Pracodawca przed sądem pracy. Rozdział V. Postępowanie sądowe

Przez sprawy z zakresu prawa pracy, zgodnie z art. 476 k.p.c., rozumie się sprawy:

• o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane,

• o ustalenie istnienia stosunku pracy,

• o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy prawa pracy (podstawą będzie np. umowa o pracę nakładczą, czy też uczestnictwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej),

• o odszkodowania dochodzone od zakładu pracy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Sprawami z zakresu prawa pracy są ponadto sprawy:

• o wypłatę świadczenia pracowniczego z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (art. 8 ust. 2 ustawy z 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy - DzU z 2002 r. nr 9, poz. 85 ze zm.),

• z powództwa związku zawodowego - o przekazanie należnych środków na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych lub o zwrot do tego funduszu środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami (art. 8 ust. 3 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych - DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.).

Natomiast, w myśl art. 262 § 2 k.p. nie podlegają właściwości sądów pracy spory dotyczące:

• ustanawiania nowych warunków pracy i płacy,

• stosowania norm pracy,

• pomieszczeń w hotelach pracowniczych.

Do rozpoznawania spraw z zakresu prawa pracy, na podstawie ustawy z 27 lipca 2001 r. o ustroju sądów powszechnych (DzU nr 98, poz. 1070 ze zm.) powołane są sądy pracy i ubezpieczeń społecznych, funkcjonujące jako wydziały sądów rejonowych i okręgowych. Podobnie w sądach apelacyjnych funkcjonują wydziały pracy i ubezpieczeń społecznych. Natomiast w sądach okręgowych mogą funkcjonować odrębne wydziały ubezpieczeń społecznych i wydziały pracy. Ponadto, do właściwości jednego sądu okręgowego mogą być przekazane sprawy z zakresu prawa pracy z właściwości innego sądu okręgowego z obszaru tej samej apelacji, a jednemu sądowi rejonowemu mogą być przekazane sprawy z zakresu prawa pracy z właściwości więcej niż jednego spośród sądów rejonowych działających w tym samym okręgu sądowym. W związku z powyższym w niektórych miastach, gdzie działa więcej niż jeden sąd rejonowy, wydział pracy może być tylko w jednym z nich (np. w Krakowie - wydział pracy posiada tylko Sąd Rejonowy dla Krakowa - Nowej Huty).