Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej przez spółki na terenie Unii Europejskiej - wybrane zagadnienia

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w świetle prawa wspólnotowego ma specyficzny charakter - nie jest ona wyraźnie wymieniona wśród czterech swobód rynku wewnętrznego w art. 14 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (dalej: TWE). Powoduje to, że w pewnych sytuacjach traktuje się ją jako część wolności przepływu osób, a w innych jako warunek wstępny wolności świadczenia usług¹. W istocie łączy się ona ze swobodą przepływu osób, jednak posiada zarazem autonomiczną treść. Trybunał Sprawiedliwości (dalej: Trybunał) uznaje ją za jedną z podstawowych zasad Wspólnoty, stosowanych bezpośrednio przez państwa członkowskie od momentu zakończenia okresu przejściowego².

Zgodnie z art. 43 TWE (dawny art. 52) zakazane są wszelkie ograniczenia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, w tym zakładania agencji, oddziałów i filii, przez obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa. Swoboda ta obejmuje zarówno prawo dostępu do działalności na zasadach samozatrudnienia i jej wykonywania, jak i zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw, zwłaszcza spółek, zgodnie z warunkami ustanowionymi dla obywateli państwa, w którym działalność jest podejmowana.