Interpretacja indywidualna z dnia 23 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.997.2025.2.AKO

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie prawa do zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy prawa użytkowania wieczystego działek 2 i 3 (dz…).

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z dnia 14 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy prawa użytkowania wieczystego działek o nr ….

Uzupełnili go Państwo pismem z 21 listopada 2025 r. (wpływ 27 listopada 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółdzielnia Mieszkaniowa "…" (zwana dalej Wnioskodawcą lub Spółdzielnią) z siedzibą … jest czynnym podatnikiem VAT. W dniu … r. Spółdzielnia otrzymała zawiadomienie o wszczęciu, na podstawie art. 11d ust. 5 ustawy z dnia 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j Dz. U. z 2024 r., poz. 311), postępowania administracyjnego w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie ul. … na odcinku od ul. … do granicy miasta wraz z rozbudową i budową skrzyżowań w…, obejmującą projektowany odcinek drogi krajowej nr … od km ... do km ... wraz z pozostałym odcinkiem ul. … jako projektowanej drogi powiatowej od km ... do km ... oraz z rozbudową i przebudową innych dróg publicznych. Następnie zostało wszczęte z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia, na podstawie art. 12 ust. 4a, 4c, 4f i 4g ustawy z dnia 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, odszkodowania za nieruchomości położone w obrębie ..., m. …, województwie …, oznaczone jako działki nr … o pow. … ha, nr…o pow. … ha, nr … o pow. …ha i nr … o pow. … ha oraz z tytułu wygaśnięcia z mocy prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z utratą prawa własności naniesień budowalnych na nich wzniesionych. Zaznaczyć należy, że działka nr … o pow. … ha powstała z wydzielenia z działki nr … o pow. …. ha, działka nr … o pow. … ha powstała z wydzielenia z działki nr … o pow. … ha, działka nr …o pow. …ha powstała z wydzielenia z działki nr .. o pow. … ha.

Decyzją z dnia … r., nr …, Wojewoda …ustalił wysokość odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości położonej w obrębie ..., m. … oznaczonej jako działka nr … o pow. … ha (dalej jako Działka Nr 1) oraz z tytułu wygaśnięcia prawa wieczystego użytkowania gruntu.

Decyzją z dnia … r., nr …, Wojewoda … ustalił wysokość odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości położonej w obrębie ..., m. …, oznaczonej jako działki nr … o pow. … ha oraz działki nr … o pow. … ha (dalej jako Działka Nr 2 i 3) oraz z tytułu wygaśnięcia prawa wieczystego użytkowania gruntu.

Decyzją z dnia … r., nr …, Wojewoda … ustalił wysokość odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości położonej w obrębie ..., m. …, oznaczonej jako działka nr … o pow. … ha (dalej jako Działka Nr 4) oraz z tytułu wygaśnięcia prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz z utratą prawa własności naniesień budowlanych.Wysokość odszkodowań za przejęte działki została ustalona w oparciu o wycenę przedstawioną w operatach szacunkowych wykonanych przez rzeczoznawców majątkowych. Zgodnie z par. 49 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 05.09.2023 r. w sprawie wyceny nieruchomości (Dz. U. z 2023, poz. 1832), wartość rynkową nieruchomości dla potrzeb ustalenia odszkodowania za nieruchomości wywłaszczone lub przejęte z mocy prawa na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 162) określa się, przyjmując stan nieruchomości z dnia wydania decyzji, ceny nieruchomości z dnia ustalenia odszkodowania, a przeznaczenie nieruchomości zgodnie z art. 154 ustawy bez uwzględnienia ustaleń decyzji. Nie uwzględnia się nakładów poniesionych na nieruchomości po dniu wydania decyzji.

W celu dokonania prawidłowej kwalifikacji prawnej na gruncie podatku od towarów i usług koniecznym jest przedstawienie stanu faktycznego każdej działki.

Działka Nr 1 (działka … o pow. … ha) - wg operatu szacunkowego z dnia 31.03.2025 r., Nr …: dla przedmiotowej nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta nr …. Działka jest niezabudowana. Zgodnie z pismem z dnia 04.09.2024 r. Prezydenta Miasta…, znak …, przedmiotowa działka nie była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W myśl Uchwały nr … Rady Miejskiej w … z dnia 28.03.2018 r. w sprawie uchwalenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zmienionej: Uchwałą Rady Miejskiej w… Nr … z dnia 06.03.2019 r. w zakresie dotyczącym określenia obszaru przestrzeni publicznej oraz obszarów, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz uchwałą Rady Miejskiej w … Nr … r. w zakresie dotyczącym określenia obszarów przestrzeni publicznej - projektowanych dróg, obszar, na którym znajduje się przedmiotowa działka zaliczany jest do terenów wyłączonych spod zabudowy - tereny ogrodów działkowych, oznaczonych symbolem D. Wg wypisu z rejestru gruntów z dnia 14.05.2024 r., obszar obecnej działki … były to: tereny zurbanizowane niezabudowane lub w trakcie zabudowy.

