Podatkowe aspekty funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Zasady tworzenia funduszu określa ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 tworzenie funduszu jest obowiązkowe dla pracodawców zatrudniających powyżej dwudziestu pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Pozostali pracodawcy mogą tworzyć fundusz.

Fundusz jest przeznaczony na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych. Przez pojęcie działalności socjalnej rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych w umowie.

Fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Wysokość odpisu podstawowego wynosi, z pewnymi wyjątkami, na jednego zatrudnionego 37,5 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Wyjątki, o których mowa, dotyczą pracowników młodocianych i pracowników zatrudnionych w szczególnie uciążliwych warunkach pracy. Wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika młodocianego wynosi w pierwszym roku nauki 5 proc., w drugim - 6 proc., a w trzecim - 7 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa wcześniej. Wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika zatrudnionego w szczególnie uciążliwych warunkach pracy wynosi 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Obszary, na których występują szkodliwe uciążliwości dla środowiska, zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 11 lipca 2000 r. w sprawie określenia obszarów, na których występują szkodliwe uciążliwości dla środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 720).