Podatkowa dokumentacja transakcji z podmiotami powiązanymi

Podatkowa dokumentacja transakcji z podmiotami powiązanymi

Jan Bratny

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych zostali zobowiązani do szczegółowego dokumentowania transakcji z podmiotami powiązanymi oraz transakcji, w wyniku których następuje zapłata na rzecz podmiotu mającego siedzibę w kraju będącym tzw. rajem podatkowym. Brak takiej dokumentacji może spowodować dotkliwe skutki finansowe dla podatnika.

Od 1 stycznia 2001 r. w wyniku nowelizacji ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 54, poz. 654, z późn.zm.; dalej zwana ustawą) – art. 9a oraz art. 19 ust. 4 – zostały wprowadzone nowe regulacje dotyczące obowiązku dokumentowania transakcji z podmiotami powiązanymi oraz transakcji, z których wynika zapłata należności na rzecz podmiotu mającego siedzibę na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Wprowadzenie ustawowych norm tworzenia podatkowej dokumentacji określonych transakcji miało na celu z jednej strony umożliwienie podatnikom przedstawieniA wszelkich okoliczności dających podstawę do uwzględnienia rynkowej wyceny transferu oraz z drugiej strony przekazanie organom podatkowym instrumentu służącego badaniu tych transakcji dla celów podatkowych.

Przeprowadzenie takiego badania powinno mieć na celu stwierdzenie, czy transakcja była zgodna z warunkami rynkowymi, tj. warunkami, jakie w analogicznej sytuacji uzgodniłyby podmioty niezależne. W Polsce obowiązuje bowiem podatkowa zasada – międzynarodowa norma, uzgodniona przez kraje członkowskie OECD, określania cen transferu dla celów podatkowych. W Modelowej Konwencji Podatkowej OECD zasadę tę wyrażono następująco: jeżeli stworzono lub narzucono warunki pomiędzy dwoma przedsiębiorstwami, dotyczące ich stosunków handlowych lub finansowych, różniące się od warunków, jakie by ustaliły między sobą niezależne przedsiębiorstwa, wówczas wszelkie zyski, które osiągnęłoby jedno z przedsiębiorstw bez tych warunków, ale z powodu tych warunków ich nie osiągnęło, mogą być uznane za zyski tego przedsiębiorstwa i odpowiednio opodatkowane.