Zakaz zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi

Kodeks pracy zawiera zakaz zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi. Stanowi on ostrzeżenie dla pracodawców, aby nie stosowali umów cywilnoprawnych (np. umów-zleceń lub umów o dzieło), jeśli praca nadal jest świadczona w warunkach typowych dla stosunku pracy. Może to bowiem spowodować niekorzystne dla nich skutki finansowe.

Należy przypomnieć, że swoistą definicję stosunku pracy zawiera art. 22 § 1 k.p., w myśl którego przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Natomiast zgodnie z art. 22 § 1 k.p. nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1. A zatem, jeśli praca danej osoby jest wykonywana w warunkach typowych dla stosunku pracy, pracodawca nie może nawiązywać z tą osobą umowy cywilnoprawnej w miejsce stosunku pracy. Stanowi to istotne ograniczenie dla pracodawców co do swobody wyboru podstawy prawnej zatrudnienia danej osoby. Ponadto przepis ten ma również na celu ułatwienie pracownikom wykazania, że faktycznie byli oni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.