Jak bronić się przed urzędem skarbowym

Postępowanie podatkowe stanowi określony przez prawo, zorganizowany ciąg działań organów podatkowych, podatników i innych podmiotów (stron), mający na celu ustalenie lub określenie zobowiązania podatkowego oraz jego dobrowolną realizację. Przymusowe wykonanie zobowiązania podatkowego odbywa się bowiem w odrębnym postępowaniu - administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, którego zasady określone zostały w przepisach ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 1991 r. nr 36, poz. 161 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2001 r. nr 125, poz. 1368).

Przepisy normujące postępowanie podatkowe, a więc przede wszystkim przepisy Ordynacji podatkowej, określają prawa i obowiązki organów podatkowych oraz prawa i obowiązki stron i uczestników postępowania podatkowego. Jednym z najważniejszych uprawnień przysługujących podatnikom w postępowaniu podatkowym jest prawo zaskarżenia rozstrzygnięć organów podatkowych, z którymi podatnik się nie zgadza. Zanim jednak nauczymy się korzystać ze środków prawnych służących realizacji tego uprawnienia, koniecznie trzeba przypomnieć, że organy podatkowe, prowadzące postępowanie podatkowe, mogą - jak wynika to z przepisów działu IV Ordynacji podatkowej, normującego postępowanie podatkowe - podejmować rozstrzygnięcia w dwóch podstawowych formach, tj. w formie decyzji administracyjnej (decyzji podatkowej) bądź w formie postanowienia. Przyjrzyjmy się zatem bliżej temu, czym może nas uraczyć urząd, i na co później będziemy się mogli w ramach określonych procedur skarżyć.

Ordynacja podatkowa stanowi w art. 207 § 1, że organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy tej ustawy stanowią inaczej. Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty (zob. art. 207 § 2 Ordynacji podatkowej). Stanowi ona zatem podstawowy rodzaj rozstrzygnięcia wydawanego przez organy podatkowe na zakończenie toczącego się postępowania i definitywnie przesądza o naszych prawach lub obowiązkach. Z reguły przesądza zatem o ostatecznej wysokości naszego podatku lub straty.