Działka Nr 2 i 3 (tj. działka nr … o pow. … ha oraz działka nr … o pow. … ha – wg operatu szacunkowego z dnia 01.04.2025 r., Nr …: dla przedmiotowej nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta nr … Przed rozpoczęciem inwestycji przedmiotowe działki były niezabudowane budynkami i stanowiły drogę dojazdową do osiedla mieszkaniowego. Na działkach występowały naniesienia budowlane: na działce … - ogrodzenie z siatki stalowej na słupach stalowych, jezdnia o nawierzchni bitumicznej 14 mkw oraz chodnik z płyt betonowych 3mkw. Na działce …: ogrodzenie z siatki stalowej na słupach stalowych, jezdnia o nawierzchni bitumicznej 14 mkw i słup stalowy - latarnia uliczna 1 szt - własność przedsiębiorstwa przesyłowego. Obszar, na którym znajdują się przedmiotowe działki nie był objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z pismem z dnia 04.09.2024 r. Prezydenta Miasta …, znak …, przedmiotowa działka nie była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W myśl Uchwały nr … Rady Miejskiej w … z dnia 28.03.2018 r. w sprawie uchwalenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zmienionej: Uchwałą Rady Miejskiej w… Nr … z dnia 06.03.2019 r. w zakresie dotyczącym określenia obszaru przestrzeni publicznej oraz obszarów, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz uchwałą Rady Miejskiej w … Nr … z dnia 22.12.2021 r. w zakresie dotyczącym określenia obszarów przestrzeni publicznej - projektowanych dróg, obszar, na którym znajduje się działka nr …zaliczany jest do terenów przeznaczonych pod zabudowę w strefie ogólnomiejskiej - tereny wielkich zespołów mieszkaniowych oznaczonych symbolem M1, natomiast działka nr… zaliczana jest do terenów wyłączonych spod zabudowy - tereny ogrodów działkowych, oznaczonych symbolem D. Wg wypisu z rejestru gruntów z dnia 14.05.2024 r., obszar obecnej działki … były to: inne tereny zabudowane, natomiast obszar obecnej działki … były to tereny zurbanizowane niezabudowane lub w trakcie zabudowy.

Działka Nr 4 (działka … o pow… ha) wg operatu szacunkowego z dnia 03.07.2025 r., ….: dla przedmiotowej nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta nr ….. Teren pełnił funkcje ogródków działkowych. Na dzień rozpoczęcia inwestycji, na przedmiotowej działce występowały naniesienia budowlane: jezdnia o nawierzchni bitumicznej 108 mkw, chodnik z płyt betonowych 28 mkw oraz ogrodzenie z siatki stalowej. Zgodnie z pismem z dnia 04.09.2024 r. Prezydenta Miasta …, znak …, przedmiotowa działka częściowo była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a częściowo studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z MPZP, uchwalonym przez Radę Miejską w … z dnia 06.12.2023 r., uchwała Nr … - przedmiotowy teren - część działki …, znajduje się na terenie oznaczonym symbolem 1KDG - tereny drogi głównej.

Zgodnie ze Studium uwarunkowań, w myśl Uchwały … Rady Miejskiej w… z dnia 28.03.2018 r. w sprawie uchwalenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zmienionej: Uchwałą Rady Miejskiej w …i Nr … z dnia 06.03.2019 r. w zakresie dotyczącym określenia obszaru przestrzeni publicznej oraz obszarów, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz uchwałą Rady Miejskiej w … Nr … z dnia 22.12.2021 r. w zakresie dotyczącym określenia obszarów przestrzeni publicznej - projektowanych dróg, obszar, na którym znajduje się przedmiotowa działka zaliczany jest do terenów wyłączonych spod zabudowy - tereny ogrodów działkowych, oznaczonych symbolem D (716 mkw), do terenów przeznaczonych pod zabudowę w strefie ogólniomiejskiej - tereny wielkich zespołów mieszkaniowych, oznaczonych symbolem M1 (252 mkw) oraz w terenie dróg i ulic publicznych (873 mkw). Wg wypisu z rejestru gruntów z dnia 14.05.2024 r., obszar działki … były to: tereny zurbanizowane niezabudowane lub w trakcie zabudowy.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

1)Działka nr 1 (działka … obręb ..., powstała z wydzielenia z działki … obręb .... Dla działki … (dawniej …) nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

W dniu 24.11.2025 r. Spółdzielnia wystąpiła do Urzędu Miasta … z wnioskiem o podanie informacji, czy przedmiotowa działka …była objęta decyzją o warunkach zabudowy. Po uzyskaniu odpowiedzi uzupełnimy wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w tym zakresie.

