Wszystko, co po sylwestrze nie powinno umknąć księgowemu

Liczba nowości podatkowych, jakie nas czekają w 2023 r., jest wyjątkowa duża. Dlatego nasze skrótowe podsumowanie, przygotowane z myślą o czytelnikach, okazało się całkiem obszerne

Zaczynamy od obowiązków płatnika PIT, bo z punktu widzenia księgowego i jego klientów to najważniejsze tegoroczne zmiany. Przypomnijmy, że wynikają one z trzech zasadniczych nowelizacji. Chodzi o ustawy:

• z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2105; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180; dalej: Polski Ład),
• z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180; dalej: Polski Ład 2.0),
• z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2180; dalej: Polski Ład 3.0).

uwaga na PIT-2, PIT-2A i PIT-3

Od 1 stycznia 2023 r. następują istotne zmiany w składaniu przez podatników PIT-2, czyli oświadczenia upoważniającego płatnika do pomniejszania zaliczek o kwotę zmniejszającą podatek. Najważniejszych nowości jest pięć.

1. Oświadczenie PIT-2 mogą składać nie tylko pracownicy, lecz także inni zatrudnieni (np. zleceniobiorcy, wykonawcy dzieł, członkowie zarządów i rad nadzorczych, osoby na kontraktach menedżerskich).

2. PIT-2 może być złożony według wzoru udostępnionego przez ministra finansów w Biuletynie Informacji Publicznej (do dochodów i przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2023 r. ma zastosowanie wersja nr 9 tego oświadczenia) lub innego przygotowanego przez płatnika, albo poprzez elektroniczny system kadrowo-płacowy, z którego korzysta dany płatnik (lub w jego imieniu biuro rachunkowe). Jeżeli jednak podatnik złoży oświadczenie według wzoru udostępnionego przez ministra finansów, to płatnik nie może odmówić jego przyjęcia.

3. Pracownicy, którzy złożyli już pracodawcy oświadczenie PIT-2, nie muszą go ponownie składać (poprzednio złożone jest nadal aktualne). Mogą to natomiast zrobić, jeżeli chcą skorzystać z nowych przepisów.

4. Przy zbiegu umów (tytułów) pomniejszenie zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek może zastosować maksymalnie trzech płatników (pracodawców, zleceniodawców, ZUS) - zgodnie z oświadczeniem PIT-2 otrzymanym od danego podatnika. Każdy z nich robi to w takim zakresie, aby łącznie u wszystkich płatników pomniejszenie nie przekroczyło w tym samym miesiącu 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. To oznacza, że podatnik może wskazać w oświadczeniu składanym płatnikowi, czy ma on pomniejszać zaliczkę o kwotę stanowiącą:

a) 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł), czy

b) 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł), czy

c) 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł).

Dzięki temu wieloetatowcy mogą w pełni korzystać z kwoty wolnej już na etapie potrącania zaliczek na PIT. Jeżeli pracownik będzie uzyskiwał u tego samego płatnika przychody z różnych tytułów (np. z pracy na etacie i umowy zlecenia), to zastosowana przez niego łączna kwota pomniejszenia również nie będzie mogła przekroczyć w miesiącu kwoty wynikającej z otrzymanego oświadczenia.

5. Przedsiębiorca opodatkowany na zasadach ogólnych PIT (tj. według skali podatkowej: 12 proc. i 32 proc.), który jest zarazem pracownikiem, może skorzystać w trakcie roku z dwóch kwot wolnych od podatku:

a) 30 tys. w ramach stosunku pracy i

b) 30 tys. w ramach działalności gospodarczej.

Nie ma już zastrzeżenia, które obowiązywało w poprzednich latach, a które nie pozwalało złożyć PIT-2 osobom osiągającym dochody, od których zaliczki na podatek dochodowy oblicza się na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2745; dalej: ustawa o PIT), czyli z działalności gospodarczej.

Oczywiście przy rozliczeniu rocznym za 2023 r. przedsiębiorca będzie miał prawo tylko do jednej kwoty wolnej od podatku, a ewentualna dopłata nastąpi dopiero w 2024 r.

Analogiczne zmiany przewidziano w oświadczeniach:

• PIT-2A, który jest składany np. bankom wypłacającym renty i emerytury z zagranicy, podmiotom wypłacającym stypendia, aresztom śledczym ...