aktualności

Planowanie przestrzenne: jest nowe weto włodarza i są nowe wątpliwości

Od 24 września wójt, burmistrz albo prezydenta miasta mogą wydać właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości całkowicie nowy rodzaj decyzji zakazującej mu zagospodarowania terenu w sposób sprzeczny z planem miejscowym. Pozostaje tylko rozstrzygnąć, co to znaczy

Wraz z reformą planowania przestrzennego od 24 września dodano do ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 977; dalej: u.p.z.p) nowy art. 35a, co stało się na mocy ustawy z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Brzmi on tak: „W przypadku zmiany zagospodarowania terenu w sposób sprzeczny z obowiązującym planem miejscowym wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, w drodze decyzji, zakazać właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości zagospodarowania terenu w sposób sprzeczny z obowiązującym planem miejscowym”.

Choć nowa regulacja obowiązuje zaledwie klika dni, to już widać, że w praktyce może być źródłem wielu wątpliwości. Choćby co do tego, jak rozumieć pojęcie zmiany zagospodarowania terenu, a więc w jakich sytuacjach art. 35a u.p.z.p. może być stosowany i kiedy mamy do czynienia ze zmianą, która nastąpiła w sposób sprzeczny z obowiązującym planem miejscowym. I wreszcie: co oznacza w praktyce możliwość zakazania zagospodarowania terenu w sposób sprzeczny z obowiązującym planem miejscowym i czy nowy rodzaj decyzji zakazującej da się wyegzekwować?

Odpowiedzi na powyższe pytania próżno szukać w uzasadnieniu projektu omawianej nowelizacji, ale wskazówką może być to, że na gruncie u.p.z.p. funkcjonuje już bardzo podobne rozwiązanie (chodzi o art. 59 ust. 3). Co prawda, dotyczy ono sytuacji, gdy planu miejscowego na danym terenie w ogóle nie uchwalono (choć w orzecznictwie przyjmowano, że przepis ten stosuje się również wówczas, gdy plan taki jest), to odwołanie się do tego przepisu w drodze analogii może się okazać pomocne. A to, że został on nieco zmodyfikowany w ramach omawianej nowelizacji, pozostaje bez wpływu na naszą analizę, bo dla wykładni modyfikacja ta nie miała istotnego znaczenia. Przy wydawaniu nowego rodzaju decyzji można wykorzystać dotychczasowy dorobek orzeczniczy organów i sądów administracyjnych oraz poglądy nauki prawa.