych dla utrzymania technicznego i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego przekazywanego majątku będą realizowane przez B po jego nabyciu.
Jak wskazano powyżej B zakłada możliwość zwiększenia ilości pracowników i składników majątkowych, co ma uzasadnienie w profilu jej działalności, której przedmiotem jest świadczenie usług transportu kolejowego. Nie oznacza to jednak, że nabywany zespół składników nie będzie funkcjonował samodzielnie w strukturze B, ani też, że nie będzie wykorzystywany w tym samym zakresie, w jakim został nabyty.
Pytania
1.Czy opisany we wniosku zespół składników materialnych i niematerialnych, przeznaczony do realizacji usług transportu kolejowego, jaki zostanie wyodrębniony ze struktury A, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT, a w konsekwencji czy w przypadku jego sprzedaży w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?
2.Czy B będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez A dokumentującej sprzedaż składników majątkowych będących przedmiotem niniejszego Wniosku? (pytanie ostatecznie sformułowane w piśmie z 17 listopada 2025 r.)
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1.
Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiony w opisie sprawy zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do realizacji usług transportu kolejowego, spełnia definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, co daje Wnioskodawcy prawo do wyłączenia tej transakcji z podstawy opodatkowania VAT.
Ad 2. (ostatecznie wyrażone w piśmie z 17 listopada 2025 r.)
Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji uznania, że składniki majątkowe będące przedmiotem planowanej sprzedaży na rzecz B będą spełniały definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, który stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W związku z tym w konsekwencji braku opodatkowania niniejszej transakcji podatkiem VAT nie powstanie po stronie B prawo do odliczenia VAT.
UZASADNIENIE
Jak wskazuje przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Niemniej w niektórych, uzasadnionych charakterem danej operacji, przypadkach ustawodawca przewidział wyłączenia od wskazanej zasady, które pozwalają podatnikowi na ich wyłączenie z opodatkowania VAT. Do katalogu takich przypadków zalicza się art. 6 pkt 1 ustawy VAT, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej: ZCP) formułuje art. 2 pkt 27e ustawy VAT stanowiąc, że jest to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby ZCP tworzył zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej. Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących ZCP, powinny być zarówno aktywa, jak i kadra pracownicza.
Przechodząc do poszczególnych przesłanek statuujących ZCP w świetle przepisów ustawy VAT, bazującym przy tym na ukształtowanej w tym zakresie linii orzeczniczej, należy wskazać, że:
1.Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że ZCP ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. a składniki tworzące ZCP cechuje zorganizowanie w sposób pozwalający na realizację przydzielonych mu zadań w danym przedsiębiorstwie.
2.Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
3.Wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych i zarazem zdolność do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Innymi słowy, ZCP musi posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Zatem, w rozumieniu przepisów podatkowych ZCP tworzą składniki majątkowe zdolne do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym i pozostające w takich wzajemnych relacjach, które pozwalają nazwać je zespołem, a nie zbiorem przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, w świetle przepisów ustawy VAT, ZCP ma miejsce wtedy, gdy spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za ZCP, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy VAT uwzględnić należy następujące okoliczności:
-zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
-faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Istotny dla oceny tego zagadnienia jest również fakt, czy oprócz przeniesienia standardowych elementów typowych dla danej transakcji na nabywcę przenoszone są prawa i obowiązki z umów, na podstawie których zbywający realizuje w ramach wydzielanej struktury swoje zadania gospodarcze.
Odnosząc powyższe elementy ustawowej definicji ZCP do okoliczności przedstawionej sprawy, Wnioskodawca wskazuje, że struktura transportu kolejowego, będąca przedmiotem planowanej sprzedaży, stanowi funkcjonujący na Oddziale zespół składników materialnych i niematerialnych, które wykorzystywane są dla realizacji jednego celu, jakim jest transport kolejowy surowców, materiałów do produkcji oraz produktów wytworzonych na Oddziale A.
