Jak zmniejszyć koszty pracy?

Jeśli pracodawca zdecyduje się na zawarcie z pracownikiem umowy o pracę, musi liczyć się z ponoszeniem z tego tytułu pewnych ciężarów. Jednym z nich jest obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Od 1 stycznia 1999 r. na tego rodzaju ubezpieczenia składają się:

• ubezpieczenie emerytalne,

• ubezpieczenie rentowe,

• ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczenie chorobowe),

• ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ubezpieczenie wypadkowe).

Każde z tych ubezpieczeń finansowane jest odrębną składką.

Pracownik pozostający w stosunku pracy podlega obowiązkowo wszystkim czterem rodzajom ubezpieczeń. Nie dotyczy to tylko osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą i zleceniobiorcami. Osobami współpracującymi są: małżonek, dzieci własne, przysposobione i dzieci drugiego małżonka, rodzice, macocha i ojczym oraz osoby przysposabiające, jeśli spełniają jednocześnie dwa warunki. Po pierwsze - pozostają z przedsiębiorcą lub zleceniobiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym, a po drugie - współpracują przy prowadzeniu działalności, czy wykonywaniu umowy zlecenia.

Wspomniane osoby nie są traktowane przez ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2002 r. nr 25, poz. 253) jako pracownicy, nawet wtedy, gdy łączy ich z pracodawcą stosunek pracy. Podlegają one ubezpieczeniu jako osoby współpracujące, a nie jako pracownicy.

Do 1 stycznia 1999 r. płacona była jednolita składka na ubezpieczenie społeczne w wysokości 45% funduszu płac. Płacił ją wyłącznie pracodawca. Sytuacja uległa zmianie po 1 stycznia 1999 r., kiedy to zamiast jednolitej składki płaci się wymienione wcześniej cztery rodzaje składek. Kto jednak płaci te składki i w jakiej wysokości? Już nie sam pracodawca, pracownik również partycypuje w tych kosztach. Nie oznacza to jednak, że koszty pracy znacznie zmalały. Nadal są wysokie i nadal przedsiębiorcom nie opłaca się zatrudniać pracowników na podstawie umowy o pracę, gdyż obciążenia są stosunkowo duże. Wysokość poszczególnych składek dla poszczególnych rodzajów ubezpieczeń przedstawia tabela.