Umowy zamiany i umowy barterowe a VAT

We współczesnym obrocie gospodarczym stosunkowo dużą popularnością cieszy się jedna z najstarszych technik handlowych - barter. Jakkolwiek najczęściej znajduje on zastosowanie w transakcjach między podmiotami zagranicznymi, to również w przypadku transakcji krajowych stanowić może sposób na dokonanie wzajemnych rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami. Ten alternatywny dla rozliczeń pieniężnych sposób regulowania wzajemnych zobowiązań może jednak rodzić pewne problemy interpretacyjne, w szczególności w zakresie ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz momentu powstania obowiązku podatkowego w tym podatku, zwłaszcza gdy stawki podatku dla towarów lub usług będących przedmiotem barteru są różne, jedno świadczenie przewyższa drugie, albo świadczenia spełniane są w różnych terminach.

W przepisach podatkowych pojęcie barteru nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane. W ujęciu słownikowym barter oznacza wymianę jednego towaru na drugi. Wśród występujących w praktyce obrotu gospodarczego określeń barteru spotkać się również można z takimi, jak transakcja barterowa, zamiana, wymiana, transakcja kompensacyjna. Wszystkie te określenia zmierzają jednak do nazwania transakcji, w której do zapłaty dochodzi w inny sposób aniżeli za pomocą rozliczeń pieniężnych.