Wydzielany zespół składników transportu kolejowego tworzy funkcjonalną całość, czego przejawem jest zdolność do samodzielnej realizacji przyporządkowanych mu zadań, a specyfika tych składników powoduje, że nieracjonalne jest ich odrębne/jednostkowe wykorzystanie. Zespół wagonów towarowych wraz z nadzorującym pracownikiem oraz obsługą w zakresie utrzymania technicznego wagonów, jaką zapewniają podmioty zewnętrzne świadczące specjalistyczne usługi właściwe dla branży kolejowej, tworzy spójną całość, podczas gdy każdy jednostkowy składnik tej struktury pozbawiony zostaje możliwości odrębnego realizowania zadań. Co więcej, wydzielona część transportu kolejowego Oddziału będzie w tożsamy sposób i w tym samym składzie wykorzystywana w strukturach drugiego podmiotu, tj. B. Jedyna zmiana jaka nastąpi w dotychczasowej działalności Wnioskodawcy to poprawa funkcjonalności taboru kolejowego i efektywności jego wykorzystania poprzez jego koncentrację w jednym podmiocie i eliminację powielania kompetencji w strukturach różnych podmiotów.
Z punktu widzenia wyodrębnienia organizacyjnego, ta część taboru kolejowego Oddziału ma swoje miejsce w jego strukturze organizacyjnej. Funkcjonuje ona w ramach W(...), niemniej jej autonomiczność wyznacza zakres przydzielonych jej do realizacji zadań oraz powierzonych składników majątkowych nadzorowanych przez pracownika. Przejawem odrębności organizacyjnej jest również wydzielenie funkcji (zadań) pracownika obsługującego tabor kolejowy ze struktury pracowniczej W(...).
Jak wskazano w opisie okoliczności sprawy, w ramach ewidencji zdarzeń gospodarczych i rozliczeń prowadzonych dla W(...) wydzielone są konta do rejestrowania operacji gospodarczych dotyczących struktury kolejowej, będącej przedmiotem sprzedaży. Na podstawie zapisów tych kont możliwe jest przyporządkowanie kosztów dla omawianego zakresu działalności W(...). Konta te nie obejmują przychodów (należności), albowiem ani W(...), ani też wyodrębniona struktura kolejowa nie służą bezpośrednio generowaniu przez A przychodów, a jedynie zapewniają transport surowców i produktów przeznaczonych i pochodzących z produkcji A.
W ocenie Wnioskodawcy, przedstawione okoliczności sprawy przemawiają za stanowiskiem, że mający być przedmiotem zbycia zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji transportu kolejowego na Oddziale A, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT, ponieważ jest wydzielony w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej, jest przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych i może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Ponadto nabywca ww. zespołu składników materialnych i niematerialnych zamierza prowadzić działalność gospodarczą z wykorzystaniem nabytego majątku w tożsamy sposób i na rzecz tego samego odbiorcy.
Wobec powyższego, zbycie ww. składników materialnych i niematerialnych służących wykonywaniu usług w zakresie transportu kolejowego stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Według art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 55¹ Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.
Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy) jest więc to, że stanowi on „zespół” składników materialnych i niematerialnych o cechach „zorganizowania” oraz „przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej”.
Potwierdza to art. 552 Kodeksu cywilnego, na mocy którego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym, funkcjonalnym i materialnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.
W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.
Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:
1)zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że:
„(…) Celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów”.
W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że:
„(…) regulacja art. 5(8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej”.
W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Mając na uwadze powyższe orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub też jego zorganizowanej części decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik zobowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT prowadzącym podstawową działalność gospodarczą w zakresie (...) będących przedmiotem sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawek innych niż zwolniona.
Na terenie Oddziału A odbywa się transport kolejowy materiałów i produktów pochodzących z działalności gospodarczej A. Transport i spedycję dla ciągu technologicznego zapewnia w przeważającym zakresie utworzona w tym celu przez A spółka zależna, tj. B (dalej: B).
Spółka ta jest czynnym podatnikiem VAT prowadzącym podstawową działalność gospodarczą w zakresie transportu kolejowego oraz usług kolejowych na liniach kolejowych należących do podmiotów zewnętrznych oraz bocznicach kolejowych należących do Oddziałów A i spółek z Grupy Kapitałowej A. Sprzedaż tych usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki podstawowej 23%.
B świadczy na rzecz A, na podstawie zawartych umów, usługi transportu kolejowego, do których wykorzystuje własne składniki majątkowe, takie jak wagony towarowe – (...), a w pozostałym zakresie przy wykorzystaniu składników majątkowych (wagonów – (...)) wynajmowanych od podmiotów zewnętrznych oraz będących własnością A.
