Postanowienie WSA w Kielcach z dnia 18 grudnia 2025 r., sygn. II SA/Ke 509/25
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Banach Sędziowie Sędzia WSA Magdalena Chraniuk-Stępniak Asesor WSA Magdalena Stępniak (spr.) Protokolant Starszy inspektor sądowy Sebastian Styczeń po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2025 r. na rozprawie sprawy ze skargi W. Ś. na uchwałę Burmistrz Miasta i Gminy z dnia [...] listopada 2023 r. nr [...] w sprawie zobowiązania wójta do indywidualnego określania wartości sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych p o s t a n a w i a umorzyć postępowanie sądowe.
Uzasadnienie
Wojewoda Świętokrzyski wniósł, za pośrednictwem gminy, do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skargę na uchwałę nr LX/365/2023 Rady Gminy Słupia z 27 listopada 2023 r. w sprawie zobowiązania Wójta Gminy Słupia do indywidualnego określenia wartości sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych. Zaskarżonej uchwale skarżący zarzucił istotne naruszenie prawa materialnego w postaci: art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. 2019 r. poz. 1461) poprzez uznanie jej za akt prawa miejscowego i poddanie publikacji
w Dzienniku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego, podczas gdy uchwała ta nie zawiera norm generalnych a w konsekwencji nie stanowi aktu prawa miejscowego i nie podlega publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego. Skarga została przesłana do gminy 4 kwietnia 2024 r.
Mając na uwadze powyższy zarzut Wojewoda domagał się stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały w części obejmującej § 2.
W uzasadnieniu skargi jej autor podniósł, że aby uchwała mogła zostać uznana za akt prawa miejscowego konieczne jest aby w swej treści zawierała co najmniej jedną normę o charakterze generalnym i abstrakcyjnym. Generalny charakter norm zawartych w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego oznacza, że jest ona adresowana do nieograniczonego grona adresatów. Zaskarżona uchwała nie zawiera norm o charakterze generalnym gdyż jej jedynym adresatem jest organ wykonawczy gminy w postaci wójta. Adresowanie zawartych w uchwale rady gminy norm do jednego konkretnego podmiotu, nie pozwala uznać przedmiotowej uchwały za mającą w swej treści normy generalne,
a zatem nie stanowi ona aktu prawa miejscowego i nie podlega publikacji w dzienniku urzędowym.
W odpowiedzi na skargę, przesłanej do sądu m.in. wraz ze skargą
16 września 2025 r., organ wniósł o umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego. Wskazał, że skarga Wojewody Świętokrzyskiego wpłynęła do Urzędu Gminy w Słupi 8 kwietnia 2024 r. Natomiast 15 września 2025 r. Rada Gminy Słupia podjęła uchwałę nr XVII1/128/2025 uchylającą zaskarżoną uchwałę.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3 § 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 5 i 6 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.), zwanej dalej: "p.p.s.a.", zakres kontroli administracji publicznej obejmuje orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej. Kryterium legalności umożliwia sądowi, uwzględniającemu skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa
w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a., stwierdzenie nieważności tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdzenie, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 p.p.s.a.).
Z kolei w myśl art. 94 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153) nie stwierdza się nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie jednego roku od dnia ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub zarządzenia w terminie określonym w art. 90 ust. 1, albo jeżeli są one aktem prawa miejscowego. Jak wynika z art. 94 ust. 2 tej ustawy, jeżeli nie stwierdzono nieważności uchwały lub zarządzenia z powodu upływu terminu określonego w ust. 1, a istnieją przesłanki stwierdzenia nieważności, sąd administracyjny orzeka o ich niezgodności z prawem. Uchwała lub zarządzenie tracą moc prawną z dniem orzeczenia o ich niezgodności
z prawem. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego co do skutków takiego orzeczenia stosuje się odpowiednio.
W niniejszej sprawie Wojewoda Świętokrzyski wniósł skargę na uchwałę Rady Gminy Słupia z 27 listopada 2023 r.nr LX/365/2023 w sprawie zobowiązania Wójta Gminy Słupia do indywidualnego określenia wartości sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych.
