Fundusze socjalne w firmie w 2002 roku

Fundusz jest wyodrębnioną częścią majątku pracodawcy. Wyodrębnienie to wyraża się tym, że środki funduszu gromadzone są na odrębnym rachunku bankowym. Prowadzenie takiego rachunku jest obligatoryjne dla każdego pracodawcy, który ze względu na stan zatrudnienia pracowników w przeliczeniu na pełne etaty ma obowiązek tworzenia funduszu. Jeśli pracodawca nie ma obowiązku utworzenia funduszu, a mimo to chce go utworzyć, nie musi prowadzić odrębnego rachunku. Jest to jednak wskazane ze względów podatkowych. Gdyby bowiem pracodawca nie utworzył odrębnego rachunku, utrudnione byłoby wyodrębnienie środków funduszu z majątku pracodawcy, a tym samym ustalenie, w jakim momencie należałoby wliczyć wysokość dokonanych odpisów do kosztów uzyskania przychodów. Ponadto ewentualni wierzyciele mogliby kierować egzekucję na podstawie tytułów wykonawczych również do niewyodrębnionych środków funduszu, np. w razie niepłacenia podatków lub obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne pracowników. Gromadzenie środków funduszu na odrębnym rachunku ma więc ten skutek, że egzekucję z tych środków mogą prowadzić tylko wierzyciele funduszu, nie zaś ci, którzy posiadają wierzytelności, które nie są związane z jego funkcjonowaniem.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z 17 października 1996 r. (KAS 2/97, OSNAP z 1997 r. nr 10, poz. 180), żądanie przekazania na odrębny rachunek bankowy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych odsetek od zaległych kwot, które powinny zostać tam przekazane w wysokości i terminach określonych w art. 5 i 6 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, nie ma oparcia w przepisach określających obowiązek wypłacania składek, natomiast może być uzasadnione z uwagi na szczególny interes pracowników (załogi) i stać się przedmiotem zobowiązania ustanowionego przez Kolegium Arbitrażu Społecznego.

Według orzeczenia Kolegium Arbitrażu Społecznego przy Sądzie Najwyższym opóźnienie w przekazywaniu równowartości dokonywanych odpisów i zwiększeń na rachunki bankowe zakładowych funduszy świadczeń socjalnych nie rodzi prawa do odsetek. W myśl art. 359 k.c., odsetki od sumy pieniężnej należą się wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia SN lub z decyzji innego właściwego organu, przy czym jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.