Majątek Oddziału A służący realizacji usług transportu kolejowego stanowi część W(...), którego zadaniem jest zapewnienie transportu towarów pochodzących z produkcji A, zarówno wewnątrz zakładu (tzw. transport wewnątrzzakładowy), jak i poza Jego siedzibą, m.in. w ramach realizowanej sprzedaży produktów dla odbiorców zewnętrznych. W skład tej części W(...) wchodzą: wagony towarowe – (...) oraz pracownik, do którego obowiązków należy:
-zarządzanie, planowanie utrzymania wagonów towarowych, dla których Oddział pełni funkcję podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (…) – w rozumieniu przepisów regulujących transport kolejowy,
-nadzorowanie badań okresowych i przeglądów urządzeń podlegających dozorowi technicznemu,
-prowadzenie dokumentacji rozliczeniowej dotyczącej przeprowadzania remontów systemem zleconym wagonów towarowych – (...),
-współpraca w zakresie realizacji zadań produkcyjnych oraz remontów środków trwałych W(...),
-wykonywanie zadań określonych w procedurach Systemu Zarządzania Utrzymaniem dla wagonów towarowych – (...).
W pozostałym zakresie W(...) stanowią budynki, magazyny, bocznice, tory i wagi kolejowe, środki transportu służące do zapewnienia ciągłości obsługi wydziałów produkcyjnych oraz wydziałów/działów pomocniczych (wózki, samochody osobowe i ciężarowe), place, przystanki, wiaty, oświetlenie terenu zakładu, linie kablowo-oświetleniowe, drogi i place wewnątrzzakładowe, parkingi dla samochodów, wiadukty drogowe, kładki dla pieszych, mosty drogowe, wozy (...), (...), wagony energetyczno-ochronne oraz z pozostałymi pracownikami tego W(...).
Z uwagi na duże zapotrzebowanie na usługi transportu kolejowego, do przewozu towarów A wykorzystywane są dodatkowo wagony – (...) wynajmowane/dzierżawione od podmiotów zewnętrznych na podstawie umów zawartych przez A.
Celem uporządkowania funkcji związanych z obsługą transportu kolejowego, jaką zapewnia B na rzecz A, podjęto decyzję o sprzedaży ww. części W(...) na rzecz B. W ramach planowanej sprzedaży A przekaże na rzecz B składniki majątkowe w postaci wagonów towarowych – (...) wraz z przemieszczeniem w ramach zmiany miejsca zatrudnienia jednego pracownika A obsługującego obecnie składniki majątkowe będące przedmiotem sprzedaży. Dodatkowo planowana jest cesja umów zawartych przez A z podmiotami zewnętrznymi w zakresie napraw okresowych wagonów towarowych – (...) i najmu wagonów.
Majątek pozostały W(...) (w tym jego pozostali pracownicy) nie jest przewidziany jako przedmiot sprzedaży do B.
Planowane przemieszczenie funkcji transportu kolejowego w drodze sprzedaży wyodrębnionej części taboru kolejowego A ukierunkowane jest na:
-centralizację kompetencji w Grupie A i wykluczenie zjawiska powielania się kompetencji w zakresie gospodarki utrzymaniowo-remontowej taboru kolejowego,
-utrzymanie efektywności wykorzystania taboru kolejowego w Grupie A poprzez koncentrację funkcji zarządcy taboru kolejowego w ramach jednego podmiotu w Grupie A, tj. przewoźnika kolejowego B,
-zabezpieczenie potrzeb A w wagony towarowe – (...) w okresie długoterminowym.
Odrębność funkcjonalna tej struktury polega na tym, że transport kolejowy nie stanowi trzonu działalności Oddziału A, ani też nie wypełnia wszystkich funkcji W(...). Utrzymanie techniczne wagonów opiera się na korzystaniu z usług sprawdzonych dostawców. Wagony towarowe – (...), którymi dysponuje W(...) obsługują część przewozów z wybranych punktów ładunkowych Oddziału przy wykorzystaniu lokomotyw manewrowych spółki B, która posiada status operatora posiadającego wyłączność na obsługę bocznicy kolejowej Oddziału A. Brakujący wolumen sprzedaży (...) jest obsługiwany taborem kolejowym dysponowanym przez B.