2)Działka nr 2 i nr 3 (działka nr … i działka nr …):

Działka nr … i … stanowiły drogę dojazdową do osiedla mieszkaniowego. Na działce … występowały naniesienia budowlane w postaci:

-jezdni o nawierzchni bitumicznej o pow. 14mkw,

-chodnika z płyt betonowych - 3mkw,

-ogrodzenia z siatki stalowej na słupach stalowych posadowionych na fundamentach o wym. wys. 1,5x2,0 mb= 3mkw,

Naniesienia na działce … stanowiły:

-ogrodzenie z siatki stalowej na słupach stalowych posadowionych na fundamentach o wym. wys. 1,50x2,8 mb = 4,20 mkw,

-jezdnia o nawierzchni bitumicznej 14 mkw,

-słup stalowy - latarnia uliczna 1 szt. - stanowiąca własność przedsiębiorstwa przesyłowego.

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. 2025, poz. 418), ilekroć jest mowa o budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Natomiast zgodnie z art. 3 pkt 9 Prawa budowalnego, przez urządzenie budowlane - należy rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Według ustaleń Spółdzielni, naniesienia budowlane znajdujące się pierwotnie na działkach … i … stanowiły budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego.

a)W Spółdzielni brak jest dokumentów potwierdzających dokładną datę powstania w/w budowli, co może wskazywać, że budowie te zostały wzniesione przed powstaniem Spółdzielni, tj. w latach 90-tych XX wieku. Pierwsze zasiedlenie budowli znajdujących się na działce … i … nastąpiło zatem ponad 25 lat temu.

b)Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budowli a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

c)Naniesienia budowlane na działce … i … są trwale związane z gruntem.

W stosunku do obiektów budowlanych na działce … i … wskazanych w pkt 1. Spółdzielnia nie ponosiła wydatków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej danej budowli.

3)Działka nr 4 (działka …)

Przed rozpoczęciem inwestycji drogowej na działce … występowały naniesienia budowlane:

-ogrodzenie z siatki stalowej na slupach stalowych o długości 223 m, wys. 1,5 m = 334,5 mkw,

-jezdnia o nawierzchni bitumicznej 108 mkw,

-chodnik z płyt betonowych 28 mkw.

Teren działki … pełnił funkcję ogródków działkowych.

a)Naniesienia budowlane na działce … stanowią budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego.

b)W Spółdzielni brak jest dokumentów potwierdzających dokładną datę powstania budowli, co może wskazywać, że budowie te zostały wzniesione przed powstaniem Spółdzielni, tj. w latach 90-tych XX wieku. Pierwsze zasiedlenie budowli znajdujących się na działce … nastąpiło zatem ponad 25 lat temu.

c)Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budowli a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

d)Naniesienia budowane na działce … są trwale związane z gruntem.

e)W stosunku do obiektów' budowlanych na działce… wskazanych w pkt 1.

f)Spółdzielnia nie ponosiła wydatków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej danej budowli.

g)Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz decyzje o warunkach zabudowy - w dniu 24.11.2025 r. Spółdzielnia wystąpiła do Urzędu Miasta … z wnioskiem o podanie informacji, czy przedmiotowa działka … była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i w jakiej części oraz czy były wydane decyzje o warunkach zabudowy. Po uzyskaniu odpowiedzi uzupełnimy wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w tym zakresie.

Pytania

1)Czy dostawa Działki Nr 1 (dz…), która jest niezabudowana, nie objęta Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, zaliczana do terenów wyłączonych spod zabudowy - tereny ogrodów działkowych, jest zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT?

2)Czy dostawa Działek 2 i 3 (dz. … i …), które są niezabudowane budynkami, zawierające naniesienia budowlane, nie objęte Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, jako tereny przeznaczone pod zabudowę (dz. …) i wyłączone spod zabudowy - tereny ogrodów działkowych (dz. …), jest zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT

3)Czy dostawa Działki Nr 4 (dz. …), niezabudowanej budynkami, zawierającej naniesienia budowlane, częściowo objętej Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, jako teren częściowo wyłączony spod zabudowy, częściowo przeznaczony pod zabudowę i częściowo przeznaczony pod drogi publiczne, de facto, przed rozpoczęciem inwestycji drogowej, pełniący wyłącznie funkcję ogrodów działkowych, jest zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 775), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ilekroć w przepisach jest mowa o towarach - rozumienie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

3)zbycie użytkowania wieczystego.