Zdaniem sądu prawidłowe jest stanowisko wojewody, że zaskarżona uchwała nie stanowi aktu prawa miejscowego. Aby dany akt mógł być uznany za akt prawa miejscowego, musi mieć bowiem charakter powszechny, generalny i abstrakcyjny. Ów generalny i abstrakcyjny charakter aktu polega na tym, że nie odnosi się do konkretnych adresatów wskazanych z imienia i nazwiska i reguluje sytuacje powtarzalne, a nie wyczerpuje konkretnej sytuacji. Jego powszechność polega na tym, że zawiera normy, których przestrzeganie jest obowiązkiem społeczności na obszarze działania organu, który go wydał, w tym przypadku Gminy Słupia.
Zaskarżona uchwała nie jest aktem do powszechnego stosowania przez społeczność Gminy Słupia. Jej jedynym adresatem jest wyłącznie organ wykonawczy gminy – wójt. Okoliczność ta, jak prawidłowo wywiódł wojewoda, nie pozwala uznać zaskarżonej uchwały za mającą w swej treści normy generalne, a zatem nie stanowi ona aktu prawa miejscowego i nie podlega publikacji w dzienniku urzędowym
Uwzględnienie jednak wniosku wojewody o stwierdzenie nieważności § 3 uchwały, w stanie faktycznym sprawy jest niemożliwe, z uwagi na treść przywołanych wyżej przepisów art. 94 u.s.g. Zaskarżona uchwała została bowiem podjęta już 2 lata temu. Jednocześnie istotne jest jej wyeliminowanie z obrotu prawnego 15 września 2025 r. Rada Gminy Słupia podjęła 15 września 2025 r. uchwałę nr XVIII/127/2025, która weszła w życie z dniem podjęcia, w sprawie uchylenia uchwały nr LX/365/2023 Rady Gminy Słupia z dnia 27 listopada 2023 r. w sprawie zobowiązania Wójta Gminy Słupia do indywidualnego określania wartości sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych.
Z powodu wcześniejszej utraty mocy zaskarżonej uchwały, nie będącej aktem prawa miejscowego – postępowanie sądowe stało się bezprzedmiotowe. Orzeczenie przez sąd o niezgodności z prawem zaskarżonej uchwały, spowodowałoby skutek prawny ex nunc, czyli wyeliminowanie uchwały ze skutkiem od daty orzeczenia
o niezgodności z prawem. Tymczasem uchwała ta została już wcześniej wyeliminowana, a więc ze wskazanych wyżej powodów przestał istnieć przedmiot postępowania sądowego.
Zgodnie z art. 161 § 1 p.p.s.a., sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-2 tego przepisu lub gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe - pkt 3. Stwierdzenie, że postępowanie stało się bezprzedmiotowe, nastąpiło w wyniku analizy dotyczącej skutków prawnych orzeczenia sądu w tej konkretnej sprawie, a zatem dopiero w toku postępowania sądowego była możliwa ocena, czy przestała istnieć sprawa sądowoadministracyjna. Ocena ta stanowiła podstawę zastosowania art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. w niniejszej sprawie i orzeczenia jak w sentencji postanowienia.
Uwadze sądu nie umknęło, że wynik rozstrzygnięcia niniejszej sprawy stanowi konsekwencję nagannego zachowania organu, który przesłał skargę do sądu po upływie prawie półtora roku od jej otrzymania od wojewody, wbrew obowiązkowi wymienionemu art. 54 § 2 p.p.s.a. Stosownie do powołanej regulacji organ przekazuje skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy
i odpowiedzią na skargę, w postaci papierowej lub elektronicznej, w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. W stanie faktycznym sprawy organ otrzymał skargę 8 kwietnia 2024 r., natomiast akta sprawy wraz z odpowiedzią na skargę przekazane zostały do sądu dopiero 16 września 2025 r
Z tych względów sąd, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., orzekł jak
w sentencji postanowienia.
POTRZEBUJESZ POMOCY?