Z punktu widzenia organizacji zadań, wszystkie sprawy związane z utrzymaniem wagonów towarowych – (...) przyporządkowane są do zakresu prac Zespołu (...). Pracownik bezpośrednio nadzorujący tę część działalności struktury kolejowej podlega bezpośrednio Kierownikowi Zespołu (...), pracuje na stanowisku samodzielnym i nie posiada podwładnych.
W księgach rachunkowych Oddziału wyodrębniona jest ewidencja kosztów ponoszonych na W(…), w ramach której wyodrębniona jest ewidencja do ujmowania kosztów dotyczących składników przeznaczonych do zbycia (…).
Planowany do zbycia na rzecz B zespół składników majątku A, jest i będzie na dzień sprzedaży:
-wyodrębniony organizacyjnie jako część W(...), czego przejawem jest autonomiczność realizowanych przez tę część W(...) przydzielonych jej zadań oraz przydzielenie do wykonywania tych zadań określonych składników majątkowych (tabor kolejowy), a także wydzielenie w strukturze pracowniczej W(...) funkcji (zadań) pracownika obsługującego tabor kolejowy. Z punktu widzenia formalnego wyodrębniony zespół składników majątku nie występuje w strukturze Oddziału pod konkretną nazwą jak np. „oddział” czy „wydział” itp. a jego funkcje nie zostały uregulowane w formie konkretnego aktu normatywnego,
-wyodrębniony finansowo, w tym sensie, że na podstawie kont prowadzonych w ramach ewidencji zdarzeń gospodarczych i rozliczeń prowadzonych dla W(...) możliwe jest przyporządkowanie kosztów dla tej części zespołu składników majątku (taboru kolejowego). Prowadzona ewidencja księgowa nie daje możliwości przyporządkowania przychodów oraz należności i zobowiązań i tym samym określenia wyniku finansowego, albowiem wyodrębniona struktura kolejowa nie służy bezpośrednio generowaniu przez A przychodów, a jedynie zapewnia transport surowców i produktów przeznaczonych i pochodzących z produkcji A i taką też funkcję będzie pełnić w strukturze B po jej zbyciu,
-wyodrębniony funkcjonalnie, tj. będzie stanowił potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, czego przejawem jest zdolność do samodzielnej realizacji przyporządkowanych mu zadań, a specyfika tych składników powoduje, że nieracjonalne jest ich odrębne/jednostkowe wykorzystanie; zespół wagonów towarowych wraz z nadzorującym pracownikiem oraz obsługą w zakresie utrzymania technicznego wagonów, jaką zapewniają podmioty zewnętrzne świadczące specjalistyczne usługi właściwe dla branży kolejowej, tworzy spójną całość, podczas gdy każdy jednostkowy składnik tej struktury pozbawiony zostaje możliwości odrębnego realizowania zadań.
Przedmiotem sprzedaży przez A na rzecz B będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) stanowiące wyodrębnioną część W(...), przeznaczoną do sprzedaży na rzecz B, z wyłączeniem zobowiązań i należności, które nie występują z uwagi na specyfikę zadań wykonywanych w ramach struktury A.
Przeznaczona do sprzedaży część W(...) na dzień zbycia będzie zdolna do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy i nie będzie wymagała zaangażowania innych środków materialnych lub niematerialnych, a także struktur działalności nabywcy lub podjęcia dodatkowych działań przez tego nabywcę w celu kontynuowania działalności. Mając jednak na uwadze profil działalności B polegający na realizacji usług transportu kolejowego, zakłada się doetatyzowanie działalności nabytej części W(...), co wynika z faktu, iż B wykonuje tożsame usługi w ramach aktualnej działalności a nabywany majątek ma na celu zwiększenie jego potencjału gospodarczego. Nie oznacza to, że nabywana część W(...) nie jest zdolna do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy.
P będzie miała faktyczną możliwość nieprzerwanego kontynuowania działalności prowadzonej w ramach części W(...) z wykorzystaniem wszystkich nabywanych od A rzeczowych składników majątkowych. Takie jest założenie planowanej operacji, aby zakres działania wyodrębnionego taboru kolejowego funkcjonował w strukturze nabywcy w takim samym zakresie i przy wykorzystaniu tych samych składników oraz w oparciu o umowy realizowane przez A. Zdecydowana większość tych umów będzie przedmiotem cesji na rzecz B. Niemniej niektóre z nich nie będą objęte zakresem transakcji, co ma swoje racjonalne uzasadnienie wynikające z charakteru działalności B, który jako firma specjalizująca się w transporcie kolejowym posiada stałych dostawców usług o tożsamym charakterze. W związku z czym nieracjonalne byłoby z punktu widzenia działalności B dublowanie dostaw usług o takim samym zakresie. Wszystkie zakresy prac realizowanych w ramach zawartych przez A umów niezbędnych dla utrzymania technicznego i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego przekazywanego majątku będą realizowane przez B po jego nabyciu.