Aby czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi mieć charakter odpłatny, co wynika bezpośrednio z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów lub świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie oznacza zapłatę za pracę/wydany towar, należność, w tym również odszkodowanie. W analizowanej sytuacji kluczowe jest zatem otrzymanie odszkodowania, które determinuje powstanie obowiązku podatkowego na gruncie podatku VAT.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tym przypadku dostawa jest niezależna od decyzji właściciela/użytkownika wieczystego, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa (dalej jako tzw. "wywłaszczenie”). Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie, które pełni rolę wynagrodzenia - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie faktycznego otrzymania przez stronę wywłaszczoną odszkodowania z tego tytułu. Otrzymanie odszkodowania powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z treścią art. 19a ust. 5 pkt 1 lit.b) ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Nadmienić należy, że aby dana czynność była opodatkowana podatkiem VAT, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wnioskodawca (Spółdzielnia) jest czynnym podatnikiem VAT. Spółdzielnia wykonuje zarówno czynności zwolnione z podatku od towarów i usług, jak i czynności opodatkowane. Działalność Spółdzielni w zakresie użytkowania przedmiotowych działek 1,2,3,4 była opodatkowana, ponieważ część powierzchni tych nieruchomości była wydzierżawiana w celu prowadzenia ogródków działkowych. Obrót z tytułu dzierżaw był opodatkowany stawką 23%.

W 2024 r. na przedmiotowych działkach rozpoczęła się inwestycja polegająca na rozbudowie drogi publicznej przy ul. Szczecińskiej w Łodzi. Działki zostały objęte procedurą wywłaszczeniową. Do dnia złożenia przez Spółdzielnię niniejszego wniosku o wydanie interpretacji podatkowej decyzja o wywłaszczeniu nie stała się ostateczna.

Zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach, reguluje ustawa z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 311). Należy wskazać, że na podstawie art. 11 a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Według art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Na gruncie powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, wywłaszczoną nieruchomość należy opodatkować z uwzględnieniem jej wykorzystywania i przeznaczenia sprzed wywłaszczenia (sprzed rozpoczęcia inwestycji). Dlatego też, w celu dokonania prawidłowej kwalifikacji prawnej, należy brać pod uwagę stan prawny i faktyczny nieruchomości sprzed rozpoczęcia inwestycji drogowej.

Do przedmiotowych działek 1,2,3,4 Spółdzielni przysługuje prawo użytkowania wieczystego. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się m. in. zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu. Wywłaszczenie - zdaniem Wnioskodawcy - jest w tym przypadku tożsame ze zbyciem, w związku z powyższym stanowi dostawę towaru.

Reasumując, przeniesienie na podstawie nakazu organu władzy publicznej lub z mocy prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel w zamian za odszkodowanie pełniące funkcję wynagrodzenia.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Powyższe oznacza, że opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę - są zwolnione od podatku VAT.

Analiza powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT wskazuje jednoznacznie, że zwolnienie od podatku obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych innych niż tereny budowlane. O charakterze danego gruntu decyduje odpowiedni zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W sytuacji, gdy dla danego terenu nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, istotna jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen - "teren budowlany" oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem, także na gruncie orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można tylko taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

2)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Według art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika zatem z powyższego, zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków i budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą jest dłuższy niż 2 lata. Opodatkowane są transakcje, w ramach których dostawa jest dokonywana przed upływem dwóch lat od pierwszego zasiedlenia. Stanowisko Wnioskodawcy w sprawie:

Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzić należy, że:

1)Dostawa działki Nr 1 (dz. …) jako działki niezabudowanej, nie przeznaczonej pod zabudowę, nie objętej miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (dalej: MPZP), na podstawie studium uwarunkowań - będącej terenem wyłączonym spod zabudowy - teren ogrodów działkowych, oznaczony symbolem D, korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

2)Dostawy działek 2 i 3 (dz. … i …) - jako działek niezabudowanych budynkami, stanowiących pierwotnie drogę dojazdową do osiedla mieszkaniowego, posiadających przed rozpoczęciem inwestycji drogowej naniesienia budowlane w postaci ogrodzenia stalowego, chodnika i jedni bitumicznej, działka … - przeznaczona pod zabudowę, działka nr … - wyłączona spod zabudowy - teren ogrodów działkowych - podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, z uwagi na to, że dostawa tych działek następuje po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia budowli, czyli po wybudowaniu naniesień budowlanych. W okresie późniejszym nie występowały ulepszenia budowli.

