Zatrzymanie dywidendy w spółce - aspekty podatkowe

Z mocy uchwały zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) zysk wypracowany przez spółkę kapitałową w danym roku obrotowym może zostać „zatrzymany” w spółce bądź też podlegać wypłacie na rzecz wspólników czy akcjonariuszy jako dywidenda. W praktyce można spotkać przypadki zatrzymywania w spółce zysku należnego udziałowcom uprawnionym do dywidendy - bądź to za ich przyzwoleniem, bądź też wbrew ich woli. Zatrzymanie wbrew woli może polegać na niepodjęciu w terminie uchwały w przedmiocie zadysponowania zyskiem spółki bądź też na niewykonaniu lub nieterminowym wykonaniu przez spółkę obowiązku wypłaty rozdzielonej już dywidendy. Te ostatnie przypadki - w zakresie skutków prawnopodatkowych - stały się przedmiotem licznych kontrowersji.

Od 1 stycznia 2001 r. prawo do dywidendy powstaje w chwili powzięcia uchwały o przeznaczeniu osiągniętego zysku do podziału.

Przepisy kodeksu spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.) nie określają terminu wypłaty dywidendy. Z praktycznego punktu widzenia termin wypłaty dywidendy powinien zostać określony w umowie spółki, uchwale o podziale zysku bądź też uchwale wskazującej dzień dywidendy. Zgodnie z art. 476 kodeksu cywilnego dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. W braku określenia terminu wypłaty dywidendy wypłaty należy dokonać niezwłocznie, w miarę możliwości spółki, mając na uwadze treść przywołanego art. 476 k.c. W przypadku niedokonania wypłaty w terminie spółka dopuści się zatrzymania zysku; może to pociągnąć za sobą negatywne konsekwencje podatkowe oraz obowiązek zapłaty na rzecz wspólnika odsetek ustawowych i naprawienia szkody. Niewypłacona dywidenda jest bowiem zobowiązaniem spółki, która pozostaje w zwłoce wobec wspólnika.