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy zespół składników materialnych i niematerialnych, przeznaczony do realizacji usług transportu kolejowego, jaki zostanie wyodrębniony ze struktury A, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w konsekwencji czy w przypadku jego sprzedaży w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Podstawowym wymogiem do uznania dostawy majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Należy w tym miejscu raz jeszcze podkreślić, że brak zaistnienia którejkolwiek z przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy wyklucza uznanie składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu ww. przepisu.
W analizowanej sprawie, wprawdzie wydzielone składniki majątkowe w Państwa przedsiębiorstwie, będące przedmiotem sprzedaży, posiadają potencjalną zdolność do samodzielnego funkcjonowania oraz mają faktyczną możliwość prowadzenia działalności w zakresie usług transportu kolejowego, ale przedmiotu sprzedaży nie można uznać za dostawę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przedmiot sprzedaży nie cechuje się wyodrębnieniem organizacyjnym, gdyż przedmiotem sprzedaży będzie tylko część W(...), której zadaniem jest zapewnienie transportu kolejowego towarów pochodzących z produkcji A. Potwierdza to fakt – jak wskazali Państwo – że z punktu widzenia formalnego wyodrębniony zespół składników majątku nie występuje w strukturze Oddziału pod konkretną nazwą jak np. „oddział” czy „wydział” itp. a jego funkcje nie zostały uregulowane w formie konkretnego aktu normatywnego. Powyższe wskazuje, że prowadzone przez A przedsiębiorstwo w części dotyczącej zapewnienia transportu kolejowego towarów pochodzących z produkcji A nie cechuje się wymaganą strukturą organizacyjną.
Ponadto, przedmiot sprzedaży nie cechuje się wyodrębnieniem finansowym. Co prawda wskazali Państwo, że na podstawie kont prowadzonych w ramach ewidencji zdarzeń gospodarczych i rozliczeń prowadzonych dla W(...) możliwe jest przyporządkowanie kosztów dla tej części zespołu składników majątku (taboru kolejowego). Jednakże, z wniosku wynika również, że prowadzona ewidencja księgowa nie daje możliwości przyporządkowania przychodów oraz należności i zobowiązań dla zbywanej części W(...) i tym samym określenia wyniku finansowego dla tej części.
Z wniosku wynika także, że B zakłada doetatyzowanie działalności nabytej części W(...). Tym samym, B podejmie dodatkowe działania niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki.
W konsekwencji należy stwierdzić, że nie zostaną spełnione wskazane powyżej przesłanki do uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z częścią W(...) za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w myśl art. 2 pkt 27e ustawy.
Podsumowując, opisany zespół składników materialnych i niematerialnych, przeznaczony do realizacji usług transportu kolejowego, jaki zostanie wyodrębniony ze struktury A, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy i w konsekwencji jego sprzedaż nie będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest nieprawidłowe.
Ponadto, Państwa wątpliwości dotyczą wskazania, czy B będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez A dokumentującej sprzedaż składników majątkowych.
Odnosząc się do powyższego należy zauważyć, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Natomiast w myśl przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że skoro – jak wyżej rozstrzygnięto – przedmiot sprzedaży (część W(...)) nie będzie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, to transakcja będzie podlegać opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy i odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy,z tytułu której podatnikiem są Państwo. Zatem, A dokonując ww. sprzedaży powinien wykazać tę sprzedaż jako czynność podlegającą opodatkowaniu i naliczyć podatek należny według właściwych stawek podatku VAT.
Należy podkreślić, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, są spełnione, ponieważ nabywca – B – jest czynnym podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT wg podstawowej stawki podatku.
W konsekwencji powyższego, B (nabywcy) będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tej transakcji na zasadach wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek wskazanych w art. 88 ustawy.
Podsumowując, B będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez A dokumentującej sprzedaż składników majątkowych będących przedmiotem niniejszego Wniosku, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy.
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