3)Dostawa działki Nr 4 (dz. …) - jako działki niezabudowanej budynkami, zawierającej naniesienia budowlane (jezdnia, chodnik), przed rozpoczęciem inwestycji drogowej pełniącej funkcję ogrodów działkowych, w części wyłączonej spod zabudowy (716 mkw), w części przeznaczonej pod zabudowę (252 mkw) i w części przeznaczonej pod drogi publiczne (873 mkw), podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 (w części wyłączonej spod zabudowy) oraz na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 (w części przeznaczonej pod zabudowę i zabudowanej budowlami).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zauważam, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie prawa do użytkowania wieczystego działek nr 2 i 3 (…. i …), które są niezabudowane budynkami, zawierające naniesienia budowlane.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

2 pkt 6 ustawy:

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowej (działki), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z powołanych przepisów wynika zatem, iż istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Należy jednak wskazać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Z opisu sprawy wynika Spółdzielnia Mieszkaniowa "…” jest czynnym podatnikiem VAT.

W dniu 28.04.2024 r. Spółdzielnia otrzymała zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie ul. … na odcinku od ul. … do granicy miasta wraz z rozbudową i budową skrzyżowań w ….

Następnie zostało wszczęte z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia odszkodowania za nieruchomości położone w obrębie ..., m. …, województwie …, oznaczone jako działki nr … o pow. 0,0047 ha, nr … o pow. 0,0045 ha, nr … o pow. 0,0427 ha i nr … o pow. 0,1841 ha oraz z tytułu wygaśnięcia z mocy prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z utratą prawa własności naniesień budowalnych na nich wzniesionych.

Skarb Państwa dokona nabycia prawa własności nieruchomości należących do Państwa a zatem dla tej transakcji wystąpią Państwo w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, wykonującego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Jednocześnie wskazać należy, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:

Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:

A zatem ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy – po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Odnosząc się do kwestii objętej zakresem postawionego we wniosku pytania nr 2 wskazać należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”, „budowli” i „urządzenia budowlanego”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 418).

Według art. 3 pkt 2 i 3 ustawy Prawo budowlane:

Z opisu sprawy wynika, że działkinr … i … stanowiły drogę dojazdową do osiedla mieszkaniowego.

Na działce … występowały naniesienia budowlane w postaci:

-jezdni o nawierzchni bitumicznej

-chodnika z płyt betonowych

-ogrodzenia z siatki stalowej na słupach stalowych posadowionych na fundamentach

Naniesienia na działce … stanowiły:

-ogrodzenie z siatki stalowej na słupach stalowych posadowionych na fundamentach

-jezdnia o nawierzchni bitumicznej

-słup stalowy - latarnia uliczna 1 szt. - stanowiąca własność przedsiębiorstwa przesyłowego.

Według ustaleń Spółdzielni, naniesienia budowlane znajdujące się pierwotnie na działkach … i …. stanowiły budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego.

Wskazali Państwo, że pierwsze zasiedlenie budowli znajdujących się na ww. działkach nastąpiło ponad 25 lat temu.

Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budowli a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że dostawa budowli znajdujących się na działkach o nr … i … nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. budowli upłyną co najmniej 2 lata. Ponadto nie dokonywali Państwo żadnych ulepszeń przedmiotowych budowli.

W konsekwencji powyższego, dla dostawy budowli zostaną spełnione warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano powyżej, również grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W konsekwencji – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – również dostawa prawa użytkowania wieczystego działek nr … oraz … na których ww. budowle są posadowione, będzie zwolniona od podatku.

Tym samym, analiza powołanych wyżej przepisów prawa oraz przedstawionego opisu sprawy prowadzi do stwierdzenia, że dostawa prawa użytkowania wieczystego działek nr … i … wraz z posadowionymi na nich budowlami, będzie korzystało ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawieart. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Zatem oceniając Państwa stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust.1 pkt 10 ustawy, dostawy prawa użytkowania wieczystego działek … i …, zabudowanych budowlami,należało uznać je za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie prawa do zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług prawa użytkowania wieczystego działek 2 i 3 (dz. … i …), które są niezabudowane budynkami, zawierające naniesienia budowlane.

Natomiast w zakresie ustalenia prawa do zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy działki Nr 1 (dz. …), która jest niezabudowana oraz działki Nr 4 (dz. …), niezabudowanej budynkami, zawierającej naniesienia budowlane zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.