Zajęcie udziału w spółce z o.o. w postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Szczegółowe zasady stosowania egzekucyjnego zajęcia udziału w spółce z o.o. zawierają art. 96j-96k ustawy. Opisywany środek egzekucyjny wprowadziła ustawa z 6 września 2001 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw¹. Jednak już przed wspomnianą nowelizacją dokonywano zajęć udziałów w spółce z o.o. w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. Podstawą prawną tych działań były obowiązujące wówczas przepisy o egzekucji z wierzytelności i innych praw majątkowych. We współczesnych warunkach gospodarczych przepisy te - jako zbyt ogólne - okazały się niewystarczające. W praktyce bowiem organy egzekucyjne, mając świadomość nieodwracalności egzekucji administracyjnej, wyjątkowo ostrożnie korzystały z możliwości, jakie dawały ówczesne przepisy. Brak szczegółowych unormowań groził bowiem popełnieniem przez organy egzekucyjne nieodwracalnych błędów². Analizowana instytucja wprowadzona została zatem do ustawy w celu poprawy skuteczności egzekucji administracyjnej.

Zajęcie udziału w spółce z o.o. może mieć charakter egzekucyjny lub zabezpieczający. W tym pierwszym przypadku zajęcie powoduje, iż organ egzekucyjny nabywa prawo rozporządzania udziałem w celu wykonania obowiązku objętego tytułem wykonawczym (art. 1a pkt 18 ustawy). Drugi przypadek zajęcia udziału powoduje, że organ egzekucyjny nabywa prawo rozporządzania udziałem, ale jedynie w zakresie niezbędnym do zabezpieczenia wykonania obowiązku objętego zarządzeniem zabezpieczenia. Zajęcie zabezpieczające nie może zatem zmierzać do wykonania obowiązku - na co wskazuje wprost art. 1a pkt 19 ustawy. Niniejsze opracowanie dotyczy zajęcia udziału o charakterze egzekucyjnym.